Beloning: 2,5 miljoen euro voor gist die koeien overbodig maakt
2,5 miljoen euro. Dat is de beloning die de oprichter van De Vegetarische Slager uitlooft voor een nog onbekende schimmel of gist. Want dat is het laatste puzzelstukje dat nodig is om veganistische kaas en melk te maken. Zuivel, zonder dat er ook maar een koe in de buurt is geweest.
"Het is geen grap. We betalen die 2,5 miljoen euro heel graag aan iemand die zo'n schimmel of gist kant en klaar heeft liggen. Dat is wel echt een droomscenario", zegt Jaap Korteweg van Those Vegan Cowboys, die eerder De Vegetarische Slager oprichtte.
De hoop is dat koeien met pensioen kunnen als deze 'missing link' wordt gevonden. Want met het gist of de schimmel zou gras omgezet kunnen worden in melkeiwitten. "Dan krijg je dus echte kaas of melk, maar dan zonder koeien."
Koe wordt ketel
Als die schimmel of gist gevonden wordt, gaat het samen met gras in een soort ketel. En daarin gebeurt dan ongeveer hetzelfde als in een koe. "In de maag van de koe vindt ook een fermentatieproces plaats in het spijsverteringsorgaan. Maar dat doen we dan in die ketel."
Het klinkt ingewikkeld maar dat valt wel mee. Het zijn uiteindelijk 'gewoon' micro-organismen die suikers omzetten in eiwitten. En dat is niets nieuws, zegt Korteweg. "Dat gebeurt al volop. Maar wij zoeken juist het eiwit caseïne. Melkeiwitten bestaan voor 80 procent uit dat eiwit."
"Als we die hebben, kunnen alle kazen en andere zuivelproducten die we nu kennen gemaakt worden zonder koe maar met plantaardige fermentatie", legt Korteweg uit.
Over 6,5 jaar: kaas zonder koe
Uiteindelijk moet deze manier van veganistische melk en kaas produceren veel efficiënter en duurzamer worden, zegt Korteweg. "Je kunt namelijk tot vijf keer zo veel produceren op dezelfde oppervlakte, met minder uitstoot van broeikasgassen, minder gebruik van energie, van land en water."
Voor de koeien zou het ook mooi zijn, zegt hij. Want nu geeft een koe zo'n 10.000 liter melk per jaar. "Dat is een onnatuurlijk systeem. Het is tien keer zo veel als natuurlijk is voor een koe. En de koeien worden ook steeds minder oud. Bovendien halen maar weinig koeien zelf hun gras. En de melk gaat naar de melkfabriek."
Nog zeker zes jaar
Korteweg denkt dat het nog zo'n zesenhalf jaar duurt tot de veganistische kaas of melk in de winkel ligt. "Ik blijf wel aan de voorzichtige kant. Maar wetenschappers zeggen unaniem: dit is een kwestie van tijd en geld en dat het gaat lukken."
De vondst van het juiste gist of de juiste schimmel zou die tijd wel verkorten.
Bovendien is Korteweg ook niet de enige die eraan werkt. "Het kan ook zijn dat het iemand anders lukt. Er zijn ook andere partijen met veel geld mee bezig. Maar ik vind het belangrijk dat het gebeurt."