Fatshaming in de kapperswereld: 'Ik zou weinig kans op een stage hebben'

Jolien maakte iets soortgelijks mee, vertelt ze aan EditieNL. "Ik was zestien jaar, het was mijn passie om kapster te worden. Ik had me aangemeld voor de kappersopleiding van het Beauty College (ROC Midden Nederland) in Utrecht en tijdens het kenningsmakingsgesprek had ik een map bij me met foto's van vrouwen van wie ik het haar had verzorgd."

"Toen zei die mevrouw: ik zie wel dat je het in je hebt, maar er is wel een probleempje. Je bent aan de zware kant en dat oogt toch wel onverzorgd, daarmee schrik je klanten af. Kortom: ik mocht wel beginnen aan de opleiding, maar ik was niet geschikt voor het kappersvak."

Weinig kans op stageplek

Jolien meldde zich uiteindelijk niet aan voor de opleiding. "Ik was die dag ontroostbaar", vertelt ze. "Een half jaar later dacht ik het nog eens te proberen, bij het ROC Tilburg. Daar vertelde ik over mijn nare ervaring bij het Beauty College."

Tot haar verdriet kreeg ze daar iets soortgelijks te horen. "Ze zei: meid, ik kan je nu al op een presenteerblaadje geven welke kapsalons jou met je overgewicht niet als stagiair gaan aannemen", vertelt Jolien. "Met andere woorden, ik had weinig kans op een stageplek."

Droom opgegeven

"Ik was totaal van slag", zegt Jolien. "Ik heb mijn droom om kapster te worden opgegeven en me uitgeschreven van de opleiding. Ik ben blij dat ik het verhaal van anderen nu heb gelezen, want veel mensen geloofden mij niet."

Ze noemt het 'pure discriminatie' om op basis van iemands gewicht te zeggen dat hij of zij niet geschikt is voor het kappersvak. "Ik heb er nog aan gedacht om hier aangifte van te doen, maar het was te pijnlijk voor mij om er steeds mee geconfronteerd te worden. Ik werk nu als huishoudelijke thuishulp."

Vooroordelen over gewicht

Gewichtsdiscriminatie komt vaak voor. "Het is iets dat in de hele samenleving voorkomt", zegt Liesbeth van Rossum, hoogleraar obesitas en internist aan het Erasmus MC. "Het is niet specifiek voor deze branche. Ook op de arbeidsmarkt, bij de dokter of in de showbizz is het de enige discriminatievorm die sociaal nog steeds geaccepteerd wordt."

"Het is wetenschappelijk bewezen dat sollicitanten met overgewicht voor alle functies minder geschikt worden geacht, ook al zijn het niet-fysieke banen", zegt Van Rossum. "Dat komt omdat bijna iedereen onbewust vooroordelen koppelt aan overgewicht. Zo zouden mensen met een maatje meer geen zelfdiscipline hebben, zwak van karakter, lui en per definitie ongezond zijn. Terwijl dat lang niet altijd het geval is."

Oneerlijk

Die discriminatie moet volgens de hoogleraar stoppen. "Mensen met overgewicht kunnen inderdaad een risico zijn voor werkgevers, want het is in de meeste gevallen ongezond. Ze krijgen eerder last van artrose, gewrichtsklachten of diabetes. Maar wat zo oneerlijk is, is dat andere mensen die een risicogroep vormen, zoals rokers of topsporters, niet op die manier worden gediscrimineerd."

Niet verboden

Deze vorm van discriminatie is echter lastig tegen te gaan, aldus Tikho Ong van Art.1, het kenniscentrum van discriminatie in Nederland. "Het probleem is dat discriminatie op basis van gewicht niet wettelijk verboden is, terwijl dat voor huidskleur, religie en geslacht wel geldt. Maar op basis van chronische ziekten is het weer wel verboden", zegt Ong tegen Editie NL.

"Als je obesitas hebt als gevolg van een chronische ziekte of de diagnose obesitas hebt gekregen, dan val je daar dus onder. Dan kun je aangifte doen bij politie of het College voor de Rechten van de Mens. Dan kun je in je gelijk worden gesteld en instellingen kunnen op de vingers getikt worden. Maar als dat niet het geval is, is het niet wettelijk verboden", legt hij uit. Is er dan helemaal niets dat je kunt doen? "Je kunt altijd aankloppen bij anti-discriminatiebureaus."

De ROC's en de Algemene Kappers Organisatie zeggen het probleem niet te herkennen.