Turkse lira valt, leven wordt onbetaalbaar: 'Zaakjes verdwijnen, het geld is op'
De Turkse munt is in een vrije val beland. In een paar dagen tijd is de lira meer dan 20 procent minder waard geworden ten opzichte van de euro. In Turkije wordt het leven daardoor haast onbetaalbaar voor veel mensen. "Dat is iets wat veel mensen niet kunnen bolwerken."
De Turkse munt staat al jaren onder druk, maar vooral de afgelopen dagen keldert de waarde in recordtempo. Begin deze maand was 1 euro nog 11 lira waard. Inmiddels is dat meer dan 14 lira.
Geld verliest waarde
Dat zorgt ervoor dat alles dat geïmporteerd moet worden extreem snel duurder wordt, of zelfs onbetaalbaar. De inflatie in oktober, dus nog voor de laatste val van de lira was al 20 procent.
Concreet betekent dat, dat een mandje boodschappen dat vorig jaar 100 euro zou kosten, nu gemiddeld 120 euro kost. Of beter gezegd: 1680 lira.
Rente verlaagd in plaats van verhoogd
De val van de munt is een direct gevolg van het economisch beleid van de centrale bank die sinds enkele jaren danst naar de pijpen van president Erdogan. Erdogan is een fervent hater van hoge rente en ziet die het liefst dalen.
De centrale bank verlaagde daarom vorige week de rente. Dat zorgt ervoor dat lenen goedkoper wordt. Het idee daarachter is dat dit zorgt voor meer economische groei omdat het makkelijker wordt om te investeren als lenen goedkoop is. Maar zo komt er ook nog meer geld beschikbaar en dat zorgt weer voor extra inflatie.
Erdogan bezwoer de 'economische onafhankelijkheidsoorlog' te gaan winnen, maar voorlopig merken burgers daar maar weinig van.
Het is iets waar Turken zich enorm veel zorgen over maken, merkt Pepijn Nagtzaam, die sinds begin dit jaar als producer voor RTL Nieuws in Istanboel woont en werkt.
"Het is bizar om te zien hoe snel de lira valt en blijft vallen. In slechts een paar maanden tijd is het zo hard gegaan. Mensen merken dat direct in hun portemonnee: prijzen in de supermarkt, bij de groenteboer en de slager stijgen, terwijl salarissen achterblijven en minder waard worden."
Geen steun, wel schulden
"Daarnaast heeft men niet direct het vertrouwen erin dat het snel wordt opgelost. De coronacrisis viel zwaar hier; veel ondernemers hebben lang hun deuren dicht moeten houden, zonder dat er steun was van de overheid. Mensen hebben zich gigantisch in de schulden moeten steken om de kop boven water te houden, en betalen daar een flinke rente over", vervolgt Nagtzaam.
"Sinds deze zomer is eindelijk alles weer open, kan er weer geld worden verdiend, en nu klapt die munt verder in elkaar. Dat is iets wat veel mensen niet kunnen bolwerken. Zo zie je ook veel zaakjes die gewoon verdwijnen uit het straatbeeld; het geld is op."
Ondertussen kiezen veel Turken eieren voor hun geld. Bij de wisselkantoren staan flinke rijen. Logisch: want iedere lira in je portemonnee wordt met de dag minder waard, terwijl euro’s en dollars juist meer waard worden.