Wonen we straks in huizen gemaakt van schimmels? Deze ontwerpers denken van wel

Het is zelfhelend, volledig afbreekbaar en als het aan ondernemer Bob Hendrikx ligt, moet het beton en bakstenen vervangen. De bouwwereld moet op zoek naar nieuwe grondstoffen, aldus de masterstudent van de TU Delft, die zich bij zijn afstudeeronderzoek bezig hield met mycelium, het ondergrondse netwerk van de draden van schimmels. Met zijn bedrijf Interlink wil hij het nieuwe bouwmateriaal volgend jaar echt op de markt brengen.

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven toonde Hendrikx een kleine pod, gemaakt van mycelium. "Deze pod is een voorbeeld, maar je kan je huis zo groot maken als je maar wilt. Je woont in een levende schimmel, maar het is niet schadelijk", legt hij uit.

Zaagsel

Door het mycelium in mallen te laten groeien, vormen ze bruikbare platen voor de bouwindustrie. De schimmels worden door Hendrikx samengevoegd met verschillende organische materialen zoals zaagsel of hooi. "Door er water bij te doen, gaan de schimmels exponentieel groeien, waarbij ze zich bundelden met de organische materialen. Je krijgt dan een solide blok in de mal. Die blokken kun je aan elkaar laten groeien. Je woont dan in een paddenstoel." 

Onze huidige manier van bouwen, is niet langer houdbaar, meent Hendrikx die eerder bekend werd nadat hij met twee medestudenten een huis in het Amerikaanse Detroit kocht, om op te knappen. De studenten wilden bewijzen dat je een huis op goedkope manier duurzaam kon maken. 

In Detroit ging het om een woning die onder meer met behulp van speciale mossen op het dak en zonnepanelen werd verduurzaamd. Die woning is nu voor 70 procent ontwikkeld, zegt Hendrikx, maar de muren zijn wel met conventionele materialen gebouwd. Nu wil hij dus een stap verder gaan.

Tamagotchi

De myceliummuur is van sensoren voorzien. Als huurder of eigenaar krijg je via een app een seintje wanneer onderhoud nodig is. Hendrix vergelijkt het met de tamagotchi's, de virtuele huisdieren die in de jaren '90 een trend waren.

"Ook de woning heeft honger. Je moet aan de buitenkant – als het niet regent – met geautomatiseerde drones regelmatig water geven om het schimmelnetwerk levend te houden. "Als het uitdroogt, dood je het organisme."

Extra badkamer bijgroeien

Zolang de panelen binnen de mal blijven, groeien ze niet verder. Maar wil je bijvoorbeeld je woning uitbreiden met een extra badkamer of nieuwe slaapkamer? "In een week tijd kun je een extra kamer aan laten groeien", aldus Hendrikx.

Verschillende partijen zoals bouwbedrijf Heijmans zijn bij het project betrokken. Over een jaar zou wat Hendrikx betreft de eerste proefwoning gebouwd kunnen worden. "Je hoeft niet meer te ventileren want je muur ademt voor jou. De activiteit van het levende organisme zorgt voor verwarming en bacterieel licht."

Op de Dutch Design Week werd nog een ander bouwwerk van mycelium gepresenteerd van The Growing Paviljon. Dit bouwwerk oogt door de ronde vorm futuristisch. De muren hebben verschillende patronen. Ontwerper Pascal Leboucq: "Wij hebben bewust het mycelium langer laten rijpen zodat er een organische textuur en kleur ontstaat." 

Ook behoeft dit bouwwerk geen onderhoud, als je daar geen zin in hebt. Bob Hendrikx: "Je kunt ook in een mycelium woning bouwen, die je niet onderhoudt. Maar het zal alleen water buiten houden en isoleren. Zonder onderhoud degradeert het materiaal en gaat het dood. Ik vindt het juist belangrijk dat we onze woning levend houden. Bij een verhuizing kun je het levend mycelium ook weer in de aarde op laten gaan, er kan dan vervolgens een bos uit groeien." 

Koelkast de deur uit

De stroomvretende koelkast verdwijnt uit onze keuken en wordt vervangen door een ‘groundfridge’, een ondergrondse kelder waarin je op planken al je eten en drinken kunt bewaren. Dat verwacht althans ontwerper Floris Schoonderbeek, die zijn creatie op de Dutch Design Week toonde.

De ondergrondse koelkast gebruikt geen stroom, maar maakt gebruik van de isolerende werking van de grond en de koelende werking van het grondwater. "Ook in de zomer blijft het ongeveer tien graden", aldus de ontwerper die denkt dat dat genoeg is. "Het enige wat op een kleine accu draait is de ventilator, die je naar wens aan kunt zetten. Verder verbruikt de koelkast geen stroom, het is dus heel duurzaam."

De bolvormige ondergrondse koelkast wordt in de tuin ingegraven en omringd door ongeveer een meter aarde. Net als bij een reguliere kelder, daal je in de ondergrondse koelkast af met behulp van een trap. De koelkast is 3000 liter groot en heeft verschillende planken, dus flatbewoners met een gemeenschappelijke tuin kunnen hem ook met de buren delen.