Topverzamelaar rekent af met onfrisse kunsthandel

Hoe werd Kreuk een topverzamelaar?

Kreuk bouwde een bedrijf op dat spullen voor reizigers leverde aan luchtvaartmaatschappijen. Na de succesvolle verkoop van dat bedrijf stortte hij zich op het verzamelen van onder meer moderne en hedendaagse kunst. Inmiddels bezit hij een indrukwekkende collectie van 750 werken van onder anderen Monet, Mondriaan en Picasso, die hij vaak in bruikleen geeft aan musea.

Waarvan kennen we Kreuk nog meer?

Van een ruzie die tot veel ophef leidde in de internationale kunstwereld. In 2014 meldde RTL Nieuws dat Kreuk in aanvaring was gekomen met de Deens-Vietnamese kunstenaar Danh Vo. Die zou een werk leveren voor de tentoonstelling van Kreuks collectie in het Haags Gemeentemuseum. Omdat de kunstenaar het afgesproken werk niet leverde, sleepte Kreuk hem voor de rechter. Niet echt 'done' in de kunstwereld.

Hoe liep die ruzie af?

In 2015 gaf de rechter Kreuk grotendeels gelijk. De kunstenaar moest alsnog een werk maken dat voldeed aan de afspraak. Lastig, want kan een kunstenaar gedwongen worden een kunstwerk te maken? Bovendien escaleerde de zaak. Zo kondigde Vo aan een werk te zullen maken met de tekst 'shove it up your ass'. Tijdens het hoger beroep besloot Kreuk de zaak te laten schieten. Naar eigen zeggen omdat hij genoeg had van de hele kwestie en de kunstenaar. In zijn deze week verschenen fascinerende autobiografie 'Art Flipper' kijkt hij terug op de affaire, en zijn andere ervaringen in de kunstwereld.

Waarom heet het boek Art Flipper?

Tijdens zijn ruzie met Vo maakten zijn tegenstanders Kreuk zwart door hem af te schilderen als 'art flipper', ofwel kunstspeculant. Kreuk erkent zijn kunst soms te verkopen, maar alleen om zijn collectie te verbeteren. Niet om er geld mee te verdienen. Voor zijn boek gebruikte hij Art Flipper als geuzennaam.

Hoe beschrijft Kreuk de kunsthandel?

Als een wereld waarin galeriehouders en kunstadviseurs hun afnemers op allerlei manieren manipuleren en bedriegen om hun zakken te kunnen vullen. Een wereld waarin verzamelaars zich schikken in ongeschreven regels, om toegang te krijgen tot populaire kunstenaars. Een wereld waarin al aangekochte en betaalde kunst door galeriehouders schaamteloos wordt verkocht aan hogere of interessantere bieders. Een wereld vol 'inhoudsloze holle frasen', 'gehypte kunstenaars' en 'schimmige handeltjes'.

Noemt Kreuk ook voorbeelden?

Zijn boek staat vol met smeuïge voorbeelden. Zo verklapt de verzamelaar hoe galeriehouders hem tijdens de organisatie van zijn tentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum vragen om werken van 'hun' kunstenaars op te nemen, zodat de prijzen daarvan zullen stijgen. In ruil bieden zij hem toegang tot populaire kunstenaars en hoge kortingen. "Het toont aan hoe geld-gedreven en corrupt een deel van de internationale hedendaagse kunstmarkt is geworden", schrijft Kreuk. Hij is ervan overtuigd dat de kunstenaar waarmee hij in aanvaring kwam, het aan hem beloofde werk verkocht aan een hogere bieder.

Welke gevolgen had de strijd met Vo?

Kreuk geeft een onthutsende beschrijving van de manier waarop hij daarna door een deel van de kunstwereld werd uitgestoten. Een groep internationale kunstenaars boycotte het Haags Gemeentemuseum, waardoor Kreuk zich gedwongen zag om zijn banden met het museum te verbreken. Het Stedelijk in Amsterdam wilde geen kunstwerk meer van hem lenen (maar hij mocht het wel schenken). En de Britse Tate Gallery royeerde hem uit haar prestigieuze members council. Kreuk voelde dat de kunstwereld hem een lesje probeerde te lezen, omdat hij zich had verzet tegen haar ongeschreven regels.

Is Kreuk genezen van de kunstwereld?

Niet echt. Aanvankelijk was Kreuk er helemaal klaar mee. Hij stopte met kunstaankopen, en zette zijn plannen voor een eigen museum in de ijskast. In plaats daarvan richtte hij zich op objecten met een historische betekenis, zoals de eerste Amerikaanse vlag die aan land kwam tijdens D-Day. Maar inmiddels zegt hij toch weer voorzichtig kunst te kopen.