‘Ik wil mensen verleiden tot duurzaamheid’

"Ga eerst maar eens wat gebouwen maken", zei z’n promotor toen architect Paul de Ruiter aangaf te willen promoveren op het thema duurzame gebouwen. Dat deed hij. Nadat hij cum laude afstudeerde aan de Technische Universiteit Delft, startte hij in 1994 z’n eigen architectenbureau en ging aan de slag. Paul: "Van promoveren is het daarna nooit meer gekomen. Ik ben nog steeds met m’n promotieonderzoek bezig." Hij was een buitenbeentje binnen de familie toen hij besloot architectuur te gaan studeren. "Mijn vader beschouwde architectuur als een hobby en zeker niet als een serieus vak waarmee je je geld kon verdienen. Maar ik had andere dromen."

Duurzaamheid 

Het thema duurzaamheid heeft hij in al die jaren niet losgelaten. Paul: "Ik was in de jaren 90 roepende in de woestijn. Je had 'Die grünen' in Duitsland en 'De Club van Rome', maar dat was het dan. Duurzaamheid was een geitenwollensokkenthema. Pas toen Al Gore in 2006 met de film An inconvenient truth kwam, kreeg klimaatbewustzijn veel meer aandacht."

Een gebouw is voor mensen 

Hij is van meet af aan een pleitbezorger geweest voor het thema. Paul: "Ik maakte me toen en ook nu oprecht zorgen over de opwarming van de aarde en de gevolgen daarvan voor het leven op onze aarde. We moeten dit probleem echt samen aanpakken. Ik heb me dan ook voorgenomen om mensen op een moderne manier te verleiden tot duurzaamheid. Niet wollig, saai en afstandelijk, maar concreet, inspirerend en warm." De mens speelt in zijn architectonische visie een centrale rol. Paul: "Ik vond en vind dat een gebouw mooi en gezond van buiten én van binnen moet zijn. Een gebouw maak je tenslotte voor mensen. Die moeten er blij en gezond in leven, wonen en werken."

Ineens op de kaart 

Een van z’n eerste grote opdrachtgevers was Rijkswaterstaat Zeeland. Paul: "Dat was in 2000. Ik kreeg de opdracht om voor hen een duurzaam en flexibel gebouw te ontwerpen in Middelburg. Dat was een fantastische kans. Deze opdracht was een belangrijke stap in mijn carrière." In 2008 kwam de echte grote klapper en mocht hij aan de slag met het prestigieuze TNT hoofdkantoor in Hoofddorp. Het moest een grensverleggend, innovatief en energieneutraal kantoor worden. De afronding ervan in 2011 was voor hem de aftrap van een nieuwe carrière van duurzaam bouwen. Paul: "We stonden in één klap op de kaart als architecten die weten hoe je duurzaam moet ontwerpen. Dat was geweldig. Van toen af aan wist men ons te vinden."

Paul de Ruiter 

Leeftijd: 58 

Woonplaats: Amsterdam 

Gezin: samengesteld gezien met vijf zonen 

Aantal ondernemersjaren: 26 

Grootste droom: ‘Een treinstation bouwen’ 

Bevlogen opdrachtgevers 

Zijn enthousiasme wordt aangewakkerd wanneer hij werkt voor opdrachtgevers die net als hij bevlogen zijn over duurzaamheid. "Paul Polman, de voormalig CEO van Unilever, is daar een voorbeeld van", zegt hij. "We kregen van hem de opdracht om Hive, het Foods Innovation Centre in Wageningen te bouwen. Het moest een state-of-the-art onderzoeksfaciliteit voor gezonde en duurzame voedingsinnovaties worden. Het is inmiddels uitgeroepen tot het meest duurzame multifunctionele gebouw ter wereld."

Niet de grote baas 

Hij is architect én ondernemer. Creatief én zakelijk en heeft zo’n veertig medewerkers in dienst. Hoe combineert hij dit alles? Paul: "Door vooral met mensen in mijn bedrijf samen te werken en me niet op te stellen als de grote baas. We hebben hier ook geen managers. We werken hier uitsluitend met gelijkwaardige professionals en hebben eenzelfde doel voor ogen: met dezelfde middelen betere, slimmere en schonere gebouwen maken. Gebouwen die ook tot de verbeelding spreken. Duurzaamheid gaat vooral over circulair denken, innovatieve technologieën en over het creëren van nieuwe mogelijkheden die een gebouw gewoon beter en leuker maken."

Neus voor talent 

De ruimte geven aan de creativiteit en kwaliteit van zijn medewerkers. Dat is een van zijn krachten als ondernemer. Paul: "Het is belangrijk dat je een neus hebt voor talent en mensen een kans durft te geven om zichzelf te kunnen ontplooien. Ik geloof er namelijk in dat een ondernemer z’n medewerkers moet koesteren en ze moet faciliteren bij hun groei. Ik denk dat ik een creatief en zacht persoon ben die gelooft in het goede van de mens en anderen de ruimte geeft. Je moet als ondernemer geen controledrang hebben. Dat werkt alleen maar tegen je. Samen tot mooie nieuwe creaties komen en elkaar daarbij inspireren. Daar gaat het om. Die ontdekkingsreis moet je met elkaar maken."

Ongeduldig 

Hij is tegelijkertijd ook ongeduldig. "Dat is mijn valkuil", geeft hij toe. "Ik ben soms geneigd om – in de ogen van anderen – radicale stappen te zetten. In mijn hoofd ben ik dan al veel verder. Ik ben dan onrustig en wil sneller vooruit dan we gaan. Niet altijd neem ik anderen voldoende mee in die overwegingen." Vooruitgaan met het bedrijf is wat hem betreft niet hetzelfde als groei in aantallen medewerkers en omzet. Paul: "Dit bedrijf heeft nu een mooi formaat. Het is een gemiddeld groot bureau in Nederland. Veel groter hoeft niet van mij. Dit is behapbaar en we zijn groot en sterk genoeg om prestigieuze projecten aan te kunnen."

Balans werk en privé 

De balans tussen werk en privé hoopt hij met deze bescheiden ambitie op orde te houden. Hij woont in Amsterdam met een samengesteld gezin. Paul: "We hebben gezamenlijk vijf jongens waarvan er drie nog thuis wonen. Ik denk dat ik een redelijke balans heb gevonden tussen werk en privé. Het helpt om te delegeren, mensen de ruimte te geven en erop te vertrouwen dat anderen hun werk goed doen. Loslaten is wat mij de betreft de enige manier om een goede ondernemer te zijn. En het helpt om ook nog een privéleven te kunnen hebben."

Een droom van een treinstation 

Over een antwoord op de vraag welke dromen en ambities hij nog heeft, hoeft hij niet lang na te denken. "Ik wil heel graag nog een keer een treinstation bouwen. Ik heb een paar jaar geleden wel een duurzame passagiersterminal mogen ontwerpen voor Lelystad Airport, maar een treinstation heeft weer een heel eigen allure. Ook een ziekenhuis staat nog hoog op mijn wensenlijstje. Duurzaam en gezond uiteraard." Het buitenland hoeft van hem nog niet zo. Paul: "Er is hier nog zoveel te doen. Daar hebben we onze handen voorlopig vol aan."

Duurzaam bouwen gaat over meer dan het gebruik van duurzame materialen 

Jack Zuidweg is business partner Vastgoed en Duurzaamheid bij Centraal Beheer en weet veel over klimaatbestendig bouwen. Zuidweg: "Want duurzaam bouwen gaat over meer dan het gebruik van duurzame materialen alleen. Het gaat er ook over dat een woning of ander gebouw toekomstproof is. Daarom is het bij de bouw van bijvoorbeeld een woonhuis raadzaam om ook na te denken over de gevolgen van klimaatverandering. Nederland wordt warmer en natter en we krijgen hoogstwaarschijnlijk steeds meer te maken met stormen. En dus is het raadzaam om bijvoorbeeld ook alvast groene oplossingen te bedenken voor afwatering, voldoende zonwering en isolatie, en stormbestendige materialen."

Wil je meer lezen over het verduurzamen van vastgoed. Bekijk dan ook het whitepaper van Centraal Beheer over dit onderwerp.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met FD Mediagroep.