Europese gasprijs schiet weer omhoog: chrysanten 'onbetaalbaar'
De Europese gasprijs schoot vandaag met zo’n 20 procent omhoog. De reden: het Russische gasbedrijf Gazprom legt de leveringen via de belangrijke pijplijn Nord Stream 1 langer stil. En dat raakt ondernemers die voor hun bedrijf veel gas afnemen. "De hoge gasprijs betekent dat de kostprijs van een tak chrysanten zo hoog wordt, dat niemand die meer kan betalen."
De gaskraan werd woensdag dichtgedraaid voor onderhoud, maar Gazprom zegt nu dat er technische problemen zijn. Omdat de gaskraan nog niet weer open staat, steeg de prijs van een megawattuur gas maandagochtend even naar 260 euro.
En daardoor moeten sommige ondernemers rigoureus ingrijpen. "Als je als consument eerst een paar euro voor een bos chrysanten betaalde en je komt in de winkel en ze vragen 17 euro voor een bos? Dat wordt hem niet", zegt Yorick Leeuwis van Lewis Flower & Fruits.
Dus ziet Leeuwis geen andere oplossing meer en stopt hij met het telen van chrysanten. "Als je iets wil telen met een teelduur van 10 weken en dat waarschijnlijk niemand die bloemen meer kan betalen, dan heeft het weinig of geen zin meer."
Gasprijs fluctueert
Sinds de start van de oorlog in Oekraïne schommelt de prijs van gas gigantisch uit angst voor verstoringen van Russische gasleveringen aan Europa.
In december vorig jaar kostte een megawattuur gas nog zo’n 50 euro. Daarna fluctueerde de prijs enorm, met hoge pieken en minder diepe dalen. Twee weken geleden steeg de prijs naar de recordhoogte van 346 euro, om daarna weer met 40 procent te dalen.
Ondernemers zien hun winstmarges in rook opgaan als de gasprijs stijgt en halen opgelucht adem als die weer iets corrigeert. Maar dat lijkt nu even ver weg.
"Het vorige record is 32 cent voor een kuub. Dat hij nu 3 euro is, hield niemand voor mogelijk", zegt Leeuwis.
Energiekosten keer tien of twintig
En dat tikt aan in het geval van de bloementeelt. De energiekosten tijdens de teelt maken ongeveer een kwart van de kostprijs van een steelchrysant uit, zegt Leeuwis. "Als die kosten ineens keer tien of keer twintig gaan, dan slaat de kostprijs die je dan hebt helemaal nergens meer op."
Als de herfst om de hoek komt kijken, wordt het dus slikken voor de sierteelt, zegt Leeuwis. Maar ook de groente- en fruitteelt gaan de pijn dan echt voelen.
"We zitten nu nog in de periode van de zomer. Bloemen die in de zomer gegroeid zijn, zijn niet belicht en hebben weinig tot geen energiekosten gehad. Dus op het moment is er niet veel aan de hand. Maar het gaat mis op het moment dat het donkerder wordt buiten."
Afwachten
Voor het personeel van Leeuwis zal de pijn, in ieder geval voorlopig, meevallen. Want echt hard ingrijpen lijkt nu nog niet nodig. "Het personeel vanuit de kas gaat deels naar het fruitbedrijf, de rest proberen we in dienst te houden of door te betalen. We hopen dat het na de winter beter wordt en dat we dan weer kunnen beginnen. Maar dat is afwachten."
In onderstaande video legt Carien ten Have uit hoe groot de invloed van Gazprom op onze gasprijs eigenlijk is: