Zo wil China militaire werelddominantie gaan bereiken
In 2049 moet het zover zijn: dan wil China dé militaire grootmacht in de wereld zijn. Wat zijn de plannen van de Chinezen? En vormen ze een groot gevaar?
Met alle aandacht voor de handelsoorlog en China's plannen voor een nieuwe handelsroute, zou je bijna een ander masterplan van de Chinezen over het hoofd zien: over 30 jaar wil China een militaire grootmacht zijn.
Meerjarenplan
Toegegeven: China's militaire macht is nog geen match voor de Verenigde Staten, maar de Chinezen beginnen de Amerikanen in stapjes in te halen. De ambitie is dan ook niet klein: China wil in 2049 ter land, ter zee, in de lucht, in de ruimte én digitaal zo sterk zijn dat het 'oorlogen kan winnen', ook van de Verenigde Staten.
In 2035 moet de modernisering van het Chinese defensie-apparaat al klaar zijn: van materieel tot organisatievormen, alles moet hoogwaardig zijn. En daartoe zet het land al een tijdje stappen.
Meer geld naar defensie
Allereerst als het gaat om het defensieuitgaven. Die nemen in rap tempo toe.
Dat geld gaat dus voor een flink deel naar de 'modernisering' van Chinees materieel. Waar China eerder vooral defensie-apparatuur kopieerde of importeerde, ontwikkelt het nu steeds meer eigen hoogwaardige militaire technologie.
Meer modern materieel
Een voorbeeld daarvan ligt nu in een Nederlandse haven, vertelt Danny Pronk, senior onderzoeker bij het Clingendael China Centre. "In Rotterdam ligt op dit moment een hele moderne torpedobootjager uit 2016; die is op doorreis van de Hoorn van Afrika naar China. Van dat oorlogsschip hebben de Chinezen er gelijk zestien gemaakt. Ze maken dus niet alleen modern materieel, maar ook nog in grote aantallen en zetten het snel in."
Binnenkort komen de Chinezen ook met een eigen hypermodern gevechtsvliegtuig: de J20, die minder zichtbaar is op de radar van vijanden.
De belangrijkste onderdelen van de J20 zijn van Chinese makelij. Pronk: "De Chinese defensie-industrie is nu echt in staat om op alle domeinen van oorlogvoering zelfstandig ontworpen en hoogwaardige wapensystemen te maken."
Minder geld, minder ervaring
Qua technologie hebben de Chinezen dus een behoorlijke inhaalslag gemaakt. Maar op andere vlakken ligt het land nog ver achter op de Amerikanen.
Het defensiebudget is kleiner, de omvang van de krijgsmacht is kleiner, het heeft veel minder militaire bases dan de VS en misschien wel het belangrijkste: Amerika heeft, anders dan China, nogal wat oorlogen en missies achter de rug.
"Dat is de belangrijkste zwakte van het Chinese leger", zegt Pronk. "Het heeft weinig training en ervaring, heeft nog weinig geopereerd met een moderne krijgsmacht."
Op meer plekken militair aanwezig
Maar daar wordt aan gewerkt. China doet bijvoorbeeld steeds vaker mee aan internationale vredesmissies. Ze gaan, zou je kunnen zeggen, op 'studiereizen' door middel van joint missions.
Zo participeerden er onlangs 395 Chinezen in de VN vredesmissie in Mali. In maart van dit jaar had China in totaal 2513 man uitgezonden op vredesmissies in landen als Soedan, Congo en Libanon.
De militaire aanwezigheid van China in juist die regio is misschien geen toeval. Het land breidt zijn invloed ook economisch uit op het Afrikaanse continent door grote investeringen. In 2020 verwacht de Chinese regering dat de totale handelsvolume met Afrikaanse landen is opgelopen tot 300 miljard dollar. Ter vergelijking: in 2000 was dit nog zo'n 10 miljard dollar.
Belt and Road (and War ships)
Een ander belangrijk economisch project van de Chinezen is het Belt and Road Initiative: een nieuwe handelsroute over land en zee, die de handel voor China makkelijker moet gaan maken en haar economische macht uit zal breiden. Om dat gigantische project te realiseren, werkt China economisch samen met landen waar de route langs zal lopen. Maar daar komt voor sommige landen nu een defensiecomponent bij.
De Chinese minister van defensie kondigde vorige week aan dat naast handel en infrastructuur, er ook meer 'militaire samenwerking' komt met landen in het Caribisch gebied en eilandjes in de Grote Oceaan die onder het Belt and Road-project vallen.
"De Chinezen gaan militaire steunpunten inrichten en ankerpunten voor schepen. Het is een kans om macht toe te eigenen in de wereld, net als de Amerikanen nu al doen", aldus Pronk.
Oorlog in de ruimte
Ook in de ruimte wil China in de toekomst niet onderdoen voor andere landen. Begin jaren negentig hebben de Chinezen de westerse manier van oorlogvoeren goed bestudeerd, vertelt Pronk.
"Satellieten bleken essentieel bij inlichtingenvergaring. China investeert daarom nu zowel in eigen satellieten als in technologie die satellieten van de tegenstander kan verstoren of vernietigen."
Moeten we ons zorgen maken over de militaire expansie van de Chinezen? "Dat is een van de grote vraagstukken van deze tijd. We weten wat de Chinezen maken en ontwikkelen. Maar wat willen ze nou uiteindelijk met die krijgsmacht? We weten het eigenlijk niet. Buiten die doelen in 2035 en 2049 is er nog weinig bekend."
China's militaire macht raakt Nederland
China is uniek, in de zin dat het geen onderdeel uitmaakt van formele bondgenootschappen, zoals de NAVO. "Ze oefenen wel regelmatig met de Russische krijgsmacht, maar dat is meer een gelegenheidscoalitie, om een tegenwicht te bieden aan de VS", zegt Pronk. De vraag is of die coalitie op de lange termijn ook nog stand zal houden. China opereert in principe alleen en is in die zin niet zo voorspelbaar.
Wat je wel kan verwachten, voorziet Pronk, is dat de toenemende militaire macht van China de focus van de Amerikanen zal verleggen. En daar gaat Nederland ook zeker wat van merken.
"We worden nu door de VS gevraagd om te participeren in de Straat van Hormuz (in een conflict met Iran, red.). Je kan erop wachten dat de Amerikanen dat straks gaan doen bij een 'Freedom of Navigation Mission' in de Zuid-Chinese zee, waar de invloed van China toeneemt."