Armande: 'Kan het dat ik minder last heb van artrose door mijn voeding?'
Als je moet leven met artrose dan is soepel bewegen niet meer zo vanzelfsprekend. Armande lijdt aan deze vorm van reuma, maar merkt dat wanneer zij geen dierlijke eiwitten eet, zij minder klachten heeft. Zij wil weten: is hier inderdaad bewijs voor?
Armande heeft artrose, oftewel een vorm van reuma waarbij het hele gewricht betrokken is. Omdat de kwaliteit van je kraakbeen minder wordt, je gewricht soms ontstoken is en het bot bij het gewricht verandert, kun je last hebben van pijn en stijfheid en kun je moeite hebben met bewegen. Nu vraagt Armande zich af of het effect van voeding op de mate waarin je last hebt van artrose al eens degelijk is onderzocht. "Ik merk namelijk dat wanneer ik géén dierlijke eiwitten eet, ik veel minder last heb van stijfheid."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.
Volgens Margreet Kloppenburg, professor reumatologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), is en wordt er 'heel veel – gedegen en minder gedegen – onderzoek' gedaan naar specifieke voedingsmiddelen en voedingssupplementen en het effect op artrose-klachten. "Dan wordt weer de aardbei, dan weer broccoli en dan de avocado onder de loep genomen, noem maar op. Of hele groepen voedingsmiddelen. Maar een onderzoek specifiek naar minder dierlijke eiwitten is niet gedaan."
Ook op dit moment wordt er weer onderzoek gedaan naar het effect van het volgen van een dieet in combinatie met meer bewegen op verschillende vormen van artrose, weet Kloppenburg. "Maar tot nu toe hebben al deze onderzoeken zich nog niet vertaald in een advies voor artrose-patiënten om een bepaald dieet te volgen of bepaalde voedingsmiddelen juist te laten staan. Om dit soort conclusies te kunnen trekken hebben we meer sluitend bewijs nodig."
Volgens Kloppenburg is artrose een nog redelijk onderbelichte aandoening, terwijl heel veel – namelijk 1,5 miljoen Nederlanders – aan deze ziekte lijden. "De impact van artrose is groot, op je dagelijkse activiteiten, op je mobiliteit en op het deelnemen aan de maatschappij." Hoewel er (nog) geen concreet dieetadvies ligt voor deze patiënten, is gezonde voeding wél van groot belang. Kloppenburg: "Goede en gezonde voeding is belangrijk omdat een gezond gewicht zo van belang is. We weten namelijk dat - naast (familiaire) aanleg en het oplopen van (sport)letsel - overgewicht en obesitas de kans op het krijgen van artrose, vergroot."
Mensen met overgewicht en obesitas hebben vaak artrose in de knieën. "Dat komt enerzijds doordat je door je overgewicht meer overbelasting hebt; je moet meer gewicht meetorsen waardoor je knieën daar onder lijden. Anderzijds weten we dat vetweefsel stoffen kan aanmaken die een ongunstig effect kunnen hebben op je kraakbeen. En dat deze stoffen kunnen bijdragen aan de pijn die iemand ervaart. Ook weten we dat wanneer iemand afvalt, degene minder klachten ervaart."
Dat betekent – helaas – niet dat gewichtsverlies ook het einde van de artrose inluidt. "Nee. Afvallen betekent niet dat de structuurafwijkingen in het gewricht verminderen. Je geneest het zo niet. Maar afvallen betekent dus wél een betere kwaliteit van leven, omdat je minder pijn en stijfheid ervaart, en je voorkomt dat de artrose steeds erger wordt."
Kloppenburg kan het dan ook niet vaak genoeg benadrukken tegen haar patiënten: overgewicht is heel ongunstig, dus – hoe moeilijk het ook is om gewicht te verliezen – afvallen is wél heel belangrijk om minder klachten te krijgen.
Omega-3 en vezels
Op dit moment is er volgens Kloppenburg veel aandacht voor omega-3 onverzadigde vetzuren - die een gunstig en ontstekingsremmend effect zouden hebben - én voor het eten van vezels (granen, fruit en groenten), waarna patiënten minder last zouden ervaren van hun knie-artrose. "Maar dit blijft lastig. De vraag blijft namelijk: zijn deze gunstige resultaten een gevolg van de stoffen in deze producten of omdat de mensen die dit graag eten vaak ook minder (over)gewicht hebben?"