Denemarken draagt 'protest-shirt' op WK in Qatar: wat doet Nederland?
Een 'protest'-shirt: daarin speelt het elftal van Denemarken tijdens het WK in Qatar. De shirts zijn bijna helemaal rood, wit of zwart. Daardoor worden het logo en het merk dat op de shirts staan bijna onzichtbaar. Maakt het Nederlands Elftal weleens een statement tijdens wedstrijden?
Achter de Deense voetbalshirts zit een duidelijke gedachte. "We willen niet zichtbaar zijn op een kampioenschap waarvoor duizenden mensen zijn gestorven", zo meldt kledingmerk Hummel, de fabrikant van de shirts, op Instagram. De fabrikant steunt het Deense team, maar dat "is niet hetzelfde als het steunen van Qatar als gastland. Wij vinden dat sport mensen bij elkaar moet brengen. En als dat niet zo is, willen we een statement maken."
Over het zwarte shirt schrijft Hummel: "Zwart is de kleur van rouw, een perfecte kleur voor een shirt tijdens dit WK." Verder laat het merk weten: "We willen een verklaring afleggen over de mensenrechtensituatie in Qatar en de behandeling van de migrerende werknemers die de WK-stadions hebben gebouwd."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Het is interessant dat Denemarken zo duidelijk afstand neemt van Qatar, vindt sporthistoricus Paul Reef. "Sponsoren namen altijd stilletjes afstand, nu spreken merken zich ook echt uit." Met 'stilletjes afstand nemen' doelt Van Reef bijvoorbeeld op de Olympische Spelen in Beijing. Toen werden er regenboogvlaggetjes getoond. "Dat statement is heel breed, en daarom wordt het getolereerd door de FIFA. Een statement als dat van de Denen is heel specifiek tegen het land Qatar."
Regenboogband
Hoe zit het met ons eigen Nederlands Elftal, als het gaat om een statement tegen Qatar? Het elftal draagt in ieder geval geen protest-shirt, maar maakt wel een ander statement. Zo draagt de aanvoerder van het Nederlands Elftal een regenboogband voor de vrouwen en mensen van de LHBTI-gemeenschap in Qatar. Het is in dat land slecht gesteld met de rechten van die groepen. Niet alleen de aanvoerder van het Nederlands Elftal draagt een regenboogband: het gebeurt ook bij de teams van België, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Wales, Zwitserland en Denemarken.
Vrij subtiel, maar Paul Reef denkt dat dat juist het daadkrachtige is van een symbolisch protest. "Denk aan de Olympische Spelen van 1968. Sporters staken hun rechtervuist omhoog tegen discriminatie. Er was geen bord en geen tekst, maar in alle landen is het commentaar erover gegaan. Dat is echt de kracht van zo'n symbool."
Collector's item
Naast het feit dat de Deense protest-shirts een statement afgeven, zijn het ook collector's items, vertelt Melvin van Mourik van webwinkel welovefootballshirts.com. "De meest exclusieve shirts zijn gedragen shirts. Als je dit soort Deense shirts nu koopt en je bergt dit op, dan kan dit zeker een collector's item worden." Het is alleen even de vraag hoe groot de oplage wordt. "Vroeger werden er vijf- tot tienduizend gemaakt. Nu worden er soms wel honderdduizend gemaakt. Dat maakt ze wel direct minder exclusief."
Het team van Denemarken is trouwens niet het eerste dat specifiek een shirt gebruikt als symboolprotest. "FC Barcelona heeft dat vaker gedaan om Catalonië te steunen in hun strijd voor onafhankelijkheid. Hiermee maakten ze ook een statement na arrestaties van pro-Catalaanse separatisten."
Helpt het?
Of het gebruik van dit soort items als protest iets teweegbrengt, weet sporthistoricus Reef niet zeker. "We moeten niet vergeten dat veel andere voetbalbonden niks doen om een statement te maken tegen Qatar. Het is even de vraag of de shirts genoeg druk zetten op de sponsoren om te handelen en zich uit te spreken", zegt hij. "Maar sponsoren worden zo wel in een positie gebracht waarin ze erover na moeten denken."