Kwart Nederlanders slaapt slecht: 'Ik val met een luisterboek in slaap'

Volgens nieuwe cijfers van het CBS had in 2018 24 procent van de Nederlanders van 25 jaar of ouder last van slaapproblemen. Een forse toename: in 2017 was dit nog 21 procent.

"Zo'n 20 procent van de bevolking heeft een slaapstoornis", zegt neuroloog en slaapdeskundige Hans Hamburger. "Daarnaast zijn er nog mensen met slaapproblemen, doordat ze zelf 'rare dingen doen'. Te laat naar bed gaan, bijvoorbeeld, alcoholgebruik, of spelletjes spelen op hun smartphone. Vooral schermgebruik en alcohol drinken leiden tot een slechte slaapkwaliteit. Veel mensen doen maar wat, omdat ze niet weten dat dit hun slaap negatief kan beïnvloeden."

Actieve geest

Ans Schilders (75) heeft sinds twee jaar een effectieve methode om in slaap te vallen, vertelt ze. "Ik heb een nogal actieve geest, waardoor ik moeite heb in slaap te komen. Ik pieker niet, maar als ik in bed lig, schieten me vaak allerlei ideeën en plannen te binnen. Nu luister ik voor het slapengaan altijd naar het luisterboek De Avonden van Gerard Reve. Ik vind zijn stem heel rustgevend."

Ans heeft het boek nog nooit helemaal geluisterd of gelezen. "Ik zet hem steeds op een willekeurige plek aan. Als ik de volgende ochtend het fragment terugluister, komt het me helemaal niet bekend voor. Ik ben dus heel snel weg."

Rustmoment

Volgens Hamburger is een boek lezen of naar iets rustgevends luisteren een effectieve manier om in slaap te vallen. "Als je moeite hebt met inslapen, is het slim om twee uur voordat je gaat slapen al te stoppen met het gebruik van je telefoon of andere drukte. Lees een boekje en pak je rust. Iets als mediteren kan daarbij ook helpen."

Ook Angela Vespignani-Koek (54) bouwt een rustmoment in voordat ze haar ogen dichtdoet. Ze is een denker, vertelt ze. "In bed dacht ik altijd: wat ga ik morgen doen? Hoe pak ik het aan? Doordat ik continu allerlei gedachten had, viel ik soms moeilijk in slaap. Een tijdje geleden heb ik een bewustzijnshealingcursus gedaan met als gevolg dat ik minder pieker, beter kan ontspannen en dus als een blok in slaap val en de volgende dag energieker opsta."

Slaapstoornis

Bij slaapproblemen kunnen dit soort dingen helpen, maar als je een slaapstoornis hebt, zoals slaapapneu of rusteloze benen, wordt het ingewikkelder om dat zelf eenvoudig te behandelen, zegt Hamburger. Bij Wendy Grave (31) werkte een vast ritme, rust pakken voor het slapengaan, verschillende kussens, gezonde voeding en geen cafeïne allemaal niet. "Ik heb een tijd gehad dat ik elke nacht niet sliep. Een huisarts heeft me toen slaappillen gegeven, maar die mag je maar zeven dagen achterelkaar slikken."

"Soms slaap ik een tijdlang slecht, dan weer een periode goed", vertelt ze. "Ik ben hoogsensitief en erg gevoelig voor beweging en geluid. Het duurt lang voordat ik inslaap. Ik heb ook melatonine geprobeerd, maar daar krijg ik hartkloppingen van."

Slaaphormoon

Volgens Hamburger is het gebruik van slaappillen of het hormoon melatonine dan ook erg onverstandig. "Dat moet je alleen doen als je een bepaalde slaapziekte hebt waarvoor het nodig is, maar anders nooit. Je moet precies weten wat de indicatie is en die moet worden gesteld door een slaapspecialist."

Andere dingen die je vooral niet moet doen bij slaapproblemen: laat op de avond sporten of een slaapmutsje nemen of joint gebruiken voordat je naar bed gaat. "De kwaliteit van de slaap wordt slechter", zegt Hamburger. Zo heb je bijvoorbeeld minder droomslaap. Alleen wanneer mensen heel oud zijn, helpt alcohol soms om beter in te slapen. Een koele, donkere ruimte, rust nemen voordat je naar bed gaat, je telefoon of ander scherm wegleggen en een warme douche voor het slapengaan zijn de beste omstandigheden voor een goede nachtrust."