IJsselmeerziekenhuizen op rand van afgrond, financiële situatie verder verslechterd
De IJsselmeerziekenhuizen van zorgondernemer Loek Winter staan op de rand van de afgrond. De zorginstelling wordt overeind gehouden met steun van de bank en zorgverzekeraars.
De IJsselmeerziekenhuizen met vestigingen in Lelystad, Emmeloord en Dronten werden in 2009 van een faillissement gered door een overname door zorgondernemer Loek Winter. De afgelopen jaren namen de zorgen over de financiële toestand echter weer toe.
Situatie verslechterd
In juli bleek al dat de zorginstelling financieel in zwaar weer zat, toen de jaarrekening over 2016 met grote vertraging uitkwam. Uit de zojuist verschenen jaarrekening 2017 blijkt dat de situatie nog verder is verslechterd.
De IJsselmeerziekenhuizen boekten in 2017 een verlies van bijna 1 miljoen euro. Daardoor zakte het eigen vermogen van de zorginstelling nog verder in de min, tot 4,6 miljoen euro negatief. Daarmee is het ziekenhuis, dat ruim 1000 werknemers telt, technisch failliet.
Verscherpt toezicht
Er waren al eerder signalen dat de situatie bij de IJsselmeerziekenhuizen verslechterde. Afgelopen zomer werden alle bestuurders en commissarissen vervangen, en in september kwam het ziekenhuis onder verscherpt toezicht. De Inspectie Gezondheidszorg vreest dat de noodzakelijke verbetering van de kwaliteit en veiligheid van de zorg gaat lijden onder de financiële problemen.
Uit het nieuwste verslag blijkt dat er afgelopen jaar sprake was van een gebrekkige samenwerking tussen de ziekenhuisbestuurders en artsen, en 'problemen binnen een aantal vakgroepen' van medisch specialisten.
Voortbestaan onzeker
De kersverse bestuursvoorzitter Sjoerd de Blok erkent in het nieuwste verslag dat het financiële resultaat in 2017 'onder verwachting' bleef, dat er in 2018 opnieuw verlies wordt verwacht en dat het voortbestaan van het ziekenhuis in zijn huidige vorm onzeker is. Ook de externe accountant waarschuwt daarvoor.
Afgelopen voorjaar blijkt een extern adviesbureau een onderzoek te hebben uitgevoerd naar de levensvatbaarheid van de IJsselmeerziekenhuizen. Daaruit kwam naar voren dat geldschieters tijdelijk moeten afzien van het recht op rente en aflossing, om de zorginstelling een kans te geven.
Financiële ademruimte
Om die zogenoemde 'stand-still' te bereiken, vond vervolgens 'intensief overleg' plaats met de zorgverzekeraars en ING Bank. "Dit resulteerde in een aanvullende bevoorschotting van de productie en een tijdelijke opschorting van de aflossingsverplichting van 6 miljoen euro", aldus de zorginstelling.
Dat betekent dat de zorgverzekeraars méér zorgdeclaraties vooruit betalen, en dat een miljoenenlening voorlopig niet hoeft te worden terugbetaald.
Daardoor krijgen de IJsselmeerziekenhuizen de financiële ademruimte om te werken aan een herstelplan. De zorginstelling wil onder meer de kosten verlagen en waardevolle eigendommen verkopen. Denk daarbij aan het vastgoed en de dure medische apparatuur.
Kostenbesparingen
Volgens bestuursvoorzitter Sjoerd de Blok zijn de financiële problemen in essentie ontstaan "doordat de afspraken met de zorgverzekeraars over de verleende zorgproductie anders uitpakten. Daardoor zijn de kosten uit de pas gaan lopen."
De Blok denkt onder meer kosten te kunnen besparen door een deel van de zorg bij patiënten thuis te laten plaatsvinden. "Als je bezig bent met het herdefiniëren van dergelijke zorgprofielen, is wel het partnerschap van de bank nodig."
Een voorgenomen fusie met het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis, dat in handen is van dezelfde eigenaren, is volgens De Blok voorlopig van de baan. Vorig jaar gingen de artsen van de IJsselmeerziekenhuizen niet akkoord met het fusieplan.
Discussie zorgvergoedingen
Uit de kleine lettertjes in het verslag blijkt dat het ziekenhuis ten slotte ook nog een discussie voert met de zorgverzekeraars over de vergoeding van ruim 5 miljoen euro aan in het verleden te veel verleende zorg. De IJsselmeerziekenhuizen verwachten dat de zorgverzekeraars daarmee instemmen, maar zekerheid daarover is er nog niet.
Als daarover echter geen akkoord wordt bereikt, kan ook het herstelplan op losse schroeven komen te staan. "Alles hangt natuurlijk met elkaar samen, maar die discussie staat in feite los van het herstelplan", aldus De Blok.
Constructieve instelling
In het verslag schrijft de ziekenhuistop mede door de 'constructieve instelling van de bank en zorgverzekeraars' het vertrouwen te hebben dat het ziekenhuis 'waarschijnlijk in continuïteit kan blijven bestaan'.
De Blok zegt het volledige herstelplan pas bekend te kunnen maken als er een 'gevalideerd, volledig doorgerekend toekomstscenario' voor zowel de IJsselmeerziekenhuizen als het Slotervaartziekenhuis klaar ligt. Over de termijn waarop dat rond moet zijn, laat hij zich nog niet uit.
Nieuwe toezichthouders
In de nieuwe raad van commissarissen, die in augustus is aangetreden, zitten enkele zwaargewichten met de noodzakelijke ervaring met kwakkelende zorginstellingen.
Zo was Marianne Luyer voorzitter van de raad van toezicht van het Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer, dat uiteindelijk van een faillissement werd gered door een overname. Charles Laurey leidde een reddingspoging van zorginstelling De Zonnehuizen in Zeist, die uiteindelijk echter wel failliet ging.