'Verbied sigaret met filter': schadelijk voor natuur en écht niet beter voor je
Er moet een verbod komen op het filter in sigaretten. Daarover dient de Partij voor de Dieren vandaag een motie in in de Tweede Kamer. Ook GroenLinks laat van zich horen in een motie. De partij wil over vier jaar 70 procent minder peuken in het milieu. Is een verbod op de filters, die vaak blijven rondslingeren in de natuur, de oplossing? En wat doet dat met onze gezondheid?
In 2020 werden in Nederland bijna 10 miljard sigaretten verkocht. Naar schatting belandt twee derde daarvan op de grond of in het water. Dat zijn ieder jaar zo'n 6,7 miljard peuken in de natuur. En het zijn vooral de filters die op de grond worden gegooid. Die zijn gemaakt van celluloseacetaat, een soort plastic. En die breken niet af in het milieu.
Niet populair
In het enorme assortiment sigaretten valt het aantal filtervrije sigaretten in het niet. Ze zijn er van de merken Camel Original, Caballero Plain, Gauloises Brunes Plain en Neos Mini Red. Al zijn die lang niet overal te koop. "Wij hebben alleen die van Camel", vertelt Raoul Kadirbaks van tabakszaak Het Pijpenhuis 2.
En dat ene soort is niet bepaald populair. "Er is maar één klant die erom vraagt. Die komt eens in de tien dagen. Eerst hadden we ook een ander merk, maar die kocht helemaal niemand. Dus daar zijn we mee gestopt. Iedereen rookt sigaretten met filter."
Dat is een kwalijke zaak, vindt Karl Beerenfenger. Hij is campagneleider van het Plastic Peuken Collectief, dat de overheid oproept op om de plastic sigarettenfilter zo snel mogelijk af te schaffen. "Deze filters zijn een van de grootste vervuilers wereldwijd, maar onderbelicht. Ze zorgen voor veel schade in de natuur."
Imago
Ook is het beeld dat mensen ervan hebben verkeerd, zegt hij. "Door de sigarettenindustrie is altijd verteld dat sigaretten met zo'n filter gezondheidsvoordelen opleveren. Maar in de wetenschap is al decennialang bekend dat ze geen verbetering bieden. Er zijn zelfs onderzoekers die zeggen dat roken met filter schadelijker is."
Esther Croes van het Trimbos Instituut benadrukt ook hoe ongezond het is. "Om te beginnen zorgen die filters ervoor dat de temperatuur van de tabak omlaaggaat. Er vindt minder verbranding plaats. Het gevolg is dat er meer kankerverwekkende stoffen worden geproduceerd. Die komen ook nog eens dieper in de longen terecht, want mensen moeten dieper inhaleren en meer kracht zetten."
Gaatjes dichtdrukken
Daarnaast drukken veel mensen de gaatjes in de filters dicht. "Een roker heeft behoefte aan nicotine. Dus die schadelijke stoffen komen wel binnen." De plastic filter is in de jaren vijftig geïntroduceerd. "Sindsdien zien we dat een bepaald type longkanker, dat dieper in de longen ligt, toeneemt. Dat het gezonder is om deze sigaretten te roken is flauwekul."
Ook biologisch afbreekbare filters zijn volgens haar niet de oplossing. "Dan hebben we alleen het plasticprobleem opgelost. De schadelijke stoffen blijven erin zitten."
Opruimkosten
Vanaf volgend jaar moeten tabaksproducenten in de EU-lidstaten betalen voor de opruimkosten van peuken met plastic filters en de sigarettenverpakkingen. Dit is vastgesteld in artikel 8 van de Europese Single Use Plastics Directive (SUPD) die afgelopen zomer van kracht werd. De maatregel wordt in 2026 geëvalueerd.
