Rupsbestrijder Kristiaan (25) komt om in het werk: 'Mensen bedreigen ons'
Er is deze zomer zoveel werk in het bestrijden van de eikenprocessierups dat klanten moeten worden teleurgesteld. "We zitten gewoon vol", vertelt de jonge ondernemer Kristiaan van Reel, die met zijn familiebedrijf de rups bestrijdt. En dat levert niet altijd even sportieve reacties op.
Het is vooralsnog de zomer van de eikenprocessierups. En dan vooral van de brandhaartjes van de rupsen, die verspreid worden door de wind en bij veel mensen de huid, ogen en luchtwegen irriteren.
Om dat te voorkomen moeten de nesten worden verwijderd door professionals. Maar omdat de rups inmiddels in vrijwel heel Nederland voorkomt, is de overlast zo groot dat er in de praktijk haast geen bestrijder meer te vinden is. Ook is er in veel regio's geen hoogwerker meer te huren voor de hogere nesten.
Dubbele bezetting
"Het is een intensief werkje", vertelt Van Reel tussen twee klussen door. "Ons bedrijf werkt nu fulltime met 14 vaste mensen en nog eens bijna het dubbele aan oproepkrachten. Ondanks de dubbele bezetting is de wachttijd opgelopen tot vier weken."
Daar gaat niet iedereen even sportief mee om. "We willen graag helpen, maar we zitten op dit moment gewoon vol. Als je dan vertelt hoe lang mensen moeten wachten, krijg je soms ook bedreigingen naar je hoofd. Ze maken ons voor van alles uit."
Dat gebeurt bijvoorbeeld als mensen zien dat de buurman wél wordt geholpen. Van Reel: "Maar die heeft dan weken geleden al gebeld. Het is jammer dat gemeentes en de landelijke overheid het probleem van de eikenprocessierups altijd maar onderschat hebben en dat er geen samenwerking was. Wij als bestrijders zijn nu de dupe."
Zwakke biodiversiteit
Want de plaag is volgens de jonge ondernemer uitgegroeid tot een maatschappelijk probleem. Eentje die we zelf hebben veroorzaakt. "De biodiversiteit is in Nederland echt zwak, met name door het maaien van bermen en het gebruik van gif."
Zo kan de rups overal zijn gang gaan omdat natuurlijke vijanden zoals kevers en vogels vaak ontbreken. Het werken met chemische bestrijdingsmiddelen bij het verwijderen van nesten kan dat verergeren. "Het vergif doodt kevers en andere organismen", zegt Van Reel.
Daarom werken ze bij zijn familiebedrijf in het Overijsselse Rouveen met een middeltje dat bestaat uit louter natuurlijke ingrediënten. Dat is samengesteld uit natuurlijke plantvezels met een knoflook- en uienextract.
Het familiebedrijf werkt daarbij samen met Centrics Ltd. Het middeltje werd al gebruikt voor de bestrijding van de Japanse Duizendknoop, een woekerplant die ook voor problemen zorgt. Het bedrijf hoopt het mengsel in de toekomst landelijk te verkopen.
Nest verteerd
"Ons middel plakt de haartjes vast. Daardoor kunnen ze niet meegenomen worden door de wind. Tegelijkertijd wordt een natuurlijk rottingsproces gestart en wordt het nest verteerd door de natuur. Zodra we een nest behandeld hebben, vliegen de mieren en vliegen erop af."
Een wondermiddel? "Ons middel werkt, daar ben ik van overtuigd. Maar het is zeker niet de enige manier. Veel bedrijven werken met speciale stofzuigers of omgebouwde bladzuigers, er wordt van alles bedacht."
Toch is dat deze zomer niet genoeg. Van Reel: "De overheid zal echt met een plan moeten komen om deze plaag te bestrijden. Er is nu geen beleid."