Miljoenen subsidie in strijd tegen voedselverspilling
41 kilo aan voedsel gooit de gemiddelde Nederlander jaarlijks in de prullenbak. Maar als het aan Toine Timmermans van de Wageningen Universiteit ligt, is dat in 2030 gehalveerd. Hiervoor is nu een stichting tegen voedselverspilling opgericht met een startbudget van 15 miljoen euro. "Een belangrijk moment. Nu zijn we echt een professionele organisatie."
Het verspillen van voedsel begint al bij de productie op het boerenerf. Maar ook onderweg, op de veiling, in de supermarkt en in de keuken belandt op dit moment erg veel voedsel bij het afval. De nieuwe stichting wil de voedselverspilling in Nederland terugbrengen naar een miljoen ton in 2030 - wat een halvering zou betekenen.
Timmermans, manager duurzame voedselketens aan de Wageningen Universiteit, is trekker van het initiatief. Hij lanceerde in maart al een landelijk plan tegen voedselverspilling in samenwerking met natuurorganisaties, supermarkten en de overheid. De nieuwe stichting, genaamd 'Samen tegen voedselverspilling', moet die plannen nu verder gaan uitwerken.
Brood is koploper
Om de doelstelling te halen moet er veel gebeuren. Vooral brood wordt nog veel verspild: met 23 procent van de totaal verspilde hoeveelheid eten is brood zelfs het meest verspilde (vaste) voedingsmiddel. In de top drie staan verder zuivelproducten (17 procent) en groente (14 procent), zo bleek uit het laatste rapport van het voedingscentrum uit 2016.
"Voor brood is nog geen grote oplossing beschikbaar", zegt Timmermans. "Op kleine schaal kunnen we oud brood gebruiken voor koekjes en voor het brouwen van bier, maar de grote oplossing is er nog niet. De volumes zijn gigantisch." De nieuwe stichting wil daarom consortia oprichten om deze producten op grote schaal te verwerken.
Bedrijven rapporteren
Ook bedrijven beginnen de noodzaak in te zien. In maart werd een convenant opgericht met 25 bedrijven, waaronder McDonald's en Unilever. Zij gaan jaarlijks rapporteren hoeveel voedsel er over was en wat ze ermee hebben gedaan.
Het idee is om meer bedrijven mee te laten doen, al wordt het eerder gestelde doel van honderd bedrijven voor de jaarwisseling niet gehaald. "Maar al zestig andere bedrijven hebben zich met interesse aangemeld", zegt Timmermans.
Initiatieven welkom
Zijn stichting beschikt over eigen medewerkers en een budget van 15 miljoen euro. "Dat geld komt van het ministerie [dat investeerde 7 miljoen euro -red.] maar ook uit Europa en regio's. Het komt voornamelijk uit publieke middelen", zegt Timmermans, die al werkt aan een campagne voor 2019.
Bedrijven met een idee op het gebied van circulariteit, kunnen rekenen op een bijdrage van de stichting. Hiervoor is een registratiesysteem opgezet, vertelt de de voedselverspillingsexpert. "Wij kunnen ze nu beter ondersteunen."
Innovaties versnellen
Er zijn volgens Timmermans sinds de presentatie van het landelijk plan in maart al verschillende individuele successen geboekt. Als voorbeeld geeft hij het concept Oerei. Dat zijn eieren van kippen die onder meer insecten eten, inmiddels te koop bij zo'n honderd Albert Heijn en tachtig Deen-supermarkten. De insecten komen uit Dongen, waar veel kippen normaliter gevoerd worden met soja uit onder meer Zuid-Amerika.
Die insecten, die ook voor de visindustrie worden gebruikt, worden weer gekweekt op afvalstromen in grootschalige insectenfarms. Protix, de producent, gaat volgens Timmermans uitbreiden in Bergen op Zoom, naar een locatie die tien keer zo groot wordt als de huidige plek. "Daarmee kan het bedrijf per jaar al insecten voor zo'n 50 miljoen eieren produceren", zegt Timmermans. "Technieken als die van Protix kunnen snel verder uitgerold worden waardoor vele honderd duizenden tonnen reststromen nuttig hergebruikt worden"
De insectenindustrie is inmiddels uitgegroeid tot een grote industrie waar veel geld in wordt geïnvesteerd. "Niet alleen door onze stichting natuurlijk. Maar wij helpen wel met het versnellen van innovaties door partijen met elkaar in contact te brengen."
