Nederlands oventje moet smogprobleem in India oplossen
De Indiase hoofdstad New Delhi wordt geteisterd door smog. Ook in andere grote steden zoals Mumbai en Bangalore is de luchtkwaliteit zeer slecht. Een oventje uit Maastricht moet dit probleem helpen oplossen en het leven in de sloppenwijken verbeteren. "De uitstoot van fijnstof gaat drastisch naar beneden", zegt onderzoeker Onno van Schayck.
De premier van New Delhi, Arvind Kejriwal, heeft de situatie in zijn stad vergeleken met die van een 'gaskamer'. Al wekenlang hangt er een dikke giftige deken over de stad. De autoriteiten hebben inmiddels de medische noodtoestand uitgeroepen. De bevolking moet zoveel mogelijk binnen blijven en scholen blijven dicht.
Vieste stad ter wereld
De luchtkwaliteit in New Delhi is al jarenlang heel slecht. "Het is de ergste stad ter wereld als het gaat om luchtvervuiling", zegt Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde aan de Universiteit Maastricht.
Om de smog tegen te gaan, mogen auto's slechts beperkt de weg op en gelden er restricties voor bouwprojecten, maar er moet meer gebeuren, volgens Van Schayck, die de Indiase overheid heeft geadviseerd over het terugdringen van de luchtvervuiling.
Koken op open vuur
De smog in New Delhi heeft drie belangrijke oorzaken: het verkeer, het afbranden van landerijen en het koken op open vuur. En juist dat laatste probleem kan worden opgelost door de nieuwe oventjes die Van Schayck en zijn collega’s hebben ontwikkeld.
Dit oventje is een afgesloten geheel, waardoor de verbranding veel beter is. "Door de warmte trekt het vacuüm, waardoor de oven zuurstof aantrekt van buitenaf", legt Van Schayck uit. "Daardoor wordt het heter in de oven en ontstaat er een optimale verbranding."
Van Schayck heeft zijn oventje - hieronder links op de foto te zien - gebaseerd op de al bestaande rocket stove. Die maakt gebruik van een relatief kleine verbrandingskamer en een geïsoleerde schoorsteen waaruit nog geen pluimpje rook komt.
Roti en curry maken
De Maastrichtse professor werkte bij de ontwikkeling van de oven nauw samen met technici en sociologen. Het team heeft tijdens dit proces in de sloppen gewoond, want het oventje moest passen bij de manier waarop de armste Indiërs leven.
Bijvoorbeeld bij de manier waarop zij eten, vertelt Van Schayck: "Ze eten daar veel roti en daar heb je een hoge temperatuur voor nodig. En ze eten veel curry, die weer moet pruttelen op een lage temperatuur. Beide temperaturen zijn dus nodig."
Voor maar 10 dollar
Ook moest de oven makkelijk te maken zijn tegen een lage prijs. Daarom vielen oventjes op gas of zonne-energie af. "Onze oventjes kosten 10 dollar en zijn gemaakt van cement. Wij stellen de mallen beschikbaar, waardoor de Indiërs in de sloppen ze zelf kunnen produceren", zegt Van Schayck.
Shiva, een onafhankelijk onderzoeksbureau dat ook voor de Wereldgezondheidsorganisatie opdrachten uitvoert, heeft het effect van de oventjes getest. De uitkomst? De uitstoot van fijnstof en koolmonoxide daalt
Longkanker en COPD
Dat is letterlijk van levensbelang in de Indiase sloppen. Want koken op open vuur veroorzaakt niet alleen smog, het is ook heel gevaarlijk voor de bewoners in de krotten.
"Miljoenen mensen sterven aan luchtvervuiling in huis. Het is bij kinderen onder de vijf jaar zelfs doodsoorzaak nummer één", zegt Van Schayck. "Vrouwen die veel koken op open vuur lopen risico op longkanker of de longaandoening COPD."
In woningen in een krottenwijk in Bangalore daalt de uitstoot van koolmonoxide tijdens het koken met 65 procent. En die van fijnstof zelfs met bijna 90 procent, blijkt uit het onderzoek van Shiva.
Jakarta en Nairobi
De Nederlandse uitvinding is een groot succes in Bangalore, zegt Van Schayck. "Normaal ziet het blauw van de rook in sloppen waar op open vuur wordt gekookt. Mensen moeten hoesten en hebben last van tranende ogen. Met het nieuwe oventje is daar geen sprake van."
En dat valt op: de autoriteiten van Jakarta, Ethiopië en Nairobi hebben al interesse getoond.