Nog steeds tientallen kippenbedrijven geblokkeerd vanwege fipronilcrisis
Anderhalf jaar geleden barstte de fipronilcrisis uit. Als consument merk je er tegenwoordig nog weinig van, maar veel kippenboeren ondervinden dagelijks de gevolgen. Tientallen Nederlandse pluimveebedrijven zitten zelfs nog steeds (gedeeltelijk) op slot.
"Bij ons draait alles weer, maar de gevolgen merken we nog elke dag", zegt een kippenboer uit Lunteren, die niet zijn naam in het artikel wil. "Ik heb 13.000 kippen moeten vergassen en draaide 2,5 ton verlies, dat achtervolgt me nog steeds."
Volledig op slot
In de zomer van 2017 was het fipronilschandaal groot nieuws. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blokkeerde 363 pluimveebedrijven, omdat in hun eieren de verboden stof fipronil werd aangetroffen. Het bedrijf Chickfriend had het gif illegaal in een bestrijdingsmiddel tegen bloedluis gestopt.
Van al die geblokkeerde bedrijven zitten acht Nederlandse pluimveehouders anderhalf jaar later nog steeds volledig op slot. Nog eens 29 bedrijven hebben te maken met een gedeeltelijke blokkade. Dat blijkt uit een brief van minister Carola Schouten (Landbouw en Voedselkwaliteit) aan de Tweede kamer.
Geen cent omzet
Van de acht volledig geblokkeerde bedrijven zijn twee pluimveehouders inmiddels gestopt met hun bedrijf, dat laat de NVWA desgevraagd aan RTL Z weten. Zes bedrijven zijn dus nog steeds actief.
De NVWA wil niet zeggen om welke bedrijven het gaat. Bij een volledige blokkade geldt de verordening voor zowel eieren, kippen als mest.
Een blokkade kan ook gelden voor maar een stal terwijl een boer er meer heeft. Van de 808 betrokken stallen zijn nog 19 stallen volledig geblokkeerd en 45 gedeeltelijk.
Een boer met een volledige blokkade kan geen cent omzet draaien. De NVWA wil niet ingaan op de vraag hoe de geblokkeerde boeren het hoofd boven water kunnen houden.
Tientallen miljoenen schade
Eric Hubers is voorzitter vakgroep pluiveehouderij van LTO Nederland. Hij kent de zes geblokkeerde, nog steeds actieve bedrijven niet, maar vermoedt dat ze mogelijk nog een ander boerenbedrijf runnen. Ze zouden bijvoorbeeld nog melkvee of varkens kunnen hebben.
Sinds de ontdekking van het fipronilschandaal zijn ruim honderd miljoen eieren vernietigd en zo'n 3,5 miljoen kippen gedood. De schade wordt geschat op 72 tot 83 miljoen euro.
De hele tent verkocht
De Lunterse boer met 2,5 ton verlies is het plezier in zijn werk verloren. Als het had gekund, was hij bij het uitbreken van de affaire gestopt met boeren. "Dan had ik de hele tent verkocht." Maar dat was financieel niet verstandig. Hij had geen alternatief.
Een andere Gelderse boer, die ook anoniem wil blijven, herkent zich hierin. "Je móét doorgaan. Dat kan niet anders. Dat is ook boer eigen."
Financiële aderlating
Het is niet bekend hoeveel pluimveehouders failliet zijn gegaan of zijn gestopt door de fipronilcrisis. Uit een rondvraag in de sector blijkt dat het waarschijnlijk om een handvol bedrijven gaat.
Maar honderden pluimveehouders hebben wel te maken gehad met een forse 'financiële aderlating', zegt Jeroen van den Hurk, sectormanager pluimveehouderij bij Rabobank. "Geld dat kippenboeren hadden gereserveerd voor groei, is in deze crisis gaan zitten."
Zeker 60 procent van alle Nederlandse eieren wordt geëxporteerd, vooral naar Duitsland. Van den Hurk signaleert dat de vraag naar eieren weer is hersteld, maar dat het Nederlandse ei wel een deuk in zijn voorheen uitstekende imago heeft opgelopen.