We houden meer afval over, maar recyclen minder plastic
Afvalverwerkers zitten met een probleem. Sinds de corona-uitbraak wordt er meer consumentenplastic weggegooid, maar tegelijkertijd is er veel minder vraag naar gerecycled plastic. Om grote ophoping te voorkomen wordt het door de staatssecretaris zelfs weer toegestaan om plasticafval de verbrandingsoven in te gooien.
Mondkapjes, spatschermen of plastic schorten bij de kapper. Dikke kans dat je sinds de coronacrisis dagelijks meer plastic ziet en weggooit. Dat zorgt natuurlijk voor extra plastic afval. Toch is de grootste veroorzaker van extra plastic dat we massaal meer thuis blijven. Hierdoor wordt namelijk veel meer verpakkingsafval weggegooid.
Thuis eten en online bestellen zorgt voor toename
"We eten sinds de coronacrisis bijvoorbeeld veel meer thuis." Legt Rob Buurman van Recycling Netwerk uit. “Dus kopen we meer eten in de supermarkt en dat zit vaker in plastic verpakt. Denk bijvoorbeeld aan de broodjes bij de lunch die je anders misschien in een bedrijfskantine kocht. Maar ook bij het eten in een restaurant worden vaak minder plastic verpakkingen gebruikt dan bij voedsel dat verpakt is in de supermarkt."
Dat komt onder andere doordat de porties die verpakt worden in supermarkten kleiner zijn. Daardoor heb je meer plastic nodig om dezelfde hoeveelheid eten te verpakken. Ook ons online shopgedrag zorgt voor extra afval. "Mensen kochten veel meer online. Ook daarbij wordt veel gebruik gemaakt van plastic. Dus dat tikt best aan."
Vraag naar tweedehands plastic stort in
Bij afvalverwerker Suez zien ze sinds de uitbraak dan ook een toename. "Er komt tot wel 15 procent meer plastic afval binnen bij ons. Terwijl het afval vanuit de bedrijfskant en industrie juist wat afneemt, want die draaien minder goed", vertelt Anthonita van Egmond.
Op zichzelf is die toename nog geen groot probleem. "We verwerken het plasticafval namelijk weer tot granulaat waardoor het gerecycled kan worden." Maar juist naar dat granulaat is mede door corona de vraag enorm afgenomen.
Auto-industrie
"Dat komt door een samenloop van omstandigheden", vertelt Rob Buurman. "Er wordt over het algemeen wat minder plastic gebruikt. Bijvoorbeeld de auto-industrie is een grootverbruiker en die draait sinds corona slecht, terwijl zij normaal gesproken dus veel gerecycled plastic afnemen."
Dat er ondanks de gedaalde vraag toch meer plasticafval is komt volgens Buurman doordat verpakkingsplastic vrij snel weer afval wordt, terwijl plastic voor de industrie langer gebruikt wordt.
Recyclen duurder dan nieuw maken
Maar er speelt meer. "In de situatie voor corona maakte de plasticproducenten vaker gebruik van gerecycled plastic. Dat was namelijk goedkoper dan plastic laten maken van olie," legt Buurman uit. Alleen is de olieprijs inmiddels gigantisch gedaald. "De laatste jaren is er flink extra olie opgepompt door conflicten op de oliemarkt. Bijvoorbeeld de Verenigde Staten is flink gaan investeren in nieuwe installaties."
En net op dat moment van overproductie stort de vraag naar olie als fossiele brandstof door corona helemaal in. "Dat creëert eigenlijk een perfect storm. En omdat de productieprijs van plastic gekoppeld is aan de olieprijs is dat dus opeens heel goedkoop." Zo goedkoop dat het voor bedrijven voordeliger is om nieuw plastic te maken dan om het vanuit gerecycled plastic te produceren.
En dat granulaat dan?
En dus blijven afvalverwerkers zitten met hun granulaat. Dat spul kun je wel opslaan, maar dat gaat ook niet eeuwig. Buurman: "Aan opslagruimtes zit ook een einde. Wil je van dat granulaat af komen, dan zul je het bijna onder de kostprijs moeten verkopen. Dat hou je als afvalverwerker niet vol."
En dus wordt er dan voor gekozen om het afval te verbranden in plaats van er granulaat van maken. Veel keus is er niet, want als het blijft liggen, gaan de voedselresten tussen het plastic afval rotten. "Het is niet voor niets dat de staatssecretaris recent heeft aangegeven dat dit weer mag."
Ook Suez vreest ervoor weer plastic naar de verbrandingsoven te moeten sturen. "Gelukkig is dat op dit moment bij ons nog niet aan de hand. Wij hebben een eigen granulaatfabriek dus dat scheelt. Het lukt ons nu nog om vaste afnemers voldoende granulaat te laten kopen. En er is nog wat ruimte in de opslag maar makkelijk is het niet."
'Je kunt niet blijven verbranden'
"Het verbranden van plastic is natuurlijk niet goed voor de circulaire economie”",stelt Van Egmond. Rob Buurman is dit met haar eens. "Plastic verbranden kun je niet blijven doen, het is geen permanente oplossing."
Het Recycling Netwerk van Rob Buurman roept dan ook op om afspraken te gaan maken over de afname van gerecycled plastic. "De keten van het recyclen van plastic kan eigenlijk niet goedkoper dan het op dit moment is. Terwijl de olieprijs wel kan dalen. Alleen een prijsprikkel is voor plasticproducenten dus niet voldoende."
Volgens de organisatie moet er daardoor een vast percentage gerecycled plastic komen dat bedrijven moeten gebruiken. "Op die manier hou je de vraag stabiel en voorkom je dit soort momenten. Daarnaast zorgt zo'n prikkel er ook voor dat de kwaliteit van gerecycled plastic verder kan verbeteren. Ook dat kan producenten weer verder stimuleren om gerecycled plastic te gebruiken."