Eddy Zoëy ondersteboven van gesprek in Five Days Inside: 'Dit is toch slopend?'
In 'Five Days Inside' brengt Eddy Zoëy (57) een bezoek aan de Stavorenstraat, een locatie waar mensen wonen met een chronische psychosegevoeligheid, zoals schizofrenie. Eddy leert dat het beeld dat hij en sommige mensen hebben van mensen met wanen of hallucinaties niet overeenkomt met de werkelijkheid.
"Deze dingen zijn echt tekenend voor je leven"
De mensen aan de Stavorenstraat wonen zelfstandig, maar er is wel dag en nacht hulp en begeleiding aanwezig. Eén van de medewerkers is gedragsdeskundige Rowan. Zij legt aan Eddy uit wat het precies betekent als je hallucinaties of psychoses hebt.
"Het is natuurlijk verschillend per persoon, maar een psychose houdt in dat je hallucinaties hebt of waanideeën. Hallucinaties zijn zaken die je met je zintuigen kunt waarnemen, maar die niet overeenkomen met de realiteit", zegt ze.
"Waanideeën zijn gedachtes die ook niet overeenkomen met de realiteit, maar die voor hen levensecht zijn. Het is natuurlijk heel beangstigend als je dingen waarneemt die voor jou geloofwaardig zijn, maar waarvan iedereen om je heen ze niet zo ervaart. Dan kun je je heel alleen voelen."
Deze aandoeningen kunnen zich later in je leven ontwikkelen. Eddy ontmoet Sashi, die tien jaar op de locatie woont en sinds zijn 28e kampt met schizofrenie. "Ik was thuis, zat op de bank en ineens stond ik op, ging ik op de tafel staan en hoorde ik allerlei stemmen. Het was echt uit het niets en ik had het nog nooit eerder gehoord."
Over wonen op de locatie zegt hij: "Het bevalt hier wel, want er is niks anders voor mij in mijn categorie. Ik moet medicijnen nemen om hier te kunnen blijven wonen en normaal te functioneren."
Ook bij Juan, die een bipolaire stoornis heeft, kwamen de klachten pas op latere leeftijd. Hij had een fijn leven met zijn vrouw en kinderen, tot hij op zijn 34e ander gedrag ging vertonen. "Ik was daarvoor altijd geestelijk oké geweest en ik was een stabiele vader. Maar ineens werd ik heel druk, ging ik veel praten, ik sliep niet meer en ik ging veel geld uitgeven." Daarnaast kreeg hij waanideeën. "Ik dacht dat ik de trainer van Ajax was en een maffiabaas."
Juan liet zich vrijwillig opnemen. Zijn relatie heeft het niet overleefd. "Ik denk er weleens aan terug en dan word ik wel verdrietig en onzeker", geeft hij toe. "Maar het gaat nu wel stabiel en al anderhalf jaar goed met mij."
Een genezing zit er niet in. Bij Eddy komen de verhalen van Juan en Sashi hard binnen. "Je raakt alles kwijt en je leven staat helemaal op zijn kop, wat een impact, joh." Stuk voor stuk vindt hij de bewoners erg lief. Dat is volgens persoonlijk ondersteuner Femke één van de grootste misverstanden over mensen met een chronische psychosegevoeligheid. "Ik werk hier nu al jaren en ik ben nog geen dag bang geweest", zegt ze.
"Deze mensen hebben begeleiding en hulp en ze hebben vaak allang geaccepteerd dat ze ziek zijn en gaan vanaf daar weer verder." Toch moet Eddy constateren dat het niet makkelijk is om elke keer te vechten tegen dergelijke demonen. "Dit is toch slopend? Deze dingen zijn echt tekenend voor je leven."
Wonen op de locatie op de Stavorenstraat heeft bij veel mensen rust gebracht. Juan geniet nu met volle teugen van zijn baan bij de boerderij.
Five Days Inside is op woensdag om 20.30 uur te zien op RTL 5. Kijk de aflevering terug bij Videoland.