Topfunctie op je zeventigste: ouder, wijzer maar ook fit genoeg?

Waar de een op zijn zeventigste al lang en breed met pensioen is, werken anderen nog door. Een miljardenbedrijf runnen, de wereld overvliegen, debatteren tot diep in de nacht en campagnevoeren: de dagen zijn druk en lang. Het korte antwoord op de vraag waarom de een zo'n topfunctie wel kan volhouden, en de ander niet: we zijn allemaal anders.

"Iemand kan negentig jaar zijn, maar biologisch gezien zestig jaar zijn", zegt Eline Slagboom. Zij is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Verouderingsonderzoek en onderzoeker bij het Leids Universitair Medisch Centrum. "En zo kan iemand van zestig, een leeftijd van veel ceo's en managers, biologisch veel ouder zijn." 

Goede genen

Kijkend naar mensen die echt heel oud worden, is er wel een overeenkomst, zegt zij. "Die mensen hebben een gezonde stofwisseling en goed werkend immuunsysteem." 

Zo'n vijf procent van de mensen wordt oud in volle gezondheid, met dank dus aan goede genen. Dat ouderen minder goed kunnen meekomen en informatie minder snel verwerken dan een vijftiger of veertiger, is volgens haar een verkeerde aanname.

Minder snel kunnen beslissen

Martin van Boxtel is universitair hoofddocent psychiatrie en neuropsychologie aan de Universiteit van Maastricht en gespecialiseerd in cognitieve veroudering. Hij doet onderzoek naar processen die van invloed zijn op de veroudering van de hersenen. Ook hij zegt dat iedereen anders ouder wordt. "Er is wel één centraal element: de snelheid neemt bij oudere mensen af, ze kunnen minder snel beslissingen nemen." 

Verdere belemmeringen ziet hij niet in een topfunctie op latere leeftijd. "Ouderen zijn heel goed in overzicht houden, het zien van verbanden en de grotere lijnen. Dat maakt ze juist geschikt als leidinggevende."

Dapper en extravert

Daarom denkt hij bijvoorbeeld ook dat Warren Buffett, belegger, op zijn 88e nog altijd goede strategische beslissingen weet te nemen. "Je gaat als oudere zeker niet alleen maar achteruit, maar ontwikkelt je ook door. Niet alleen in het nemen van strategische beslissingen maar ook bijvoorbeeld op het gebied van taal."

Daarnaast speelt iemands persoonlijkheid ook mee bij het gezond ouder worden. "Iemand met interesse in de wereld, in nieuwe mensen, in nieuwe kansen, mensen die dapper zijn en extravert, worden vaker ouder", zegt Slagboom.

Oud aan de top:

• Warren Buffett, belegger, 88 jaar
• Sheldon Adelson, casinomagnaat, 85 jaar
• Jacques de Leeuw, Audax, stopte met 83 jaar
• Neelie Kroes, politica, 77 jaar
• Leslie Wexner, ceo L Brand, 81 jaar
• Nobutsugu Shimizu, Life Corporation, 93 jaar

Koko Beers van de Hersenstichting vult aan: "Mensen die hoger opgeleid zijn, veel nadenken en actief zijn geweest gedurende hun leven hebben een grotere cognitieve reserve dan anderen." Die reserve vormt een soort beschermlaag tegen ziektes als Alzheimer. Nog een voordeel, zegt zij: "Ouderen hebben minder slaap nodig." 

Leven lang uitdagingen

Slagboom zegt dat iemands leeftijd dus geen factor hoeft te zijn of iemand wel of niet fit for the job is. " Als je president wil worden van de VS dan hoef je geen marathon te kunnen lopen. Wat wel meespeelt voor iemands functioneren is hoe diegene omgaat met stress, en er dus niet van wakker ligt."

Van Boxtel zegt dat mensen die een topfunctie beoefenen ook wel de juiste mensen om zich heen verzamelen. "Mensen die hun werk leuk vinden, krijgen er bovendien energie van."

Kun je jezelf ook trainen om in goede (hersen)conditie ouder te worden? "Uit onderzoek blijkt: investeer al vroeg in je ontwikkeling en blijf gedurende je hele leven uitdagingen houden. Dan is het alleen nog zaak om fysiek gezien ook fit te blijven."