Wanneer word je afgesloten als je de energierekening niet kunt betalen?
De exploderende gasprijs zorgt voor kopzorgen bij veel huishoudens. Want wat gebeurt er als je de rekening niet meer kunt betalen? Zit je dan zonder verwarming met de wintermaanden voor de deur?
Goed nieuws: in de wintermaanden ben je extra beschermd als je in de knel komt met het betalen van de energierekening. Je gas- of elektriciteitsaansluiting mag namelijk niet worden afgesloten als het langer dan twee dagen vriest in de periode van 1 oktober tot 1 april.
Een waarschuwing
En ook als het niet vriest, zijn consumenten goed beschermd door de wet. Leveranciers van gas en elektriciteit, zoals Vattenfall en Eneco, mogen namelijk niet zomaar het contract verbreken. Ze moeten minimaal één keer een waarschuwing sturen naar klanten die zich niet houden aan hun kant van het contract: het betalen voor de geleverde energie.
Verborgen energiearmoede
'Energiearmoede' is een flink probleem in Nederland. Ruim een half miljoen huishoudens, ongeveer 7 procent van het totaal, komt in de knel door de combinatie van hoge stookkosten, slechte isolatie en een laag inkomen, blijkt uit recent onderzoek van TNO.
De onderzoekers schatten dat de financiële nood bij zo'n 140.000 van deze gezinnen zo hoog is, dat er sprake is van verborgen energiearmoede. In deze gezinnen gaat de kachel noodgedwongen een paar graadjes lager om op kosten te besparen.
De energiebedrijven doen overigens wel meer dan die ene waarschuwing, laten de twee bedrijven weten. Vattenfall appt, mailt, belt, sms't en gaat langs bij consumenten om te proberen om afsluiting te voorkomen. Tussen de eerste waarschuwing en een eventuele afsluiting zitten hierdoor zo'n vier tot vijf maanden tijd, laat woordvoerder Anouk IJfs weten.
Aanbod schuldhulpverlening
Bij Eneco wordt met dezelfde zorgvuldigheid gewerkt, vult Rianne de Voogt haar collega bij de concurrent aan. "Energie is een basisbehoefte dus we zijn er zo zorgvuldig mogelijk mee", aldus De Voogt.
Consumenten krijgen ook een aanbod tot schuldhulpverlening. Bij consumenten die zo'n traject ingaan, mag de energie ook niet worden afgesloten. Als dit aanbod wordt genegeerd, dan mag de leverancier het contract beëindigen.
Betalingsregeling
Daar moet wel een brief 'einde levering' over worden gestuurd. De consument krijgt vervolgens nog tien dagen de tijd om een betalingsregeling te treffen. Als dit lukt, is de afsluiting ook van de baan.
Als het niet lukt, dan zal de netbeheerder de energie afsluiten. Dit gebeurt overigens maar heel zelden. Bij Vattenfall, een van de grootste energieleveranciers van ons land, gaat het gemiddeld om 2500 afsluitingen per jaar, omgerekend 0,125 procent van de 2 miljoen klanten, laat IJfs weten.
800 huishoudens
In totaal hebben netbeheerders dit jaar tot nu toe 800 huishoudens afgesloten vanwege wanbetaling, blijkt uit cijfers van Netbeheer Nederland. Dat zijn er veel minder dan normaal omdat netbeheerders vanwege de coronacrisis besloten terughoudend te zijn met het afsluiten van consumenten met een betalingsachterstand, legt woordvoerder Lieselot Meelker van Netbeheer Nederland uit.
In de genoemde 800 afsluitingen zijn die vanwege fraude, wietkwekers of omdat een huis wordt afgebroken niet meegeteld, voegt Meelker nog toe.
Heel vangnet
"Er is een heel vangnet", aldus Tjitte Mastenbroek van toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM). "Maar uiteindelijk moet je wel betalen. Je kunt dus niet zeggen: ik kan nooit afgesloten worden."
Voor consumenten waarbij dit gebeurt, is er ook goed nieuws. Ze kunnen zich 'gewoon' bij een andere leverancier melden. "Er is geen zwarte lijst ofzo", laat Roel Kaljee van brancheorganisatie Energie Nederland weten.
Maar, energiebedrijven doen wel een kredietwaardigheidscheck. En consumenten die daar slecht scoren, moeten een waarborgsom betalen. Die bedraagt vaak drie tot vier maanden voorschot.