Zijn twijfels over AstraZeneca terecht? 'Het vaccin verlicht hoe dan ook de zorg'

In Zuid-Afrika hebben de autoriteiten het vaccinatieprogramma met het AstraZeneca-vaccin uitgesteld. Onderzoekers hebben geconcludeerd dat het middel niet goed genoeg werkt tegen de Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus. En dus is het wachten op het vervolgonderzoek.

Maar ook in Nederland zorgt het vaccin voor veel hoofdbrekens. Zo is het in de testfase niet genoeg getest op ouderen, valt de levering in eerste instantie tegen en is het ondertussen ook het vaccin waar Nederland het meest op heeft ingezet.

Beeldvorming

Dat doet de beeldvorming van het vaccin niet heel goed, zegt imagodeskundige Zabeth van Veen. "De groep die toch al niet wil, zal slecht nieuws aangrijpen om te zeggen dat je niet moet vaccineren. Daarmee maken ze het groter en erger dan het is, net zoals in de politiek", vertelt Van Veen. "Imago gaat alleen over beeldvorming en niet per se over de waarheid."

"Het probleem is dat alle vaccins vlekkeloos moeten zijn", vervolgt Van Veen. "Als er wat fout gaat zal dat een kapstok zijn, het wordt ook breed uitgemeten in de pers."

Al zijn er volgens de imagodeskundige ook mensen die het niets uitmaakt. "Mensen die echt angstig zijn willen sowieso niks en er is ook een groep die juist hoe dan ook een prik wil."

Bescherming

Toch blijven sommige mensen door deze beeldvorming met vragen en twijfels over het vaccin zitten. Zeker omdat het vaccin 70 procent bescherming biedt, en dat minder is dan bijvoorbeeld het Pfizer-vaccin. Volgens immunoloog Marjolein van Egmond van het Amsterdam UMC maakt dat 'lage' percentage niet uit. "Het is beter om heel veel mensen een gedeeltelijke bescherming te geven dan bijvoorbeeld een kleine groep mensen een volledige bescherming", zegt ze tegen EditieNL.

"Natuurlijk is het zo dat je iedereen het liefst Pfizer geeft. Maar we zitten in een pandemie en je moet roeien met de riemen die je hebt, en dat is met de vaccins die er komen."

Mercedes vs Lada

Vaccins zijn er om te voorkomen dat je ziek wordt, of om ervoor te zorgen dat je minder ziek wordt. "AstraZeneca is wel 85 tot 100 procent effectief om te voorkomen dat je zo ernstig ziek wordt dat je in het ziekenhuis komt. En dat zal dus al goed zijn voor de problemen in de zorg die we nu hebben", meent Van Egmond.

"Pfizer is wellicht wel de Mercedes die je nodig hebt, maar soms moet je gewoon genoegen nemen met de Lada - omdat die er is en de Mercedes niet."

Ouderen

Het is daarnaast lastig om oudere mensen voor de studies te vinden, zegt Van Egmond. "Het is mogelijk dat het wel werkt op die groep, maar dat weten we gewoon nog niet."

Zelf je vaccin kiezen?

Het is niet mogelijk om zelf te kiezen welk vaccin je krijgt. Het kabinet kijkt namelijk op basis van adviezen of een vaccin geschikt is voor een bepaalde doelgroep. Het BioNTech/Pfizer-vaccin en het Moderna-vaccin zijn bijvoorbeeld bestemd voor de meest kwetsbare mensen en hun zorgmedewerkers.

Op de website van de Rijksoverheid is te lezen op welke volgorde de verschillende doelgroepen gevaccineerd worden, en welke vaccins daarbij horen.