Veel investeringen in zon en wind: Hoe groen is Shell eigenlijk?
Shell zit vanaf het ontstaan in 1890 in fossiele brandstoffen. Maar de laatste tijd zet het geregeld stapjes in onder meer wind- en zonne-energie. Het begin van een omslag?
Bij Shell denk je aan olie en gas. Maar deze week kocht het in de Verenigde Staten een belang van bijna 44 procent in Silicon Ranch, een ontwikkelaar en beheerder van zonneparken. Daarmee is een bedrag tussen de 193 miljoen en 217 miljoen dollar gemoeid.
En het is zeker niet de eerste overname in groene energie voor Shell. Zo kocht het bedrijf onlangs ook het Amsterdamse NewMotion, één van de grootste aanbieders van laadpalen voor elektrische auto's in Europa.
De laatste tijd heeft Shell een hele trits aan 'groene' aankopen en investeringen gedaan.
| Naam | Activiteiten | Investering |
| Husk | Ministroomnetwerken in India en Tanzania, aangedreven door zonnestroom en biomassa uit de restanten van rijstplanten | $ 20 miljoen |
| SolarNow | Zonne-energiesystemen in Oost-Afrika | $ 9 miljoen |
| SunSeap | Zonne-energieprojecten in Azië | onbekend |
| Delga Solar Farm | Zonne-energie in Australië | onbekend |
| Ionity | Bouwt netwerk van 400 oplaadpunten in Europa, met BMW, Daimler, Ford en VW | onbekend |
| Borssele 3 /4 | Deelname met onder meer Eneco en Van Oord in nieuwe windparken op Noordzee | € 300 miljoen |
| First Utility | Energieleverancier in Groot-Brittannië | onbekend |
| H2 Mobility | Waterstof pompen voor auto's in Duitsland | onbekend |
'Leiderschap in olie en gas'
Is dit machtige concern in fossiele energie straks een groene reus? In de 'strategy update' van eind november schrijft Shell dat de strategie op dit moment draait om de leiderschapspositie in olie en gas te versterken.
Pas in het tweede deel van de zin wordt verwezen naar de energietransitie en een 'energiesysteem met een lage uitstoot van koolwaterstoffen'. Maar Shell besteedt wel degelijk veel tijd en geld aan duurzame energie.
Investeringen in groen vs. fossiel
Tot 2020 wil Shell namelijk per jaar tussen 1 en 2 miljard dollar investeren in 'nieuwe energie'. Dat is tussen 4 en 8 procent van de totale geplande investeringen per jaar van 25 tot 30 miljard dollar per jaar.
Het lijkt niet veel, maar Remco de Boer (energieonderzoeker en energietransitiedeskundige) ziet dat anders. "Hoe je het ook wendt of keert, het is veel meer dan het was en vergeet niet dat zonne- en windenergie en aardwarmte wereldwijd goed is voor minder van 2 procent van de totale productie van energie. De investeringen in groene energie door Shell zijn dus relatief veel groter."
De totale investeringen van Shell per jaar en de investeringen in duurzame energie:
'Geen greenwashing'
En de investeringen in groen zijn zeker niet voor de bühne, benadrukt De Boer. "Shell levert energie. Nu is dat nog met name olie en gas, maar dat wordt steeds meer groene energie."
"Shell houdt zijn opties open. Als duurzame energie veel groter wordt, dan zitten ze er nu al in en hebben ze de benodigde kennis van de verschillende soorten duurzame energie", voegt beurscommentator en energiedeskundige Hans de Geus daar aan toe.
'Fossiel blijft nog lang groot'
Maar hoe zit dat dan met de nog altijd flinke hoeveelheid geld die Shell nog altijd steekt in fossiel? Shell investeert bijvoorbeeld in Libische olie en het bouwt voor het eerst in 30 jaar een bemande olieinstallatie in de Noordzee.
"Er is waarschijnlijk nog heel lang veel fossiele energie nodig. Het International Energy Agency verwacht namelijk in zijn World Energy Outlook 2017 dat de vraag naar energie tot 2040 met 30 procent zal stijgen."
"Alhoewel zonne- en windenergie fors zullen groeien, kan dat niet de totale groei in de vraag naar energie opvangen. Het is dus logisch dat Shell ook investeert in fossiele energie en in de 'strategy update' begint met fossiel", zegt De Boer.
Westerse wereld vs. Afrika en Azië
Groene activisten zouden het liever anders zien, maar zo'n zin in de strategy update is gewoon een weergave van de realiteit, aldus De Boer.
"Vergeet niet dat wij in Europa en de VS het ons kunnen permitteren om geld te stoppen in windmolens en zonne-energie. Maar de grootste verwachte toename van de vraag naar energie zal zich afspelen in Azië, Latijns-Amerika en Afrika. Daar hebben nog zo'n 1 miljard mensen helemaal geen elektriciteit", zegt De Boer. Eerste prioriteit voor hen is om überhaupt elektriciteit te krijgen
In landen die dichterbij de evenaar liggen hebben zonnepanelen een groot potentieel, erkent De Boer, "maar veel mensen koken daar nog op gedroogde mest of hout. Dat los je niet even op met een zonnepaneel."
Aandeelhouders
Shell ligt al een tijdje onder vuur van groene activisten vanwege milieu. Maar vergeet niet dat Shell een beursgenoteerd bedrijf is en het ook met zijn aandeelhouders heeft te maken, zegt De Boer.
Afgelopen jaar riep de aandeelhoudersactivisten van Follow This Shell weer op om duurzamer te worden. Maar op de aandeelhoudersvergadering werd de resolutie met grote meerderheid verworpen. Wel verdubbelde het aantal voorstemmers tot meer dan 6 procent.
Overheid
Moet Shell als grote onderneming het voortouw nemen met het ontwikkelen van duurzame energie? "Je kunt het Shell niet kwalijk nemen dat ze leveren wat hun klanten willen en hun klanten willen nog vooral olie en gas, zegt De Geus. "Als we willen dat dit verandert, dan is het de rol van de overheid om de grote lijnen uit te zetten en meer in te zetten op groene energie."
Ook De Boer ziet een belangrijke rol voor de overheid. Dat Shell samen met Eneco en maritiem concern Van Oord in de windparken Borssele 3 en 4 stapte, heeft volgens hem direct te maken met het overheidsbeleid om de bouw van grote windparken op zee te stimuleren. Dat zorgde voor zekerheid voor investeerders en de subsidie maakt het makkelijker om in te stappen, zegt De Boer.
'CO2-voetafdruk halveren'
Toch lijkt er binnen Shell langzaam aan wel wat te veranderen. Zo wil Shell-topman Van Beurden de CO2-voetafdruk van klanten in 2050 gehalveerd hebben. Het tussenstation is 2035, wanneer de voetafdruk 20 procent lager moet zijn.