Kun je nog zonder aankoopmakelaar? 'Laat je niet gek maken'
De aankoopmakelaar rukt op. Volgens makelaarsvereniging NVM werd in de eerste maanden van dit jaar een op de vijf koophuizen aangekocht met een aankoopmakelaar, tegenover 14,3 procent in 2014. Vooral in de Randstad is hij niet meer weg te denken.
De huizenmarkt is nog steeds behoorlijk oververhit in veel regio's; huizenprijzen stijgen flink en kopers staan in de rij voor een bezichtiging. Wie een huis wil hebben moet snel beslissen, want voor je het weet heeft een andere gegadigde de sleutels bemachtigd. Lukt je dat nog zonder hulp, als particulier?
"Je komt er nu niet meer tussen zonder aankoopmakelaar", zei Hans Andre de la Porte van de Vereniging Eigen Huis eerder tegen RTL Z, over de situatie in de Randstad. "Dit is niet per se een misstand, maar als je zonder aankoopmakelaar zoekt, dan heb je gewoon geen verhaal."
In Haarlem koopt de helft met makelaar, in Zeeland 5 procent
De cijfers van NVM laten inderdaad zien dat er vaker gebruik wordt gemaakt van een aankoopmakelaar, maar de meeste mensen doen het gewoon zonder: in vier jaar tijd groeide het aantal huizen dat met aankoopmakelaar werd gekocht van 14,3 naar 19,2 procent.
De regionale verschillen zijn hierbij wel groot. In Haarlem is in de helft van de gevallen een aankoopmakelaar betrokken. In de regio Haaglanden, Utrecht en Amsterdam ligt dat percentage op 35 procent.
Maar in Limburg en Zeeland is veel minder werk voor aankoopmakelaars. Daar is heeft in zo'n 5 procent van de gevallen een aankoopmakelaar bemiddeld.
Volgens de NVM hebben aankoopmakelaars in Haarlem het meeste werk. (Foto: ANP)
"De belangrijkste oorzaak van de regionale verschillen is de mate van oververhitting op de woningmarkt", aldus de makelaarsvereniging. Maar ook elders zie je langzamerhand meer aankopend makelaars werken.
'Nog niet zo'n gekkenhuis als in de Randstad'
Janneke Suurendonk werkt als aan- en verkoopmakelaar in Hoorn, in de kop van Noord-Holland. "Het is hier nog niet zo'n gekkenhuis als in de Randstad, maar ik merk wel dat de markt flink is aangetrokken. Er komen heel veel mensen op bezichtigingen af, ook mensen uit de richting van Amsterdam."
Suurendonk zag de afgelopen jaren het aantal kopers met een aankoopmakelaar toenemen. "Ongeveer de helft neemt iemand mee naar bezichtigingen", schat ze in.
Een aankoopmakelaar meenemen vindt Suurendonk een 'fijne manier van werken'. "Dan weet ik zeker dat kopers hun huiswerk goed hebben gedaan. Ze hebben dan een hypotheekgesprek gehad, ze weten wat ze kunnen lenen, en hoe een eventuele vereniging van eigenaren werkt. Je weet dat er een marktconform bod komt", licht ze toe.
'Een beetje onderhandelen'
Toch bewijst een groot deel van de kopers dat het ook zonder kan. Ook in de Randstad. De 33-jarige Tara Boxman bijvoorbeeld. Zij kocht twee jaar geleden een huis in het centrum van Schiedam. "Waar hebben we het nou eigenlijk over? Een beetje onderhandelen en de juiste vragen weten te stellen", vertelt ze.
Ze had al eens een huis gekocht, toen wel met behulp van een aankoopmakelaar. "Maar ik vond het irritant dat ik niet alle communicatie meekreeg. Ik wilde zelf alle details kennen." En dus deed ze het de laatste keer helemaal zelf.
Boxman is zelfstandig ondernemer en schrikt niet terug van een onderhandelingsspel met een snelle verkoopmakelaar. "Dan zegt zo'n type: 'mevrouwtje, het is mijn vak hè, huizen verkopen'. Dat soort makelaars geven mensen het gevoel dat ze er niets van snappen, maar zo ingewikkeld is het niet."
Briefjes in de bus
Angelina Hammond (51) en Annemarie Janse (46) pakten het anders aan. Zij deden briefjes in de bus bij huizen die hen aanspraken. De 250 brieven die Hammond stuurde leidden tot 25 reacties, 5 bezichtigingen en uiteindelijk een mooie drive-inwoning in Amsterdam Buitenveldert, die ze vorig jaar maart betrok.
De Utrechtse Janse ging gedetailleerder te werk. Zo'n 20 woningen kregen in 2005 een briefje in de bus. "Die tijd is vergelijkbaar met nu. Ook toen schoten de prijzen omhoog", vertelt ze. Er kwamen twee serieuze reacties op haar briefjes. "Ik dacht, wat moet ik nog met een makelaar? Het kost alleen maar geld."
Prijskaartje verschilt
Zo denken meer aspirant-kopers over de aankoopmakelaar: iemand die alleen maar geld kost. Er zit inderdaad een prijskaartje aan, maar hoe dat tarief tot stand komt verschilt. Sommigen vragen een percentage van de koopsom, anderen een percentage van het onderhandelingsresultaat. Ook kun je een aankoopmakelaar inhuren voor een vast tarief, zoals Janneke Suurendonk.
Met name bij de eerste betaalwijze twijfelen kopers nog weleens aan de zuiverheid van de aankoopmakelaar. Die heeft immers belang bij een zo hoog mogelijke aankoopprijs. "Zorg ervoor dat je je aankoopmakelaar vertrouwt", tipt Suurendonk. "Je werkt heel nauw samen in een korte periode, als je twijfels hebt moet je een ander nemen. Er zullen gerust rotte appels tussen zitten. Ik ken zelf een aantal vakgenoten waarvan het mij niet zou verbazen als ze niet helemaal eerlijk werken."
Als je aankoopmakelaar een percentage van het onderhandelingsresultaat vraagt is het al een ander verhaal. Dat stimuleert om zoveel mogelijk onder de vraagprijs te gaan zitten. Maar alleen bij een vast tarief weet je zeker waar je aan toe bent.
Branche-organisaties
Wil je echt liever met een aankoopmakelaar op pad? De Vereniging Eigen Huis adviseert er een te kiezen die is aangesloten bij een van de branche-organisaties NVM, VBO of VastgoedPRO.
Tips voor het kopen van een huis zonder aankoopmakelaar
1. 'Laat je niet gekmaken'
Zowel de kopers als makelaar Suurendonk drukken aspirant-huiseigenaren op het hart zich niet te laten opjagen. Ga een tweede keer kijken, in plaats van een gewichtige beslissing te nemen op basis van een half uurtje rondkijken.
2. 'Zorg dat je alles weet van het huis en de buurt'
Bij het Kadaster of diensten als Calcasa zijn veel gegevens op te vragen over het huis dat je op het oog hebt, en de wijk waarin die staat. Voor welk bedrag het de laatste keer van eigenaar is gewisseld bijvoorbeeld, of de koopsom van het huis van de overburen dat vorige maand verkocht is. Met dat soort informatie kun je de vraagprijs beter op waarde schatten.
3. 'Becijfer wat je kunt lenen en wilt uitgeven'
Als je jezelf goed hebt ingelezen - en dat laat merken - kom je goed beslagen ten ijs in het onderhandelingsspel met de verkoopmakelaar. Als je wel een aankoopmakelaar meeneemt, weet een verkopend makelaar min of meer zeker dat je een serieus, onderbouwd bod zult doen. Maar als je laat zien dat je weet waar je het over hebt, kom jij ook over als betrouwbare partij. Dat vergt dus de nodige voorbereiding.
4. 'Bel de verkopend makelaar'
Een veelgehoord advies bij het uitbrengen van een bod is: bellen. Je hoort dan de reactie van de verkoper en kan inschatten hoe je bod gevallen is. Ook kun je beter uitleggen hoe je tot je openingsbod gekomen bent. Vergeet vervolgens niet via e-mail te bevestigen.
5. 'Probeer eens een handgeschreven briefje'
Niet alleen Annemarie Janse en Angelina Hammond kwamen aan hun huis via een briefje. Zelfs makelaar Suurendonk deed weleens een envelopje in een bus. "Dat heeft nog geen match opgeleverd, maar wel reacties." Misschien willen de huidige bewoners over vijf jaar verhuizen? Als je daarop kunt wachten ben je dan de eerste.