Klap voor Belastingdienst: spaartaks in strijd met de wet
Belastingbetalers die in 2017 en 2018 vermogenstaks over hun spaargeld hebben betaald, kunnen geld gaan terugclaimen van de Belastingdienst. De overheid heeft namelijk te veel belasting geheven, oordeelt de Hoge Raad. "Een arrest met grote impact", aldus de fiscus.
Hoewel je al inkomstenbelasting hebt betaald, moet je in Nederland boven een bepaalde vrijstelling die ieder jaar stijgt, ook een heffing betalen over je vermogen. Veel Nederlanders zijn daar boos over en er wordt al jaren over geprocedeerd, zeker sinds de spaarrente die je bij de bank krijgt heel laag is. De Belastingdienst gaat er echter vanuit dat vermogende Nederlanders ook veel beleggen.
De Hoge Raad stelde in andere zaken ook al dat de vermogensheffing te hoog was, maar nu heeft de hoogste rechter voor de eerste keer bepaald dat er 'rechtsherstel' nodig is.
Echtpaar
Deze zaak, onderdeel van een zogenoemde massaal-bezwaarprocedure, ging om een echtpaar met een gezamenlijk vermogen van ongeveer één miljoen euro. De rente was in 2017 en 2018, net als nu, historisch laag. Ze belegden amper. Daardoor heeft het echtpaar weinig aan het vermogen kunnen verdienen.
Hoe zit het precies
Tot 2017 ging de Belastingdienst ervan uit dat iedereen een rendement van 4 procent had, waar je na een vrijstelling (toen 25.000 euro) belasting over moest betalen. In 2017 is de wet aangepast. De fiscus ging er voortaan van uit dat belastingbetalers een groter deel van hun vermogen beleggen als ze rijker zijn.
Regels
Voor de eerste 50.000 euro wordt aangenomen dat een derde wordt belegd. Tussen 50.000 en één miljoen euro wordt volgens de fiscus zelfs 79 procent belegd. Maar lang niet iedereen belegt zoveel, en moet dus meer rente over het vermogen (box 3) betalen dan reëel is.
Het rijke echtpaar belegde bijvoorbeeld maar 20 procent: van het vermogen stond 80 procent op de spaarrekening. De te veel betaalde vermogensrendementsheffing moet de Belastingdienst nu teruggeven.
Talloze andere zaken
De uitspraak van de Hoge Raad is ook belangrijk voor duizenden andere belastingplichtigen die bezwaar hebben gemaakt tegen de vermogenstaks in hun aanslag over 2017 en 2018. De inspecteur van de Belastingdienst moet nu, met de uitspraak van de Hoge Raad in de hand, een beslissing nemen in talloze andere zaken die zijn aangespannen.
'Grote impact'
De Belastingdienst spreekt daarom over een 'arrest met grote impact.' "We gaan kijken hoe we dit arrest gaan uitvoeren." Hoeveel de zaak gaat kosten is onduidelijk. "We kunnen nog niet zeggen hoeveel minder box 3-heffing er over de jaren 2017 en 2018 betaald hoeft te worden, en wat dit betekent voor de jaren erna."
Ook is nog niet duidelijk of ook mensen geld terug kunnen krijgen die geen bezwaar hebben gemaakt tegen de vermogenstaks.
Vreugdedansje
De Bond voor Belastingbetalers, die samen met 60.000 mede-eisers de massa-bezwaarprocedure had aangespannen, is blij met de uitspraak. "Gelukt. Na jarenlang procederen blaast de Hoge Raad het box 3-sprookje uit. Tienduizenden burgers kunnen aanspraak maken op rechtsherstel en hun te veel betaalde box 3-heffing terugvragen", twittert de bond.
"Dit is een prachtig kerstcadeau, we hebben een vreugdedansje gedaan", aldus de woordvoerder van de Bond voor Belastingbetalers. "Het was een heel lange procedure, maar één met een prachtige uitkomst voor veel spaarzame Nederlanders."
Over 2019 en 2020 is geen uitspraak gedaan. "Daar lopen nog procedures voor. Maar we hopen dat de Belastingdienst ook in die zaken te veel betaald geld terug geeft. Het heeft geen zin om daarin nog te procederen na de uitspraak van vandaag. De regels waren in 2019 en 2020 immers hetzelfde als in 2017 en 2018. Het wordt sowieso een grote hersteloperatie."
Bezwaar maken
Nederlanders die belasting over hun vermogen betalen en zich benadeeld voelen, kunnen komend jaar het beste allemaal bezwaar aantekenen bij de fiscus. Dat kan je zomaar veel geld opleveren, zegt hoogleraar algemeen belastingrecht Koos Boer van de Universiteit Leiden.
Door de nieuwe uitspraak van de Hoge Raad wordt de overheid dan namelijk gedwongen om bij het berekenen uit te gaan van je werkelijke rendement. Geld terugclaimen bij de fiscus voor eerdere jaren is uitgaande van de uitspraak voor de meeste mensen niet mogelijk, denk Boer. "Tenzij je hebt meegedaan aan de massaclaim."
Coalitieakkoord
In het coalitieakkoord staan ook plannen om vanaf 2025 het nieuwe stelsel van daadwerkelijke rendementen in te voeren. Om de tijd daartussen te overbruggen, wordt het heffingsvrije vermogen verder verhoogd naar circa 80.000 euro.