Dure bloemen en minder tomaten door energiecrisis in glastuinbouw
Maak je op voor een dure bos rozen met Valentijnsdag. Door de hoge gas- en elektriciteitsprijzen stellen glastuinders de teelt van hun nieuwe producten uit, om zo kosten te besparen. Na de winter zorgt dat voor minder tomaten, aardbeien en bloemen, is de verwachting.
Net als met het aardgas nu geldt dan ook in de supermarkt: een lager aanbod betekent hogere prijzen.
Tuinbouwers
Brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland noemt het een energiecrisis en uit de angst dat er deze winter weleens glastuinbouwbedrijven kunnen omvallen vanwege de hoge energieprijzen. Daarom heeft het een crisisteam opgezet. Dat gaat monitoren wat de impact van de hoge prijzen is en op welke manieren er actie tegen kan worden ondernomen.
Ondernemers in de glastuinbouw gebruiken aardgas om hun kassen te verwarmen. Zij kopen dat in bij hun energieleverancier. Dat gaat iets anders dan op de consumentenmarkt, legt Rien Bot uit. Hij is directeur bij energiecollectief Agro Energy, dat veel tuinbouwers als klant heeft.
Meer geld naar energie
"Als consument spreek je een prijs af voor al het volume energie dat je afneemt. Tuinders kunnen, net als bij de hypotheekrente, ervoor kiezen hoe lang ze de prijs vastleggen. Dat kunnen ze tweemaal daags doen, voor een dag, een maand, een kwartaal of zelfs per jaar. Als onze grote telers kopen zowel op termijn in, als op dagprijs."
Vorig jaar zakte de dagprijs voor aardgas naar een extreem laag prijsniveau van 5 cent per kubieke meter, aldus Bot. Veel telers kozen er toen voor om de dagprijs aan te houden; de vaste prijs lag immers hoger, rond de 15 cent. Dat zorgt er nu voor dat ze veel meer geld aan energie kwijt zijn, omdat de elektriciteits- en olieprijzen ook stijgen.
Teelt blijft achter
"Veel glastuinders nemen daarom nu maatregelen om hun energiekosten te drukken", zegt Bot. "Normaal planten ze nu bijvoorbeeld de tomaten voor volgend seizoen. Door dat niet te doen, gebruiken ze minder energie."
Dat ziet Bot ook aan de sierteeltkant. Zij gebruiken normaal kunstlicht maar die blijft nu uit. "Het overschot aan elektriciteit dat ze hebben afgenomen wordt voor een hoge prijs teruggeleverd aan het net. Dat levert een financiële buffer op, maar hun teelt blijft wel achter."
Daardoor zou het goed kunnen dat er over een paar maanden een stuk minder rozen, andere snijbloemen en groenten uit de kas te koop zijn.
Telers die genoeg buffers hebben, zullen wel in de markt blijven, verwacht Bot. "Er gaan tekorten ontstaan, waar zij van kunnen profiteren. Maar er zijn ook veel contracttelers. Zij hebben de verplichting om bepaalde hoeveelheden te leveren aan supermarkten en zullen dus wel moeten telen. De buffers die zij hebben, slinken met deze prijzen heel snel."
Normaal zit 30 procent van de kostprijs van bijvoorbeeld een tomaat in de energiekosten. Die prijzen zijn verdubbeld, zegt Bot, maar de afzetprijzen nog niet. "Dit ijlt dus nog wel even na. Na de winter gaan we het zeker merken in het aanbod."