Zelfscanpoortjes op Schiphol geplaagd door storingen

Wie gaat vliegen met bagage checkt zijn koffers en tassen in, gaat daarna langs de beveiliging en tot slot langs de paspoortcontrole. De Koninklijke Marechaussee is verantwoordelijk voor die laatste controle en daarmee ook de geautomatiseerde 'paspoortpoortjes', zegt Schiphol. 

Op de luchthaven staan er inmiddels 78 en dat worden er niet meer, zegt woordvoerder en eerste luitenant Mike Hofman van de Koninklijke Marechaussee. "Daarvoor is geen ruimte." De poortjes zijn zowel te vinden bij aankomst, als bij vertrek en te vinden op de luchthaven sinds 2007.

Ontvoering voorkomen

Ze worden gemaakt door het Portugese bedrijf Vision-Box, dat na een Europees aanbestedingstraject werd geselecteerd voor de klus. Wat een poortje precies kost, kan Hofman niet zeggen. 

Wel kan hij vertellen hoe het werkt, want de scanners kunnen alleen gebruikt worden als je zestien jaar of ouder bent en een Europees (EU en EEA) of Zwitsers paspoort hebt. Dat moet ook voorzien zijn van een chip, die oudere ID-kaarten vaak niet hebben. Tot slot moet je afreizen naar een niet-Schengenland.

"De grens ligt op zestien, omdat er altijd gecontroleerd moet worden of een kind met toestemming van zijn ouders reist", zegt Hofman. Het staat zo in de wet, om mogelijke ontvoeringen te kunnen voorkomen.

'Techniek is boosdoener'

Dan de techniek. De paspoortscanner leest de chip op het paspoort uit, dan sluit het poortje achter je en checken de systemen bij internationale opsporingssystemen of de persoon wordt gezocht door autoriteiten. Ook wordt een foto gemaakt die wordt vergeleken met de foto op je paspoort. "Het poortje voor je blijft gesloten tot het proces is voltooid en er geen bijzonderheden zijn", zegt Hofman.

Maar vaak werken de poortjes niet. Ze worden geplaagd door technische storingen die het gevolg zijn van een software-update die eerder dit jaar is uitgevoerd. Soms is het één poortje en soms een heel cluster, zegt Hofman. Er zijn de laatste tijd meer storingen dan voorheen.

Wachten op update

Een nieuwe update moet die problemen verhelpen, maar die kan pas later dit jaar worden uitgevoerd. Hoe snel een storing wordt opgelost of hoeveel het er precies zijn, kunnen de marechaussee en Schiphol niet zeggen.

Naast de techniek zijn er ook mensen verantwoordelijk voor de gang van zaken bij de paspoortpoortjes. Er is standaard toezicht van twee marechaussees. Zijn er veel reizigers die de poortjes niet kunnen gebruiken, zoals kinderen, dan is handmatige controle soms sneller, zegt Hofman. 

'Geen personeelstekort'

Bij grote drukte of storingen leidt handmatige controle wel tot langere rijen. Hofman benadrukt dat er bij de marechaussee géén personeelstekort is, zoals dat bijvoorbeeld wel bij de beveiligers op Schiphol speelt. De bezetting is goed, zegt hij. 

Toch noemt hij het verder automatiseren en digitaliseren van onze reis onvermijdelijk om efficiënt te kunnen reizen en controleren. "Bij de marechaussee wordt daar op allerlei manieren over de nagedacht en aan gewerkt", zegt Hofman. 

Een voorbeeld is een nieuwe pilot waarbij niet-Europese reizigers digitaal gescreend worden voordat ze langs de paspoortcontrole gaan. Met behulp van data wordt geanalyseerd of een reiziger als risicovol kan worden beschouwd en nader moet worden onderzocht. Het systeem wordt getest met hulp van onderzoeksbureau TNO.