SER eist dat politiek uitzoekt hoe wet uitpakt voor jongere
Jongvolwassenen doen er steeds langer over om vinkjes te kunnen zetten achter levensdoelen zoals het afronden van een studie, een vaste baan en het kopen van een huis. Dat wordt deels veroorzaakt door kabinetsbeleid en dus moet bij het maken van politieke plannen gekeken worden naar het effect ervan op verschillende generaties.
Er moet een 'generatietoets' komen, adviseert de Sociaal Economische Raad (SER). Die zou gebruikt moeten worden bij het invoeren van nieuw beleid en wetten. Ook politieke en sociale akkoorden zouden getoetst moeten worden, bepleit de SER.
Mijlpalen schuiven steeds verder op
In tien jaar tijd schoof het halen van de mijlpalen in het leven steeds verder op, blijkt uit onderzoek van de belangrijkste onafhankelijke adviseur van het kabinet op economisch gebied. Het is een samenwerkingsverband met daarin werkgevers- en werknemersorganisaties en onafhankelijke kroonleden.
Zonder netwerk op achterstand
Daarnaast is er een tweedeling aan het ontstaan in de leeftijdsgroep van 18 tot 35 jaar, ook wel millennials genoemd, tussen jongeren met goede relaties en de groep zonder.
De eerste groep heeft dankzij zijn of haar netwerk meer kans op een interessante baan, financiële hulp als het even tegenzit en een prettige werk-privé balans. Zonder netwerk zit het vaker tegen, ook voor wie zijn diploma's heeft gehaald.
Fors meer studieschuld
Dat diploma halen zorgt ook nog eens voor stress, vanwege het sociale leenstelsel dat in 2015 werd ingevoerd. Tussen 2011 en 2017 steeg de studieschuld met 60 procent. Dat werkt door bij het kopen van een huis en kinderen krijgen.
Omdat het lastiger is om een huis te kopen, huren jongeren vaker dan eerst. En daardoor zijn ze meer geld kwijt aan wonen dan gezinnen. Jongvolwassenen die huren, zijn gemiddeld 42 procent van hun inkomen kwijt aan de huur. Voor een gemiddeld gezin is dat 30 procent.
Er zou onderzoek moeten komen naar de gevolgen van het sociale leenstelsel, adviseert de SER. En om in de toekomst te voorkomen dat een politieke maatregel die op zichzelf niet verkeerd is toch verkeerd uitpakt door de combinatie met ándere maatregelen, pleit de SER voor de generatietoets. Daarin moet onderzocht worden hoe een verandering van beleid uitpakt voor jongeren nu en in de toekomst.