Frans Timmermans: 1 biljoen euro voor klimaat is pas het begin
In het kader van de Green Deal wil de Europese Commissie de komende tien jaar in totaal 1 biljoen (1000 miljard) euro vrijmaken. Hiermee moet de Europese Unie het eerste klimaatneutrale handelsblok ter wereld worden.
Dat heeft de Commissie dinsdagavond bekendgemaakt. Hoewel Commissaris Frans Timmermans van Klimaat erkent dat het om veel geld gaat, is het bedrag 'pas het begin' om de EU volledig CO2-neutraal te maken, zei hij in het Europees Parlement. Volgens hem is jaarlijks een bedrag van wel 300 miljard euro nodig.
Timmermans riep dan ook op om het snel eens te worden over de meerjarenbegroting. Onder andere Nederland ligt dwars, omdat het niet extra wil bijleggen om het gat dat door het vertrek van het Verenigd Koninkrijk is ontstaan op te vullen. De Britten droegen jaarlijks zo'n 13 miljard euro bij.
Transitiefonds van 100 miljard
EU-commissaris Valdis Dombrovskis (Economie) zegt dat grofweg de helft van de 1000 miljard euro uit de EU-begroting moet komen. Nog eens ruim 100 miljard euro door cofinanciering van de 27 lidstaten van projecten. De rest, zo'n 350 miljard euro, moet worden opgehoest door het bedrijfsleven.
Daarnaast wil de Commissie een transitiefonds opzetten voor landen die disproportionele kosten moeten maken om de energietransitie mogelijk maken. Het gaat dan bijvoorbeeld om landen die afhankelijk zijn van vervuilende kolencentrales voor de stroomvoorziening, zoals Polen en Roemenië.
Het fonds moet met geld uit bestaande regionale fondsen en met gunstige leningen van de Europese Investeringsbank (EIB) tot 100 miljard euro worden aangevuld. Om het goede voorbeeld te geven, stort de Commissie zelf 7,5 miljard euro.
'Geen echte doorbraak'
Het is de vraag of Polen hiermee is gerustgesteld. Als enige gaf de Poolse premier Mateusz Morawiecki vorige maand niet zijn zegen aan de ambitie om de EU in 2050 klimaatneutraal te maken. Hij eiste toen meer zekerheid over financiële compensatie. Op de volgende EU-top in juni wordt een besluit verwacht.
Volgens GroenLinks zorgt het investeringsplan van 1000 miljard euro echter niet voor een echte doorbraak. Dit omdat het geld grotendeels uit bestaande plannen voor de meerjarenbegroting komt, waarin vergroening nauwelijks een rol speelt.
Europarlementariër Bas Eickhout wijst erop dat de EU tussen 2014 en 2021 ongeveer 19 procent aan de strijd tegen klimaatverandering uitgeeft. Het doel is dit te verhogen naar 25 procent. "Dat is niet de revolutie die nodig is voor een snelle transitie."