Hoe komt de EU aan zijn geld en waar gaat het heen?
De verkiezingen voor het Europees Parlement staan voor de deur en het verwijt dat de EU een geldverslindende moloch is, klinkt nu ook weer met enige regelmaat. Maar hoeveel geld heeft de EU nou eigenlijk te besteden en waar gaat het heen?
In 2019 is de EU van plan om ruim 148 miljard euro uit te geven. De EU haalt bijna al het geld dat het te besteden heeft op een of andere manier op bij de 28 lidstaten, straks na de brexit waarschijnlijk 27.
Omvang van de economie en btw-inkomsten
Dat doet het op een aantal manieren. Veruit de belangrijkste inkomstenbron voor de EU zijn de afdrachten van de lidstaten op basis van de grootte van hun economie. Dat wil zeggen: hoe groter je economie is, hoe meer je betaalt. Dit is de zogenoemde bni-afdracht. 72 procent van het budget van de Unie, ruim 107 miljard euro, wordt hiermee gefinancierd.
Daarnaast bestaat er ook nog de btw-afdracht. Alle landen staan een klein deel van hun btw-inkomsten af aan de EU, dat is goed voor zo'n 18 miljard euro aan inkomsten.
Douaneheffingen
De laatste grote inkomstenbron voor de EU zijn de douanerechten. Als er goederen worden geïmporteerd uit landen buiten de EU, moeten daar meestal douanerechten over worden betaald: importbelasting eigenlijk. De landen waar de goederen binnenkomen innen dat geld namens de EU (20 procent mogen ze zelf houden).
Die douanerechten zijn samen dan weer goed voor bijna 21,5 miljard euro aan inkomsten. Dat brengt het totaal op 146,3 miljard euro aan inkomsten die van de landen vandaan komen. Daarnaast zijn er nog wat relatief kleine inkomstenbronnen, zoals boetes voor bedrijven, belastingen op salarissen van EU-ambtenaren en inkomsten uit verhuur en verkoop van panden.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Nederland zou aan dat totaal 8,3 miljard euro moeten bijdragen, maar omdat wij een van de grootste nettobetalers zijn (we betalen meer dan we terugkrijgen) hebben we een aantal kortingen bedongen. We betalen een lager btw-tarief en we krijgen een forse correctie op de bni-afdracht: de kortingen bedragen ruim 700 miljoen, waardoor we nog 7,7 miljard overmaken.
Waar gaat al dat geld heen?
Het geld van de EU blijft natuurlijk niet op de plank liggen. Een tweetal posten op de begroting slokken het leeuwendeel van al het geld op: steun aan de arme regio's en steun voor boeren en vissers.
Boeren
De steun voor boeren en vissers bedraagt op jaarbasis 57 miljard euro. Ongeveer driekwart daarvan gaat naar inkomenssteun voor boeren. Het idee daarachter is dat het belangrijk is om een landbouwsector in Europa te hebben, maar dan moet het wel rendabel zijn om boer te worden of blijven.
Bijna een kwart van het geld gaat naar de ontwikkeling van landelijke gebieden en dan is er nog een plukje van een paar miljard over om boeren te helpen als er door een externe oorzaak opeens veel minder vraag naar hun product is of als de oogsten mislukken door extreem weer.
Steun voor arme regio's
De andere megapost op de EU-begroting is de steun aan arme regio's. Het belangrijkste doel van het zogenaamde cohesiebeleid is het verminderen van economische ongelijkheid tussen verschillende regio's. Dat geld kan bijvoorbeeld gebruikt worden om de lokale economie te vernieuwen zodat er ook daadwerkelijk iets geproduceerd wordt waar vraag naar is.
De steun aan armere regio's kost de EU in 2019 meer dan 47 miljard euro.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Innovatie, onderwijs en banen
De laatste echt grote post is het geld dat in innovatie, onderwijs en het scheppen van banen wordt gestoken. Daar is jaarlijks ruim 20,5 miljard euro mee gemoeid. Daar wordt onder andere studiebeurzenprogamma Erasmus+ mee gefinancierd, maar ook het Europese navigatiesysteem Copernicus en de gezamenlijk strijd tegen btw-fraude wordt eruit betaald, om maar eens wat te noemen.
Wat je ook ziet in het cirkeldiagram is dat er 9 miljard euro naar 'administratie' gaat: dat is het geld dat wordt gebruikt om de Europese instanties overeind te houden. Denk dan aan het Europees Parlement, de Europese Commissie, het ambtenarenapparaat en bijvoorbeeld het Europees Hof van Justitie.
1,9 miljard voor het parlement
Daarvan gaat 1,9 miljard euro naar het Europees Parlement, waar je op 23 mei voor kunt gaan stemmen. Dat geld gaat natuurlijk niet alleen naar de 751 leden. Bij lange na niet zelfs.
Ruim een miljard gaat naar het personeel (inclusief de parlementariërs), een slordige 412 miljoen euro is nodig op de gebouwen en spullen van te betalen en nog eens een half miljard wordt besteed aan allerlei zaken zoals het beleggen van vergaderingen en conferenties, het inwinnen van informatie en externe hulp en financiële bijdragen aan politieke partijen.
Buitenland en veiligheid
De laatste uitgavenposten van formaat van de EU is 'Europa als wereldspeler', dat wil zeggen: buitenlands beleid. In vrijwel ieder land op aarde heeft de Europese Unie een afvaardiging zitten, die daar de belangen van de EU behartigen. Een aanzienlijk deel van de 11,3 miljard euro wordt daaraan besteed.
De kleinste post op de begroting is 'veiligheid en burgerschap'. Daar wordt slechts 3,8 miljard euro aan besteed. Dat geld wordt gebruikt voor onder andere Europese grensbewaking, het opvangen van migratiestromen en samenwerking op het gebied van justitie tussen de landen.
Dit bedrag is nog relatief laag, omdat de grote lijnen van de begrotingen voor zeven jaar vast zijn gezet in een meerjarenbegroting, die loopt van 2014 tot 2021. Vanaf 2021 zullen er vele miljarden euro's per jaar meer worden uitgegeven aan deze post.