Waarom koop je niet gewoon een nieuwe nier? 'Het is geen koehandel'
Als je een nieuwe nier of een ander orgaan nodig hebt, waarom zou je er dan niet zelf voor betalen? De Amerikaanse econoom Mario Macis, die donderdagavond een lezing gaf in Rotterdam, vindt dat dit taboe doorbroken moet worden aangezien de donorwachtlijsten alleen maar langer worden. "Als het een geldkwestie wordt, voel je je helemaal handel."
Econoom Mario Macis begrijpt het taboe en de weerzin tegen zijn pleidooi voor het betalen voor organen best. Maar de morele bezwaren die veel mensen hebben, zijn volgens Macis best op te lossen. "Ik pleit niet voor een vrije markt. Het moet geen Wilde Westen worden waarbij particulieren hun organen gaan verkopen via Amazon. Het moet wel worden gereguleerd: een overheidsinstantie of verzekeraar zou het bedrag moeten betalen. We moeten iets verzinnen. Het gebrek aan donoren kost immers ook veel geld."
Lastig te accepteren
Monique Wedekind (51) uit Zaandam is nierpatiënt en tegen het plan van Mario Macis, ook al vindt ze het goed dat het thema weer ter discussie wordt gesteld. Wedekind moest eerder op Facebook een oproep doen nadat een donatie was misgegaan. "Ik voelde me net een koe op de markt. Als het een geldkwestie wordt, voel je je helemaal handel", zegt Wedekind tegen EditieNL.
Volgens Wedekind, die uiteindelijk een nieuwe nier van een anonieme jonge donor heeft gekregen, is het heel lastig om te accepteren dat je een nier van iemand krijgt. "Het gaat wel om een mensenleven. Dat kun je moeilijk uitdrukken in geld, in waarde."
Wat is volgens Wedekind dat wél een oplossing voor de lange donorwachtlijsten? "Duidelijkheid. En daarmee bedoel ik dat iedereen zelf moet kiezen of hij of zij wel of geen donor wil zijn, zolang dat maar duidelijk is. Heel veel nierpatiënten zijn van mening dat wanneer er meer duidelijkheid is, de wachtlijsten ook sneller zullen slinken."
Jonge mensen met geldproblemen
Eline Bunnik, universitair docent medische ethiek van het Erasmus MC, ziet een hoop bezwaren tegen het betalen voor organen. "Deze bezwaren zouden we best onderuit kunnen halen, de vraag is alleen of we dat moeten proberen. Zo ben ik bijvoorbeeld bang dat, zoals je nu al in de VS ziet, jonge mensen met geldproblemen hun organen gaan afstaan om hun studie te betalen."
"Hoe zorgvuldig je dit ook gaat aanpakken in Nederland, toch betwijfel ik of dit wel moeten willen", zegt medisch ethicus Bunnik. Volgens haar is het een verstandiger idee om beter gebruik te maken van de organen van mensen die zijn overleden. "De hoop is dat door de Donorwet, de wachtlijsten korter worden. Maar ik denk dat niemand verwacht dat ook met deze wet het hele probleem is opgelost."