Met de trein op vakantie: dit zijn de mooiste trajecten in Europa
Met de trein op vakantie gaan wordt steeds populairder. Het aanbod neemt voorzichtig toe en de treinen worden sneller en comfortabeler. Wat zijn de voordelen van reizen per trein? En wat zijn de mooiste trajecten voor een vakantie op rails?
Treinreiswinkel, de verkoper van internationale treintickets en treinvakanties, zag de afgelopen twee jaar de verkopen met 30 procent stijgen.
Ook NS International zag afgelopen jaar een flinke groei in het aantal Nederlanders dat met de trein naar het buitenland reisde. Vier miljoen reizigers gingen in 2019 vanuit Nederland per trein de grens over. Een groei van 13 procent ten opzichte van het jaar ervoor.
De populariteit is een gevolg van klimaatverandering en de bewustwording daarover, denkt Helmut Brall, directeur van Treinreiswinkel. Maar het komt ook door betere verbindingen zoals de Eurostar, dat reizigers een goed alternatief voor het vliegtuig biedt om snel in hartje Londen te staan.
Directe trein naar Zwitserland
Naast de bekende citytrips naar steden als Parijs, Londen en Berlijn zijn ook treinreizen naar Alpenlanden Oostenrijk en Zwitserland erg populair. Zo gaat er vanuit Amsterdam elke dag een directe trein naar de Zwitserse stad Basel, waar je weer aansluitingen alle kanten op hebt. De reis duurt een krappe zeven uur, een retourtje is te koop vanaf 80 euro.
"Dorpen in de Alpen willen zo min mogelijk autoverkeer hebben. Zij stimuleren het gebruik van openbaar vervoer, dat daardoor erg goed geregeld is. Zelfs naar de kleinste plaatsjes rijdt elk half uur wel een trein. Je kunt ontzettend veel zien en doen zonder een auto nodig te hebben", zegt Brall.
Niet alleen vanwege klimaat, ook leuk en comfortabel
Sterker nog, met de trein kom je zelfs op plekken die voor auto’s niet bereikbaar zijn. Denk aan Zwitserse panoramatreinen zoals de Glacier Express, die over 291 bruggen, door 91 tunnels en over de 2033 meter hoge Oberalppas tuft.
Dat is een prijzige toeristische trein (vanaf 595 euro voor drie dagen), maar ook de reguliere treinen door de Alpen zijn allesbehalve een straf. Dat weet ook Marianne de Winter uit Den Haag, die in de afgelopen anderhalf jaar maar liefst vier keer met haar zoon naar Oostenrijk reisde. Niet zozeer vanuit klimaatoverwegingen, maar vooral om praktische redenen: "Ik heb geen rijbewijs en wij vinden reizen met de trein heel leuk en comfortabel."
Ook de prijs speelde mee. "Tot vijftien jaar reizen kinderen gratis in Oostenrijk en Duitsland. En als dat je eindbestemming is, geldt dat ook al binnen Nederland. Daarom ben ik de afgelopen periode ook zo vaak geweest, want in januari werd mijn zoon vijftien", vertelt De Winter lachend.
Interrail populair onder ouderen
Voor wie voordelig per trein meerdere bestemmingen in Europa wil aandoen, is de Interrail Pas – waarmee je onbeperkt door Europa kan reizen - een uitkomst. Het ticket is nog altijd in een papieren versie beschikbaar en je schrijft zelf op de pas naar welke bestemmingen je reist. Het heeft iets nostalgisch.
De meeste mensen kiezen voor een pas waarbij ze zeven dagen kunnen reizen binnen een maand. Dat kost 251 euro voor jongeren (tussen 12 en 27 jaar), 335 euro voor volwassenen (vanaf 28 jaar) en 302 euro voor zestigplussers.
Bij interrailen denken veel mensen meteen aan jonge backpackers, maar Brall ziet juist dat het ticket bij ouderen aan populariteit wint. "Er is ook een eersteklasversie van de Interrail Pas en een pas voor zestigplussers. Die laatste wordt steeds populairder. Veel zestigplussers ontdekken dat ze op een ontspannen manier mooie reizen door verschillende landen en langs verschillende steden kunnen maken."
Het beeld dat je op de bonnefooi met je rugzak op in de trein stapt, klopt namelijk niet. "Ook met Interrail kun je alles van tevoren reserveren. Dus mensen kopen bij ons hun pas, stippelen een route uit en wij reserveren de plaatsen", vertelt Brall.
Oost-Europese boemeltjes
Wel is het zo dat het in het ene land wat makkelijker reizen is dan in het andere. Daar kan Wesley Pechler uit Groningen over mee praten. Hij heeft het vliegtuig inmiddels afgezworen en al verschillende treinreizen door Europa gemaakt. "Over de kwaliteit van treinen in onze eigen land, maar ook Duitsland en Frankrijk ben ik heel tevreden. Al is die laatste wel wat duurder. In Italië zijn de hogesnelheidstreinen fijn, maar de stoptreinen wat vaker vertraagd."
Al zijn die vertragingen nog niks vergeleken bij wat Pecher in Albanië meemaakte. "We wilden daar de trein naar Tirana nemen. Er gaat er maar één per dag, maar toen we op het perron stonden, zei een medewerker dat de trein niet kon rijden omdat ze geen diesel hadden." Daar moesten ze het maar mee doen.
Pechler kan er wel om lachen. "Hoe verder je naar Oost-Europa gaat, hoe droeviger het wordt. In Roemenië en Bulgarije heb ik in treinen gezeten die volgens mij nog uit de jaren zestig kwamen. En die hebben dan een snelheid van veertig kilometer per uur."
Spectaculaire trajecten
Het gaat dus allemaal niet snel en de treinen zijn gammel, maar de reis is zo bijzonder dat Pechler het op de koop neemt. "Het traject van Belgrado naar Montenegro wordt een van de mooiste routes van Europa genoemd. Je reist door bergachtig gebied, over bruggen en door tunnels."
Voor adembenemede routes wijst Brall naar Noorwegen. "Daar zijn vrijwel alle trajecten mooi." Hij noemt als voorbeeld de 'spectaculaire' Bergensbanen-trein van Bergen naar Oslo (enkele reis vanaf 24 euro). Of de Nordlandsbaan, een nachtelijke treinrit van 10 uur die gaat van Trondheim naar Bodø (enkele reis vanaf 24 euro). "Met beide trajecten reis je door gebieden waar je niet met de auto kunt komen, langs ruige stukken over het gebergte heen", beschrijft hij.
Toename treinvakanties in cijfers
Een groot deel van de treinreizen die de grens over gaan is van zakelijke aard of bijvoorbeeld om naar een vliegveld in het buitenland te reizen, maar er gaan ook steeds meer mensen met de trein op vakantie. De stijging in dat segment is opvallend: NBTC-NIPO Research zag dat aantal tussen oktober 2018 en september 2019 met 27 procent stijgen naar een totaal van 837.000 vakanties.
In Zweden is de Arctic Circle een populair traject, ook bij de lokale bevolking. Je kunt dan vanuit Stockholm naar Kuruna in Zweeds Lapland reizen en vanuit daar door naar Narvik in Noorwegen. Doe je drie dagen over het traject tussen Kuruna en Narvik, dan kost het 28 euro. Pak je een week dat lopen de kosten op naar 56 euro enkele reis.
"Het zijn mooie treinen, maar je reist wel hele lange stukken door Zweedse bossen. Pas in Lapland wordt het landschap afwisselender. Terwijl in Noorwegen de trajecten van A tot Z spectaculair zijn", zegt Brall.
Achtdaagse rondreis voor ruim 10.000 euro
Naast de gewone treinen die op vaste tijden rijden zijn er ook exclusieve, luxe treinreizen. "Dat zijn privétreinen zoals de Orient Express", legt Brall uit. "Treinen van 15 rijtuigen, met maar 50 à 60 passagiers. De coupés zijn dus erg ruim en je hebt meerdere restauratierijtuigen, waar met verse ingrediënten gekookt wordt."
Want ook op culinair vlak mag je in een luxe trein wat meer verwachten dan de voorverpakte sandwich in de bistro van de Thalys.
Aan zo'n treinreis hangt natuurlijk wel een prijskaartje. Zo is een achtdaagse rondreis door Schotland met The Royal Scotsman te boeken vanaf 10.753 euro per persoon. Alle maaltijden en drankjes zijn dan inbegrepen. Deze zeer exclusieve trein heeft maximaal veertig gasten aan boord, die ook gebruik kunnen maken van een spa.
Boemeltreintjes
Dan is de North of England City Experience een stuk voordeliger. Te boeken als pakketreis, maar ook als los treinticket. Voor slechts 123 euro heb je dan een ticket waarmee je vier dagen kunt reizen tussen steden Manchester, Newcastle, Leeds, Hull en York gedurende een periode van acht dagen. Daar heb je op The Royal Scotsman nog niet eens een massage voor.
Pechler gaat voorlopig nog even door met de Oost-Europese boemeltreintjes. "Voor mijn volgende lange treinreis wil ik graag naar Turkije." Ook De Winter en haar zoon hebben de smaak van het treinreizen goed te pakken gekregen. "Ik zit nu te kijken naar een treinreis naar Denemarken en ben ook al aan het denken over Interrail."
Als James Bond op de nachttrein
Op de vraag wat ze nou het meest bijzonder vinden aan reizen per trein geven ze hetzelfde antwoord. Het is het contact met de medereizigers dat voor de unieke ervaringen zorgt. "In het vliegtuig zit je enorm op elkaar. Dan schermen mensen zich juist vaak af en als je al kletst, ruik je meteen iemands adem en oksels", zegt Pechler.
In de trein is meer ruimte en zit je soms in een vierzitje tegenover elkaar. "Je bent samen op weg, deelt soms lange stukken dezelfde coupé en raakt aan de praat. Als het dan klikt is zo’n reis heel gezellig", vertelt De Winter.
Dat beaamt Pechler, die zich tijdens nachtelijke treinritten door Oost-Europa soms James Bond waande. "Die nachttreinen worden veel gebruikt door de lokale bevolking en het is heel leuk om met elkaar in gesprek te raken. Je kletst met Russen, Georgiërs of Serviërs. Dan ga je slapen in je stapelbed en zie je 's ochtends de zon opkomen vanuit het treinraam. Dat zijn mooie avonturen."