Zo moet greenwashing door bedrijven worden aangepakt

Het Zweedse modehuis H&M heeft een kledinglijn die de naam Conscious draagt. Die kleding is volgens het bedrijf gemaakt van tenminste 50 procent duurzame materialen. De bestuursvoorzitter laat in interviews zoals deze ook graag weten dat het in 2030 CO2-neutraal wil zijn, in 2040 klimaatpositief en de verziekte kledingwereld wil veranderen.

Critici zien dit als het ultieme voorbeeld van 'greenwashing'. Jezelf als milieubewust of duurzaam voordoen, maar ondertussen helemaal niet zo 'groen' bezig zijn.

Ze beweren dat de Concious-collectie namelijk een fractie van de totale hoeveelheid aan kleding die H&M verkoopt. Al beweert H&M dat het inmiddels al voor de helft duurzaam of gerecycled materiaal gebruikt. Volgens de Wereldbank de kledingindustrie goed voor 10 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Dat de omstandigheden in kledingfabrieken in Azië vaak slecht zijn, staat vast.

Fast fashion niet duurzaam

De duurzame kledingwinkel Project CeCe weigert de Conscious lijn van H&M dan ook uit principe. Volgens de winkels is het 'greenwashing'. Bovendien vindt de ondernemer dat het economisch model van H&M niet duurzaam is, omdat het bedrijf consumenten aangejaagt steeds meer kleding te kopen.

Maar ASN bank ziet H&M wel als een duurzame belegging. Onder meer omdat het bedrijf 'over het thema in gesprek is' en H&M 'transparant' is. ASN profileert zich als een bank waar mens, dier en natuur centraal staan.

Juiste informatie

Wat is nu waar? Dat vragen beleggers met groene intenties zich ook af. "Beleggers zijn vaak bereid om een lager rendement te accepteren als iets duurzaam is", zegt beleidsadviseur duurzaamheid Raoul Köhler van de Autoriteit Financiële Markten. "Maar dan moet wel duidelijk zijn wat duurzaam is en hoe dat wordt gemeten."

Volgens de AFM begint dat met betrouwbare data die iets over duurzaamheid zeggen. Er zijn in de afgelopen jaren talloze bedrijven actief geworden in het aanleveren van dat soort data aan bijvoorbeeld banken die vervolgens op basis daarvan een groen investeringsfonds opzetten.

Kwaliteitsverschillen in data

De toezichthouder wil dat de aanbieders van dit soort 'duurzaamheidsdata' worden gereguleerd. "Er zitten nogal wat kwaliteitsverschillen in die data", zegt Köhler.

Dat komt omdat die duurzaamheidsdata niet altijd zo gemakkelijk worden doorgegeven door de bedrijven. "De vraag is wat die databedrijven dan doen. Hoe zo'n bedrijf er dan uitspringt. We willen dit beter gereguleerd krijgen."

Europa-breed

AFM pleit vandaag samen met de Franse evenknie L'Autorité des marchés financiers (AMF) voor regulering van die data. Dat moet het risico op verkeerde investeringen en greenwashing verminderen en beleggers helpen om duurzame investeringsbeslissingen te nemen.

Duurzaamheidsrating

Een grote onduidelijkheid voor de 'duurzame' belegger is ook nog wat de echte definitie is van een duurzaam product of dienst. Köhler: "Daarvoor ontwikkelt de Europese Commissie een maatstaf, de taxonomie genaamd. Dat gaat zeker helpen er grip op te houden. Want meten is weten maar je moet wel eerst weten wat je meet."

Als die maatstaf er is, moeten bedrijven in hun jaarsverslag rapporteren in hoeverre ze daaraan voldoen. Vervolgens kunnen ze een 'duurzaamheidsrating' krijgen, vergelijkbaar met de kredietrating van veel grote bedrijven. Bedrijven moeten vanaf 2022 inzicht geven in hoe 'duurzaam' ze zijn aan de hand van de taxonomie.