Van boer tot bord: eindelijk inzicht in de prijsvorming van ons eten
De Autoriteit Consument & Markt start een onderzoek naar de prijsvorming in de voedselketen. Daarmee wordt bijvoorbeeld inzichtelijk wat een verpakker betaalt voor een kilo tomaten en voor hoeveel hij de verpakte tomaten doorverkoopt. Met deze monitor moet de positie van de boer in de voedselketen worden versterkt.
Met de monitor van de ACM wordt straks duidelijk hoe de euro die wij uitgeven aan eten wordt verdeeld over de verschillende schakels.
Hoeveel schakels er zijn verschilt per product. Een appel bijvoorbeeld gaat van de tuinder naar een opslagbedrijf, een inpakbedrijf, een supermarkt en tot slot naar de consument. Bij een plakje salami kunnen er wel negen schakels zijn.
Verpakken van een ui
Voorlopig worden zes producten onder de loep genomen: uien, witte kool en zuurkool, tomaten, peren, melk en varkensvlees. Dit is een dwarsdoorsnede van agrarische producten die in Nederland worden geproduceerd en geconsumeerd.
Op basis van de monitor kan de ACM erachter komen hoeveel een verpakker van uien voor een kilo uien van de boer betaald. Maar ook vragen als: is er een verschil met een duurzaam geteelde ui? Hoeveel rekent hij voor het verpakken en voor hoeveel verkoopt hij bijvoorbeeld de verpakte uien verder aan een tussenhandelaar?
Laagste prijs
Het minister van Landbouw heeft opdracht gegeven tot het onderzoek. Hiermee reageert Minister Schouten van Landbouw op de kritiek van boeren en tuinders. Zij vinden dat ze weinig invloed hebben op de prijs die ze kunnen vragen voor hun producten.
De overheid stelt steeds meer eisen aan de Nederlandse boeren. Zo moeten ze maatregelen nemen op het vlak van dierenwelzijn, gewasbestrijding en duurzaamheid.
Hun inkomen is echter niet gestegen, constateert ook minister Carola Schouten. "De boeren kunnen op termijn niet voor de laagste prijs blijven produceren", zei Schouten eerder.
Een paar cent winst
Cijfers van LTO Nederland tonen aan hoe groot het verschil is tussen wat consumenten betalen in de supermarkt en wat boeren ontvangen voor hun product.
Een broccoli kopen we voor 1 euro. De boer maakt op die broccoli maar 3 tot 5 cent winst. Voor een kilo varkensvlees krijgt een boer 1,42 per kilo terwijl consumenten ongeveer 7,50 euro per kilo betalen.
Duurzame varianten
"Als boeren geen inkomen hebben en stoppen, hebben consumenten ook een probleem", waarschuwt Schouten.
Als we per schakel in de voedselketen zien wat de inkoop- en verkoopprijzen zijn en wat de verschillen tussen normale producten en de duurzame varianten, kan de maatschappelijke discussie gevoerd worden op basis van feiten, meldt de ACM.
Halverwege 2020 wordt de eerste monitor gepubliceerd.