Van kijkcijferhit tot klassieker: hoe Baantjer uitgroeide tot een cultureel tv-fenomeen
Met Talpa en uitgeverij De Fontein in gesprek over een mogelijke doorstart van 'Baantjer', lijkt de iconische serie een nieuw leven tegemoet te gaan. Ruim dertig jaar na de eerste aflevering op televisie en zestig jaar na het verschijnen van het eerste boek, is de aantrekkingskracht van 'Baantjer' nog altijd onverminderd groot. Een mooi moment om terug te blikken op het succesverhaal achter deze legendarische misdaadreeks.
De start van de serie
Toen RTL in 1995 begon met de televisieserie Baantjer, was de boekenreeks over rechercheur De Cock al jarenlang een begrip. De serie werd geïnspireerd op de populaire politieromans van oud-rechercheur Appie Baantjer, maar kreeg een geheel eigen toon en gezicht. Piet Römer gaf gestalte aan de bedachtzame en rechtvaardige De Cock (met C-O-C-K), bijgestaan door Victor Reinier als zijn jonge collega Vledder. De afleveringen speelden zich af in het hart van Amsterdam, met politiebureau Warmoesstraat als kloppend middelpunt.
Kracht van de formule
Elke aflevering begon met een moord en eindigde met een verrassende ontknoping: een herkenbare structuur die kijkers al snel omarmden. De chemie tussen De Cock en Vledder, de vertrouwde bijrollen zoals commissaris Buitendam, en de Amsterdamse setting gaven de serie zijn eigen smoel. Dankzij de nuchtere humor, menselijke verhalen en morele ondertoon groeide Baantjer uit tot een vaste waarde op de Nederlandse televisie.
Kijkcijferkanon
Baantjer bleek een waar kijkcijferkanon. Miljoenen Nederlanders stemden jarenlang trouw af op de serie, die liep tot 2006 en meer dan 120 afleveringen telde. In 1997 werd het succes bekroond met de Gouden Televizier-Ring, de publieksprijs voor tv-programma's. Ook na het stoppen bleef de serie ongekend populair, dankzij talloze herhalingen, dvd-boxen en een trouwe fanbase. De mix van misdaad en menselijkheid maakte Baantjer tijdloos. De Cock kreeg voor veel kijkers bijna een vaderlijk karakter: betrouwbaar, principieel en altijd op zoek naar de waarheid.
Einde na 12 seizoenen
In 2006 kwam er na twaalf seizoenen een einde aan de reeks, vooral door het besluit van hoofdrolspeler Piet Römer om te stoppen. De toen 77-jarige acteur vond het na ruim tien jaar mooi geweest en wilde met pensioen. Omdat Piet zo verweven was met het personage De Cock, besloot RTL de serie niet voort te zetten met een andere hoofdrolspeler. Daarmee kreeg een van de meest geliefde Nederlandse dramaseries een waardig en afgerond slot.
Poging tot vernieuwing
In 2019 werd nieuw leven geblazen in het Baantjer-universum met Baantjer: Het Begin, een bioscoopfilm en bijbehorende serie die als prequel dienen op de iconische reeks. Waldemar Torenstra kruipt daarin in de huid van een jonge Jurre de Cock, die in het roerige Amsterdam van 1980 aan de slag gaat bij bureau Warmoesstraat. In de film onderzoekt hij samen met de doorgewinterde rechercheur Tonnie Montijn (Tygo Gernandt) een zaak rond een terroristische dreiging tijdens de kroningsrellen.
In de serie krijgt De Cock een nieuwe partner: Andy Ruiter (Yannick Jozefzoon). Samen bijten ze zich vast in moordzaken in een stad die zucht onder geweld, corruptie en drugs. De toon is rauwer, de stijl moderner, maar het respect voor de oorspronkelijke serie blijft overeind. Hoewel de kijkcijfers wat achterbleven bij het origineel, bewees de prequel dat de fascinatie voor De Cock nog altijd springlevend is.
Nog een herstart?
Schrijver Peter Römer bevestigde dat Talpa en uitgeverij De Fontein serieus in onderhandeling zijn over een mogelijke herstart van Baantjer. Volgens Peter is de intentie duidelijk, maar zijn er 'veel haken en ogen' verbonden aan het terugbrengen van het merk. Hij benadrukt dat het om een zorgvuldig proces gaat: Baantjer is volgens hem een waardevol merk dat niet lichtzinnig opnieuw tot leven moet worden gebracht.
Volgens Peter zal niemand uit de oorspronkelijke cast terugkeren. Zijn vader Piet Römer overleed in 2012. In een nieuwe versie hoopt de schrijver wel de vertrouwde De Cock opnieuw tot leven te brengen, zoals het publiek hem kent en in het hart heeft gesloten. Of Baantjer daadwerkelijk terugkeert op televisie, blijft voorlopig afwachten. In onderstaande video zie je waarom nostalgische series zo'n succes zijn:
