Gevangenen die bezoek krijgen gaan minder snel de fout in na vrijlating

Voor het onderzoek werden 540 gevangenen gevolgd. Van de gedetineerden die geen bezoek ontvingen, ging bijna veertig procent binnen zes maanden opnieuw de criminaliteit in. Van de gevangenen die wel bezoek kregen, ging elf procent opnieuw in de fout. "Ik zie aanwijzingen dat het bezoek werkt als een sociale controle", zegt Maria Berghuis, onderzoeker bij de Universiteit Leiden. "Als je moeder vaak langskomt wil je graag laten zien dat het goed gaat en je je best doet."

Een andere theorie die in het onderzoek naar voren komt is dat een gevangene zich meer zichzelf voelt wanneer hij mensen uit zijn thuisomgeving kan blijven zien. "Dan krijgen ze niet het label gedetineerde, maar blijven ze gewoon 'Pietje'."

Criminele milieu

Ook het onderhouden en behouden van een sociaal netwerk zorgt ervoor dat de gevangene een basis heeft om op terug te vallen wanneer hij vrijkomt. "Mensen die je bezoeken willen je misschien ook helpen. Je kunt dan bijvoorbeeld makkelijker aan een woning of werk komen op korte termijn", zegt Berghuis tegen EditieNL.

Dat het sociale netwerk een belangrijke rol speelt bij het re-integratieproces van gevangenen, weet ook Jasemin Kapelle van Humanitas, die gevangenen en ex-gevangenen begeleidt. "Hoe langer je uit de maatschappij wordt gehouden, hoe groter het gat wordt tussen jou en je sociale netwerk", legt ze uit. "En zonder dat netwerk val je sneller terug in het criminele milieu."

Stok achter de deur

Bij haar gesprekken met de gedetineerden merkt ze dat zij heel nieuwsgierig zijn naar het leven buiten de gevangenis. "'Ben je nog naar de markt geweest? En wat heb je gekocht?', vragen ze dan bijvoorbeeld. Of ze vertellen me dat ze hun partner of familie missen en niet weten hoe ze het leven buiten de gevangenis weer kunnen oppakken", vertelt Kapelle aan EditieNL.

Door daarover te praten creëer je een stok achter de deur, denkt ze. Want door iemand vast te pinnen op zijn plannen, heeft hij een extra motivatie ervoor te werken. 

Onderhouden

Maar het ontvangen van bezoek kan ook nadelen hebben, zegt onderzoeker Maria Berghuis. In Nederland is geen screening voor bezoekers, dus kunnen ook criminele vrienden langskomen. "Dat kan een negatief effect hebben", benadrukt ze. Ook kan het confronterend zijn om bijvoorbeeld je partner of kinderen te zien. "Zij leven gewoon door en jij staat voor je gevoel stil."

Maar het onderzoek toont meer voordelen dan nadelen aan. Daarom pleit Berghuis voor een betere aanpak als het gaat om het opbouwen van een sociaal netwerk voor gedetineerden. "Gevangenen kunnen nu een keer per week een uur bezoek krijgen. Bij goed gedrag is dat twee uur. En dat terwijl een sociaal netwerk cruciaal is voor een goede re-integratie. Je kunt dat niet onderhouden met een of twee uur per week."

Als jij ook op bezoek wil bij gevangenen en hen wil helpen goed te re-integreren, kun je je aanmelden als vrijwilliger op de website van Humanitas.