EU-hof: op product uit door Israël bezet gebied moet herkomst staan
Op levensmiddelen die worden gemaakt in gebieden die Israël heeft geannexeerd en in de EU worden verkocht, moet de herkomst exact worden vermeld. Niet melden dat wijn of olijven uit bezette gebieden of Israëlische nederzettingen daar komen, kan misleidend zijn, oordeelt het Europees Hof van Justitie.
Door Israël als land van herkomst te melden op een product uit bijvoorbeeld Gazastrook of de Westelijke Jordaanoever, kan de de consument worden misleid, oordeelt het Hof.
Zorgvuldige afweging maken
De consument moet een zorgvuldige afweging kunnen maken als hij een product koopt. Dat geldt niet alleen voor de milieu- of gezondheidsaspecten maar ook de ethische, legt een woordvoerder van het hof uit.
En dus duidelijk op een etiket staan als een product uit een bezet gebied komt of uit een Israëlische nederzetting, vertelt de woordvoerder. Dat onderscheid moet ook duidelijk gemaakt worden. Want de nederzettingen zijn zo mogelijk nog meer omstreden dan de bezette gebieden.
Geannexeerd
Behalve de twee eerder genoemde gebieden zijn ook Oost-Jeruzalem en de Golanhoogten al decennia geleden door Israël geannexeerd, wat tegen de internationale afspraken van onder meer de Verenigde Naties is. Het land is hier al vaak voor op de vingers getikt, maar voorstellen om er via de VN wat aan te doen, sneuvelen vrijwel altijd op een veto van de Verenigde Staten in de Veiligheidsraad.
Israël bouwt al jaren nederzettingen in de bezette gebieden, en exporteert de producten die er verbouwd of geproduceerd worden ook.
In 2016 kwam er een wet in Frankrijk die verplichtte om op etiketten te melden of een product uit zo'n nederzetting komt. Een Israëlisch bedrijf dat wijngaarden heeft in bezet gebied en een joods-Europese organisatie stapten naar de rechter. De Franse Raad van State legde de kwestie vervolgens voor aan het EU-hof.
Controle NVWA
Die oordeelt nu dat de EU-richtlijn uit 2011 die hiervoor bedoeld was, door landen in wetgeving omgezet moet worden als dat nog niet is gebeurd.
In Nederland hoeft niets te veranderen omdat de richtlijn als is omgezet in wetgeving, laat een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport weten. "Er zal wel op gehandhaafd worden, het moet duidelijk op het etiket staan", zegt hij.
Toezichthouder NVWA, die moet controleren of bedrijven zich aan de regels houden, zal vermoedelijk niet heel fanatiek gaan controleren als gevolg van de uitspraak.
De NVWA controleert namelijk risicogericht. Dat komt erop neer dat vooral de delen van een etiket worden gecontroleerd waar de grootste risico's voor de volksgezondheid kunnen staan. Denk aan de houdbaarheidsdatum van producten of informatie over ingrediënten, omdat sommige ingrediënten een allergische reactie kunnen veroorzaken met levensbedreigende situaties als mogelijk gevolg.