Bram Bakker: 'Narcisme is niet alleen een stoornis, het is ook een talent'
Wat heeft Bram Bakker met zijn oma gemeen? Hij predikt hetzelfde evangelie om 'de geest in balans' te houden: rust, reinheid, regelmaat. De psychiater met het rock-'n-roll imago zegt naar dit principe te leven, hoewel zijn agenda uitpuilt van de activiteiten. Daar lijkt nog iets te winnen op de balans-schaal.
Voor Van Liempt 1-op-1 neemt hij in ieder geval uitgebreid de tijd. In het MC Slotervaart ziekenhuis in Amsterdam praat hij over zijn vak, over cabaret, over narcisme en over hardlopen.
Bram Bakker (1963) is uitgever, publicist en cabaretier (samen met Marjolijn van Kooten staat hij in het theater met de voorstelling Geen Paniek), maar natuurlijk vooral psychiater. Hij voldeed als brave jongen aanvankelijk keurig aan de verwachtingen van zijn ouders.
Hij ging geneeskunde studeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, behaalde zijn artsexamen in 1993 en promoveerde zeven jaar later. Maar zijn interesseveld bleek breder dan dat van de doorsnee vakgenoot, zijn energie groter en zijn kritische instelling hield ook al geen gelijke tred met de gemiddelde houding van collega’s.
Magnum opus
Voor het interview praten we over zijn eerder geuite voornemen z’n magnum opus te schrijven. De alles verwoestende roman Onder Psychiaters, waarin zijn inzicht, woede, analyse en houding over het vak moet worden samengebald. Het vuur is nog niet gedoofd, zegt hij, integendeel, in zijn hoofd krijgt het boek steeds meer vorm. Maar vooralsnog ontbreekt het hem aan tijd.
Tijd die hij nodig heeft om als mede-eigenaar en bestuurder van Sitagre vanuit een eigen poli in het Slotervaartziekenhuis een succes te maken. Waar de reguliere zorg bij mensen met langdurig ziekteverzuim tekort schiet staan Bakker en zijn team klaar.
"De GGZ loopt vol met mensen die door een diagnose gelabeld zijn als patiënt en wachten op een behandeling", zegt hij. Wachten en geen activiteit ontplooien helpen niet bij het herstel van een psychische stoornis. Hier kan iedereen terecht die kampt met angst, depressie, werkstress of burn-out
Gezonde levensstijl
Een gezonde levensstijl en veel bewegen gaan daarbij hand in hand, want 'bewegen is het simpelste tegengif voor overbelasting in het hoofd'. En Bakker kiest, gezien zijn volle agenda, voor efficiënt bewegen.
Hij heeft geen hekel aan fietsen, maar het duurt te lang. Daarom is hij een hardloper, vier keer per week ruim een halfuur, 'dat heeft hetzelfde effect als lang op de fiets zitten'. En: "Therapeutisch hollen is goed tegen milde depressies."
Bakker heeft meerdere podia tot zijn beschikking om zijn boodschap te verspreiden. Een boodschap die niet altijd goed aankomt bij conservatievere collega’s. En een zichtbaarheid met zich meebrengt die niet overal gewaardeerd wordt.
Narcist?
In een tv-recensie in de Volkskrant werd de zwaarste diagnose gesteld: "De tv-politie vraagt uw aandacht voor het volgende: redacties wordt dringend aangeraden het kaartje met daarop het telefoonnummer van Bram B. uit hun Rolodex te verwijderen, en elk contact met verdachte te mijden. Uitsluiting is de beste therapie voor deze aandachtszieke patiënt."
Maandagavond reageert Bakker adequaat op deze kritiek. Dat het label narcist aan hem kleeft ergert hem. "Het is niet alleen een stoornis, het is ook een talent", zegt hij, hoewel sommige collega’s het tegenspreken.
Jim van Os, hoogleraar psychiatrie, vindt hem geen narcist, maar 'een beroepsrevolutionair'. Van Os: "Hij heeft een positie veroverd in het bewustzijn van mensen."
Bram Bakker in Van Liempt 1-op-1, maandag 3 april, RTL Z, 22.30 uur.