Het prijsplafond is ingewikkeld: jullie vragen beantwoord

Eerst even de basis. Het prijsplafond is bedacht zodat mensen met een hoge energierekening een tegemoetkoming krijgen van de overheid.

Op papier kun je profiteren van de maximumtarieven tot een verbruik van 1200 kuub gas en 2900 kWh stroom per jaar. Ga je daar overheen, dan moet je het tarief betalen uit je contract. Dat klinkt relatief simpel, maar deze week bleek dat de regeling in de praktijk een stuk ingewikkelder is dan eerder gedacht.

Twee plafonds

Eigenlijk heb je namelijk twee prijsplafonds in 2023. Eentje tot je je jaarafrekening krijgt (dat moment is voor iedereen anders) en eentje erna. De maximale hoeveelheden stroom er gas die onder het prijsplafond vallen zijn over deze twee periodes verdeeld.

Omdat de jaarafrekening bij bijna iedereen op een andere dag in de bus valt, verschillen de prijsplafonds voor periode 1 en 2 per huishouden. Via deze tool kun je precies zien hoeveel jij mag verbruiken tot je de jaarrekening krijgt, en hoeveel in de rest van het jaar.

Het is belangrijk om de prijsplafonds per periode te weten, want wat je niet hebt verbruikt in de eerste periode, mag je ook niet meenemen naar de tweede. Daardoor kan het zo zijn dat je over het hele jaar gezien recht op een prijsplafond dat lager ligt dan 1200 kuub en 2900 kilowattuur.

Ingewikkeld. En begrijpelijk als je het niet helemaal snapt. We kregen dan ook de nodige vragen binnen over de regeling. Dit zijn de belangrijkste:

1. Waarom is het allemaal zo ingewikkeld?

Dat heeft een aantal redenen. In de eerste plaats is het gewoon best ingewikkeld om één regeling te maken die voor allerlei verschillende huishoudens en energiecontracten moet werken.

Dat de verbruiksplafonds zijn opgedeeld in twee periodes, voor en na de jaarrekening, lijkt nodeloos ingewikkeld. Maar volgens het ministerie van Economische Zaken en Klimaat is het anders boekhoudkundig niet te doen voor de energiemaatschappijen.

"Zij verrekenen een keer per jaar de voorschotbedragen met het daadwerkelijke verbruik van hun klant en kunnen hun systemen niet aanpassen om het prijsplafond door te laten lopen na de eindafrekening", laat een woordvoerder weten.

2. Hoe werkt het prijsplafond voor mensen met zonnepanelen?

Mensen met zonnepanelen leveren op momenten dat de zon schijnt en zij zelf geen of weinig stroom verbruiken terug aan het net. Je krijgt alleen een rekening voor de hoeveelheid stroom die je meer hebt afgenomen dan je hebt teruggeleverd. Dat heet salderen.

Dat werkt met het prijsplafond hetzelfde. Voor de toepassing van het prijsplafond wordt er eerst gesaldeerd en wat er dan nog overblijft aan verbruik reken je af tegen het maximumtarief van 40 cent per kilowattuur. Alleen het teveel verbruikte na saldering wordt afgetrokken van het maximumverbruik onder het prijsplafond. Daardoor schiet je dus veel minder snel door je maximumverbruik onder het prijsplafond heen met zonnepanelen.

3. Ik heb zonnepanelen en een ouderwetse terugdraaischijf, hoe werkt het dan?

Dat werkt het hetzelfde als voor iedereen met een 'domme' meter. Voor je je jaarafrekening krijgt, moet je de meterstanden doorgeven. Dat wat je netto hebt verbruikt wordt in rekening gebracht en valt onder het prijsplafond, voor zover je niet door de verbruiksgrens bent gegaan uiteraard.

Voor sommige mensen kan het prijsplafond niet snel genoeg ingaan. Brenda bijvoorbeeld, verwarmt haar huis maar een uur per dag:

4. Als je helemaal geen gas verbruikt, krijg je dan meer korting op elektriciteit?

Nee.

5. Wat als je een dynamisch contract hebt?

Voor mensen met een dynamisch contract verandert er best wel wat met de komst van het prijsplafond. Zij krijgen iedere dag of ieder uur een andere prijs, afhankelijk van de prijs die op dat moment op de markt betaald wordt.

Dit contract leek een gouden deal. Als het prijsplafond wel toegepast zou worden op de dure uren, maar huishoudens vervolgens wel weer profiteren van de uren dat de prijzen juist laag zijn. Dat feest gaat niet door.

Per maand wordt gekeken naar de gemiddelde prijs per kuub of kilowattuur die is betaald in die maand. Komt dat gemiddelde uit boven 1,45 per kuub gas of 0,40 euro per kWh stroom, dan gaat het prijsplafond in. Blijft het eronder, dan gebeurt er niks.

Het is dus mogelijk dat mensen met een dynamisch contract voor sommige uren wel degelijk meer betalen dan het plafond, als ze gemiddeld die maand eronder blijven.

6. Hoe zit het met blokverwarming?

Mensen met blokverwarming zitten met meerdere huizen achter een aansluiting. Omdat het prijsplafond per aansluiting werkt, heeft dat niet zoveel zin.

Het kabinet zegt met een oplossing te komen voor de groep mensen, maar onduidelijk is nog hoe die er uit komt te zien. Het goede nieuws is: morgen weten we naar verwachting meer.

7. Hoe zit het met stadsverwarming?

Ook stadverwarming valt onder het prijsplafond. Dat wordt alleen niet uitgedrukt in kuubs, maar in gigajoule (GJ). Tot een jaarverbruik van 37 GJ betaal je 47,38 per GJ.

Dat komt op hetzelfde neer als 1,45 euro per kuub gas.