Voor aanhang Le Pen is er maar één oplossing: Marine moet winnen
Marine Le Pen neemt het vandaag in de tweede ronde op tegen Emmanuel Macron. Verslaggever Geert Gordijn sprak met haar aanhang op het Franse platteland. "We willen werk, vooral voor onze jongeren"
Op de markt in Douai, vlakbij de A1 tussen Lille en Parijs, nemen mensen geen blad voor de mond. Ik heb slechte ervaringen met het zoeken naar mensen die voor de camera willen zeggen dat ze op een partij stemmen die als extreemrechts wordt gezien. Daar rust vaak een taboe op, maar hier niet.
'Niet meer thuis hier'
"Ik zal er niet geheimzinnig over doen: het wordt Marine Le Pen", zegt een man van middelbare leeftijd met net achterovergekamd haar en een colbertje. Als ik hem vraag waarom, zegt hij: "We zijn niet meer thuis hier."
Wat hij bedoelt is: Frankrijk is overgenomen, door immigratie, door de EU. Frankrijk moet weer Frankrijk worden. "Deze verkiezingen zijn belangrijk, we willen verandering", zegt een dame op leeftijd.
Verval is groot
Het zonnetje schijnt, de markt is zoals je van een Franse streekmarkt gewend bent. Verse producten, zo van de boerderij. Mensen doen hun wekelijkse inkopen en maken een praatje. Het is hier 'ons kent ons'. Maar het beeld bedriegt: de ontevredenheid broeit.
(Foto: Geert Gordijn)
Mijn cameraman en ik hoeven niet lang te zoeken om het verval te vinden in deze economisch achtergestelde regio. Een verlaten bedrijfspand, de trap overwoekerd met klimop.
In een ander dorp: een braakliggend terrein met jonge bomen die groeien pal voor de deuren van een al lang gesloten meubeloutlet. Veel huizen staan slecht in de verf, troosteloos hangen te koop-bordjes aan gevels maar de kans dat ze snel van de hand gaan is klein.
(Foto: Geert Gordijn)
Verval kom je overal tegen, ook in de grote stad. Maar in de Franse regio's, ver weg van de steden, staat verval ook ergens voor. De werkloosheid is er torenhoog, in Douai was dat volgens de laatste cijfers een kwart van de beroepsbevolking. Er zijn hier dorpen waar het een derde is.
"Ik heb hier duizenden banen zien verdwijnen", zegt Pascal Wallart, redactiechef van de krant La Voix du Nord in Henin-Beaumont, een paar kilometer verderop. Eerst verdwenen in de jaren 80 en 90 de mijnen uit het gebied. Daarna kwam de tweede klap: bedrijven werden verplaatst omdat de lonen elders lager zijn. Een voorbeeld in Henin-Beaumont is de fabriek van koffermaker Samsonite, die in 2005 de deuren sloot en 200 mensen werkloos achterliet. Het gebeurde bij tientallen andere bedrijven. Er kwamen nooit banen voor terug.
Laag opgeleid
"Het probleem is dat de bevolking hier laag opgeleid is. Ze hebben geen diploma, vaak niet eens een rijbewijs", zegt Wallart van achter zijn bureau dat bezaaid is met paperassen. In Henin-Beaumont, waar hij al 17 jaar werkt, is in 2014 het Front National de grootste partij geworden, de burgemeester is nu een vertrouweling van Marine Le Pen. Wallart verwacht dat 65 procent hier op haar zal stemmen. Volgens hem komt dat ook doordat de Socialistische Partij die altijd aan de macht was het heeft verprutst.
Pascal Wallart (Foto: Geert Gordijn)
In Denain, weer een paar stadjes verderop, staan op één plein twee moskeeën. Eromheen kebabrestaurants en een halal-slagerij. Op het plein kom je haast geen blanke Fransen tegen, een paar straten verderop weer wel. Gescheiden werelden. Natuurlijk kennen we Marine Le Pen in Nederland vanwege haar anti-islam en anti-migratiestandpunten. Ze is een politieke vriendin van Geert Wilders.
Economie de grootste drijfveer
Ondanks de afstand tussen bevolkingsgroepen is hier in het noorden van Frankrijk de angst voor de islam, of haat tegen immigranten niet de belangrijkste reden om op Le Pen te stemmen. "We willen werk, vooral voor onze jongeren", zegt de vrouw op leeftijd op de markt van Douai. Ze heeft een zoon van 30 die zonder werk zit. De economie lijkt hier de grootste drijfveer om op Le Pen te stemmen.
De peilingen geven haar weinig kans om te winnen, maar dat ze afstevent op een historisch resultaat, staat vast. In 2002 deed de vader van Marine, Jean Marie Le Pen, mee aan de tweede ronde. Hij werd verpletterend verslagen door Jacques Chirac en kwam niet verder dan 17,8 procent. Marine gaat dat volgens de laatste peiling van bureau Ifop zeker verdubbelen, naar 38 procent van de stemmen.
Manon Bouquin (Foto: Geert Gordijn)
Die heeft ze niet alleen te danken aan mensen van middelbare leeftijd op het arme platteland die ontevreden zijn met hun leven. "Ik denk dat jongeren het minder goed gaan hebben dan hun ouders. Dat zorgt ervoor dat ze bereid zijn een andere politieke richting te proberen", zegt Manon Bouquin.
Ze studeert geschiedenis, woont in Parijs, is 24 jaar oud en zet zich full time in als vrijwilliger voor het Front National de la Jeunesse, de jongerenorganisatie van Le Pen. Naar eigen zeggen de grootste politieke jongerenorganisatie van Frankrijk, ze hebben 88.000 likes op Facebook. "Ik denk dat Franse jongeren klaar zijn met de politieke klasse die 40 jaar het land heeft geregeerd en niets voor ze heeft gedaan," zegt Bouquin. Zondag gaan we zien of deze jonge stemmers het verschil maken en Le Pen onverwacht naar de overwinning helpen.