Van hyperventilatie tot chubby bunny: waarom doen jongeren aan gevaarlijke challenges?
Een 12-jarig meisje is zaterdag bewusteloos geraakt nadat ze een hyperventilatie-spelletje had gespeeld. Tieners spelen wel vaker dit soort spelletjes met elkaar, maar hoe gevaarlijk zijn die challenges en waarom doen jongeren ze?
Het meisje uit het Brabantse Lage Mierde zakte op straat in elkaar nadat ze door snel en veel ademen hyperventilatie bij zichzelf had opgewekt. Voor de meeste mensen is hyperventilatie geen pretje, en het kan behoorlijk gevaarlijk zijn. Toch is het een trend aan het worden onder met name middelbare scholieren om de grenzen van hun lichaam op te zoeken, puur om er een kick uit te krijgen.
Kortetermijndenken
Waarom doen jongeren dit? "De puberteit is een periode van ontdekken, van uitvinden", legt orthopedagoog Anne-Minke Mulder van Praktijk Psychowijs uit. "Dit betekent dat pubers meer zijn aangetrokken tot challenges, al geldt dat voor het ene kind meer dan voor het ander".
Daarbij denken pubers niet direct aan de gevolgen van een challenge. "Een puberbrein is van het kortetermijndenken. Als een actie eventueel gevolgen heeft, maar nu heel leuk is, gaat een puber altijd voor de kortetermijnwinst". Een filmpje van iemand die veel plezier heeft van een challenge is dus genoeg reden voor een kind om het ook te willen proberen en niet aan de gevolgen te denken.
Leer 'nee' zeggen
Daarnaast speelt ook groepsdruk een rol. "Binnen elke groep zijn intiatiefnemers en volgers. Als iemand met het idee van zo’n challenge komt, doen de volgers ook mee, ook al hadden ze het zelf nooit bedacht. Je wilt niet de enige zijn die het niet doet". Juist daarin kunnen ouders invloed uitoefenen, vertelt Mulder. "Grijp een nieuwsbericht als dat over het 12-jarige meisje aan om het gesprek te openen, en vraag wat hij in zo'n situatie zou doen. Leer je kind dat het niet erg is om 'nee' te zeggen. Zijn vrienden zullen hem heus niet in de steek laten". Daarbij is het wel belangrijk om niet zelf te hard 'nee' te zeggen. "Ga niets opleggen, kinderen moeten zelf bedenken dat het niet goed is."
Het meisje uit Brabant werd onwel door het hyperventilatiespel, helaas zijn er naast dit voorbeeld nog veel meer challenges geweest de afgelopen tijd.
Hyperventilatiespel
De naam van het spel dekt de lading: bij het hyperventilatiespel probeer je hyperventilatie op te wekken door heel snel en vaak in- en uit te ademen. Hierdoor word je heel licht in je hoofd en kun je zelfs gaan hallucineren. Het heeft echter ook grote gezondheidsrisico's: er kan zuurstoftekort optreden in de hersenen, waardoor organen uitvallen.
Choking game
In de choking game, die al decennia lang bestaat, laat je je wurgen door iemand anders totdat je flauwvalt. Het lijkt een beetje op het hyperventilatiespel, want ook hierdoor zou je gaan hallucineren. Een heel gevaarlijk spel, want het risico bestaat dat het wurgen te lang duurt, waardoor diegene overlijdt. In Friesland luidden een aantal scholen al de noodklok over dit 'spel' en in België zijn er al meerdere tieners overleden door de choking game.
Cinnamon game
Een andere voorganger van de hallucinatiespelletjes was de cinnamon game. De uitdaging is om een lepel kaneel naar binnen te werken, binnen een bepaald tijdsbestek en zonder daarbij te drinken. Dit klinkt onschuldig, maar de droge kaneel kan samenklonteren in je keel en leiden tot overgeven of verstikking, en als het goedje in je longen komt kan je een klaplong krijgen. De 13-jarige Germain uit Hilversum lag zelfs twee weken in coma na een uit de hand gelopen kaneelspelletje.
Deo challenge
De deo challenge is bedacht door vlogger Enzo Knol, en is beduidend minder onschuldig dan hij het deed voorkomen. De uitdaging is om zo veel mogelijk deodorant op een stukje huid te spuiten. Deze challenge kan niet alleen leiden tot geïrriteerde huid, maar zelfs tot fikse brandwonden. Enzo noemde het achteraf 'spijtig' dat iedereen hem na deed.
Chubby bunny
Bij de chubby bunny challenge stoppen jongeren zoveel mogelijk spekjes in hun mond, uiteraard zonder alles weer uit te spugen. Het gevaar van dit spel is duidelijk: als zo'n spekje of snoepje in je keel schiet, kan je stikken. Ook deze challenge werd door Enzo Knol op camera vastgelegd, tot woede van veel ouders.