Zo ziet de werkweek van docenten eruit (en waarom dat een probleem is)

Ook na toezeggingen van het ministerie van OCW zijn docenten nog lang niet tevreden, daarom sluiten meer dan 4000 scholen deze week. De doelen zijn duidelijk: een flinke financiële toezegging om het onderwijs te verbeteren.

Maar waar is al dat geld voor nodig? De meeste ouders zien de docent van hun kinderen alleen bij het halen, brengen en ouderavonden, maar hun werk houdt daar natuurlijk niet op.

Poul van Venrooij (55), staat voor groep 8 op OBS Olympus in Amsterdam

Poul begon in het basisonderwijs, maar stapte na 14 jaar over naar een vmbo-school. Na 11 jaar in het middelbaar onderwijs is hij nu sinds een paar jaar terug op de basisschool. "Ik ben de salariskloof twee keer overgestoken", zegt hij. "Ik ging in één keer meer verdienen, maar toen ik terugging naar het basisonderwijs was er geen onderhandeling mogelijk. Ik ging 20 procent in mijn salaris achteruit."

Hij gaat 'absoluut' staken, omdat hij zich zorgen maakt over de toekomst van het onderwijs.

Hoe ziet de werkweek eruit?

Op dit moment is het voor Poul behoorlijk druk, omdat zijn achtstegroepers langzaamaan richting de middelbare school gaan. Dat betekent schooladviezen, kinderen die naar scholen gaan kijken en gesprekken met ouders.

Zijn dagen beginnen rond 07.30-08.00 uur en eindigen meestal rond 17.30. "Je bent gauw 9 tot 10 uur op een dag bezig." Pouls dag bestaat uit verschillende delen, zegt hij. "Je begint de dag en daarna ben je met de kinderen, in die tijd heb je eigenlijk geen pauze."

"En om 14.15 begint deel twee van de dag." Dan zijn er ouders die hij moet spreken of werk dat hij moet nakijken. Daarnaast gaat veel tijd op aan administratie. "Je moet eventuele incidenten vastleggen, cijfers invoeren, of je hebt een kind met speciale behoeften waar de administratie voor gedaan moet worden." En dan moeten de lessen van de volgende dag ook nog voorbereid worden.

Wat zou het onderwijs beter maken?

"Als er voldoende mensen en spullen zijn om dingen te doen", zegt Poul. "Dus meer handen in de klas, mensen die weten wat er moet gebeuren." Met name bij de scholen in achterstandswijken is dit probleem volgens hem nijpend. "Daar waar mensen het hardst nodig zijn, moeten ze zijn."

Baukje Algra (51), staat voor groep 6/7 op CBS Mooitaki in Bitgummole

"Voordat je je ziek meldt moet je bijna niet meer kunnen lopen", zegt Baukje Algra. Zij is al 25 jaar docent en werkt nu op een christelijke basisschool in een Fries dorpje met 900 inwoners. Ook daar merken ze de problemen in het onderwijs. Ze staan op haar school volledig achter de staking, maar hebben besloten om die dagen de deuren juist open te gooien en te laten zien hoe mooi het vak is.

Hoe ziet de werkweek eruit?

De week van Baukje begint op dinsdag met een overdracht van de directeur, hij neemt haar klas namelijk op maandag over. Ze beginnen de dag met sociale ontwikkeling. "Vanmorgen hadden we het er bijvoorbeeld over dat je zelf verantwoordelijk bent voor je gymspullen."

Geen dag is voor Baukje hetzelfde, maar in principe loopt ze dagelijks alle vakken door, zoals rekenen, geschiedenis, Nederlands, Engels én Fries. Voor de ondersteuning hebben ze één onderwijsassistent op zeven klassen, en het komt zelfs voor dat die assistent moet invallen in een klas. Dan moet Baukje die taken zelf overnemen. "Dat hou ik mijn eigen instructiemomenten zo kort mogelijk, anders kom je tijd tekort."

Daarna moeten ze de boel schoonmaken, vergaderen, alles registreren en plannen maken voor iedere leerling. Vooral in de administratie gaat veel tijd zitten. In de avond houdt Baukje zich ook nog bezig met vergaderingen van de medezeggenschapsraad en ouderavonden. Als er iets misgaat, of een docent uitvalt, stapelt het werk zich meteen op.

Wat zou het onderwijs beter maken?

"Wij staken niet voor het geld, anders hadden we het 12 jaar geleden ook al gedaan", zegt Baukje. Volgens haar moeten de financiële problemen worden aangepakt, maar moet vooral het vak aantrekkelijker worden. "Mijn kinderen willen ook geen leerkracht meer worden, die zagen dat niet zitten", zegt ze. "Als we dat niet oplossen, kunnen over vijf jaar kinderen niet naar school, omdat er dan te weinig leerkrachten zijn."

Gavino Tirotto (53), staat voor groep 7 op OBS Berg in Berg en Terblijt

"Het grootste probleem in het onderwijs is dat wij het, ondanks alle problemen, zelf blijven oplossen", zegt Gavino. Hij werkt op een basischool in een dorp in de buurt van Maastricht en in zijn regio staken alle docenten mét steun van hun schoolbestuur. Volgens hem zijn er een aantal dingen structureel mis in het onderwijs.

Hoe ziet de werkweek eruit?

"Ik start op maandag met lesgeven en dat doe ik tot 15.00. Daarna is het toetsen nakijken, toetsen invoeren, administratie doen en vergaderen. We bespreken dan onderling hoe we de lesthema's gaan invullen", zegt Gavino. Dan zijn er ook nog gesprekken met ouders en externen. "Daar vult zich een hele week mee, dat is tussen 08.00 en 17.00 niet haalbaar." Dus komt het ook regelmatig voor dat toetsen 's avond thuis worden nagekeken.

Volgens Gavino is er op dit moment heel weinig ruimte voor lerarenuitval. Dat merkt hij persoonlijk doordat hij dinsdagmiddag eigenlijk andere (bestuurlijke) taken heeft, maar toch les moet geven als er een zieke is. "Dan blijven dat soort taken liggen, je kunt niet anders." Hij zou daarom graag meer ondersteuning krijgen van een onderwijsassistent, zodat hij zich meer kan focussen op de kinderen.

"Als ik bijvoorbeeld een gesprek heb met een psycholoog omdat er onderzoek bij een leerling gedaan is, dan kan de onderwijsassistent ondertussen iets overnemen." Maar op dit moment zijn die nauwelijks voorhanden. "Als ik voor de werkdrukgelden die we krijgen onderwijsassistenten haal en die verdeel over de groepen die wij hebben, dan is er per klas twee uur per week assistentie. Dat is een druppel op gloeiende plaat."

Wat zou het onderwijs beter maken?

Volgens Gavino is er een flinke financiële investering nodig, omdat dit jaren niet is gebeurd. "Ik vergelijk het met een huis. Dat onderhoud je door het af en toe een likje verf te geven. Als je een huis 20 jaar niet onderhoudt, heb je ineens een fikse rekening. Dat is wat er in het onderwijs gebeurt."

Alleen door die tekorten weg te werken, worden de problemen volgens hem opgelost. "Het veld is nog steeds enthousiast over het beroep, maar we moeten wel zorgen dat het aantrekkelijk blijft."