Oplossing voor starters: eerst je huis huren, dan pas kopen
Starters hebben het niet makkelijk op de huizenmarkt. Vaak verdienen ze te veel om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning, maar te weinig om een hypotheek te krijgen voor een koophuis. Een nieuw concept kan voor deze groep misschien uitkomst bieden. KoLat: eerst huren, koop later.
Nog altijd stijgen de huizenprijzen fors, afgelopen kwartaal met meer dan tien procent, blijkt vandaag uit cijfers van makelaarsvereniging NVM. Het plafond is weliswaar in zicht, volgens voorzitter Ger Jaarsma, maar voor starters blijft het lastig voet tussen de deur te krijgen.
In het Brabantse plaatsje Zeeland is in 2017 een pilot van start gegaan op basis van het KoLat-initiatief. In eerste instantie huur je er een huis. Na een aantal jaar - als je voldoende geld hebt - kun je dat huis kopen.
Bram Huvenaars (30) is een van de bewoners van de zestien Brabantse KoLat-huizen. Samen met zijn vriendin en zoontje huurt hij nu een rijtjeshuis voor zo'n 750 euro exclusief.
Tussen wal en schip
Over een paar jaar hoopt het jonge gezin het huis te kunnen kopen. "Ik weet eigenlijk niet precies wat het huis nu waard is, ik denk boven de twee ton. Dat redden we niet. Mijn vriendin studeert nog en alleen op mijn salaris is dat te duur. Maar over een paar jaar kan het wel", zegt Huvenaars tegen RTL Z.
Als dat moment komt, heeft het stel als eerste de optie tot koop. Dat is in het kort waar het idee van KoLat-oprichter Edwin van Tilburg op neerkomt. "Met KoLat willen we ervoor zorgen dat mensen die wel graag willen kopen, maar het nog nét niet kunnen betalen, niet tussen wal en schip belanden", vertelt Van Tilburg. Bovendien is het goed voor de doorstroming op de huizenmarkt: bijvoorbeeld van sociale huurwoning, via KoLat, naar een koophuis.
De Tweede Kamer is enthousiast. Bijna alle politieke partijen stemden eind vorig jaar voor een motie die oproept KoLat, en soortgelijke initiatieven te onderzoeken. Alleen de PVV stemde tegen die motie.
Vaker gebruiken
De gemeente Landerd, waar Zeeland in ligt, is tevreden over de pilot. In de Brabantse plaats was dringend woonruimte nodig, weet wethouder Ben Brands (Maasvorst Vooruit). Net als op veel andere plekken in Nederland wachtten statushouders en andere gegadigden er op een sociale huurwoning, terwijl de huidige bewoners van die woningen niet konden doorstromen.
Door de zestien KoLat-huizen kunnen starters toch een stap maken. "We zijn nu in kaart aan het brengen waar kunnen uitbreiden. De gemeente is in elk geval absoluut voornemens om KoLat vaker te gebruiken", laat de wethouder weten.
Hoe werkt het precies?
In Zeeland heeft KoLat samengewerkt met een belegger. Bij toekomstige projecten zal het bedrijf van Edwin van Tilburg de eerste paar jaar zelf optreden als verhuurder. Bewoners van een KoLat-woning betalen een marktconforme huurprijs.
Een deel van de huur wordt gebruikt om de koopsom te betalen. Na een paar jaar hebben bewoners dan een lagere hypotheeksom nodig, dat scheelt vervolgens weer in de woonlasten. Voor KoLat is het ook voordelig: Van Tilburg verkoopt de woning, maar incasseert ook nog twee jaar huur.
Vooraf spreken de eigenaar en de toekomstige bewoners ook al de latere koopprijs af. Stijgen in de tussentijd de huizenprijzen, dan heb je als bewoners een gunstige deal. Willen ze toch niet in de KoLat-woning blijven wonen, bijvoorbeeld omdat intussen de prijzen dalen? Dat kan. Het gedeelte dat ze al zouden hebben afgelost van de koopsom krijgen ze dan alleen niet terug.