Waterstofbedrijven vragen overheid om miljardensubsidie

Deze groep, de Waterstofcoalitie, denkt dat waterstof die is gemaakt met zon- en windenergie zo over 9 jaar betaalbaar is en fossiele energie voor een groot deel uit de markt kan drukken.  

De Waterstofcoalitie presenteert vandaag plannen waarmee binnen één kabinetsperiode een basisketen voor waterstof kan worden gerealiseerd. In 2025 kan Nederland dan bij de Europese voorhoede horen als het gaat om de productie, het transport, het gebruik en opslag van waterstof.

De bedrijven willen als de overheid meedoet zelf ook minimaal 2,5 miljard euro in groene waterstofprojecten steken. Volgens de groep moet het geld worden gestoken in landelijke transport- en opslaginfrastructuur en een zogenaamde elektrolysefabriek waar groene waterstof kan worden gemaakt.

Ook is het geld nodig om de fossiele energie-slurpende zware industrie te stimuleren over te stappen op waterstof als duurzame brand- en grondstof. Het gaat dan onder meer om chemiebedrijven die nu nog grootafnemers zijn van fossiele brandstoffen.

Concrete bouwplannen

De waterstofcoalitie denkt dat als de overheid nu 'daadkrachtig' optreedt de daling van de investeringskosten van elektrolyse kan oplopen tot wel 65%. Waterstof wordt nu nog gezien als een te dure oplossing om Nederland te vergroenen.

Concreet zeggen de partijen dat ze met het geld een elektrolyse-fabriek van 500 MW gaan bouwen en exploiteren. Daar voegen ze wel aan toe dat ook daarna extra geld nodig is om de exploitatie mogelijk te blijven houden. Verder wordt beloofd dat er vier grote opslagcavernes worden gebouwd voor de groene waterstof.

Al waren die er al

Overigens zijn er al plannen voor de bouw van elektrolysefabrieken in Eemshaven door energiebedrijf Vattenfall en in Rotterdam door een groep bedrijven waaronder Air Liquide en Akzo Nobel. En Shell (dat niet in de waterstofcoalitie zit) bouwt de grootste elektrolysefabriek ter wereld nabij Keulen.

Vrijwel alle politieke partijen zijn enthousiast over groene waterstof. Van de VVD tot Groen Links is er ook bereidheid om dat te subsidiëren.

Groen, grijs en blauw 

Groene waterstof - geproduceerd via elektrolyse en aangedreven door hernieuwbare energie - zal een belangrijke rol spelen in de transitie naar een CO2-vrije economie. Waterstof kan dienen als brandstof voor vrachtwagens en schepen, maar kan ook in plaats van olie en gas een grondstof (basismolecuul) zijn voor de chemische industrie.

Het grote voordeel van waterstof is dat je het in grote hoeveelheden kan opslaan. Dat kan met (groene) stroom in batterijen veel beperkter. Het wordt nu voornamelijk gebruikt voor de productie van kunstmest maar kan in de toekomst ook worden gebruikt voor hoge temperatuur processen zoals staalproductie waarvoor nu aardgas of kolen wordt gebruikt.

Die waterstof in de industrie wordt nu van aardolie of kolen gemaakt. En heet dan ook 'grijze' waterstof en zorgt voor CO2-uitstoot. Als die CO2 wordt opgevangen spreek je van 'blauwe' waterstof. Dat is dan niet helemaal schoon maar als de CO2 wordt gebruikt in bijvoorbeeld de tuinbouw of wordt opgeslagen is er geen uitstoot. 

Hele keten

In de Waterstofcoalitie zitten onder meer chemiebedrijf Air Liquide, treinenbouwer Alstom, Greenpeace, verschillende havens en energiebedrijven als RWE, Gasunie, Vattenfall, Essent en Eneco. "We werken hiermee aan een ander energiesysteem", zegt Faiza Oulahsen, hoofd klimaat en energie van Greenpeace. "Grote industrieclusters moeten er vooral gebruik van maken."

Om die waterstof groen te maken is dus veel zon- en windenergie nodig. De Waterstofcoalitie roept dan ook op tot investeringen hierin. "Dan hebben we in Nederland de hele keten in eigen hand", aldus Oulahsen.  "Al zal net als met olie en gas nu, straks ook een deel van onze groene energie geïmporteerd gaan worden."

Geduld

Thijs ten Brinck van energieplatform Watisduurzaam.nl erkent het belang van waterstof als middel om de klimaatproblematiek aan te pakken. Maar hij denkt dat het nog lang duurt voordat die waterstof echt groen zal zijn.

"Na 2040 kun je wellicht volop groene waterstof krijgen." Het nu aanjagen van het project zou dat proces wel kunnen versnellen in zijn ogen. "Maar 2030 komt echt te vroeg."

Verlies

Waterstof is volgens Ten Brinck een inefficiënt manier van energievoorziening. "Je verliest met het omzetten van groene energie naar waterstof 30 procent. En met het weer terug omzetten van waterstof in elektriciteit ook weer 30 procent."

In de stroomvoorziening boek je daarmee volgens hem voorlopig geen CO2-reductie. " "Maar voor de industrie en vervolgens de lucht- en scheepvaart kan het wel."

De prijs van grijze waterstof is nu 1,5 tot 2 euro per kilo. Groene waterstof kost al gauw het vijfvoudige. Het streven van de Waterstofcoalitie is om door nu snel te zorgen voor schaalgrootte dat de groene waterstof in 2030 ongeveer net zo duur is als grijze.