Vrouwen aan de top? 'Bedrijven moeten meer hun best doen'

Al tien jaar lang stelt Mijntje Lückerath, hoogleraar Corporate Governance aan de Universiteit van Tilburg, de Female Board Index samen. "En ik zeg al tien jaar hetzelfde: het komt goed". Maar ondanks alle goede bedoelingen en maatregelen 'zien we in de ultieme top gewoon nog geen resultaten.'

Dat ligt volgens haar niet aan het aanbod van talentvolle vrouwen. Er zijn er genoeg die gewoon fulltime willen werken en een leidinggevende functie ambiëren. "Ik ben er echt van overtuigd dat elk bedrijf voldoende beschikbaarheid heeft."  

De wet die een streefgetal van dertig procent stelt en bedrijven verplicht om in hun jaarverslagen hier verantwoording over af te leggen (die vandaag opnieuw in werking is getreden), heeft te weinig effect gehad volgens Lückerath. "Dan kun je dus als bedrijf vijf jaar lang opschrijven: 'We hebben ons best gedaan maar het lukt niet'. En dan?"

'Geen consequenties voor bedrijven'

Ze vraagt zich af of de accountants die het jaarverslag controleren bedrijven hier op zullen aanspreken of om meer uitleg zullen vragen. "En wie leest zo'n jaarverslag nou?" De consequenties zijn kortom nihil. "Die verandering moet ook van bedrijven zelf komen. Ik denk dat als een bedrijf diversiteit echt belangrijk vindt, ze maar moeten zorgen dat ze die goede vrouwen krijgen."

Energiebedrijf Alliander was 'een ongelooflijk mannenbedrijf', vertelt woordvoerder Karen Nitschke. Dat is onder andere met de komst van Ingrid Thijssen veranderd. Zij is lid van de Raad van Bestuur van Alliander en benoemd tot Topvrouw van het jaar 2016. 

30% van alle parkeerplaatsen op onze kantoorlocaties is vanaf maandag gereserveerd voor onze #topvrouwen. Goed #werkgeverschap loont. pic.twitter.com/kQv3iaCZTI

— Alliander N.V. (@Alliander) 31 maart 2017

Vrouwen vinden

Bij het bedrijf werken 7000 mensen. Van alle leidinggevenden is 20 procent vrouw, wat dit jaar 26 procent moet gaan worden. Het team om Thijssen heen bestaat voor zestig procent uit vrouwen. Toch kost het Alliander wél moeite om deze vrouwen te vinden. 

"We zien dat jong talent worstelt met 'meerdere dingen willen'. Ze willen soms nog reizen, een studie erbij doen, een gezin stichten. We gaan dan samen met hun zitten en kijken wat we kunnen doen. Een oplossing is een paar jaar een stapje terugdoen met de garantie dat je daarna weer volledig terugkomt."

Voorbeeldmannen

Topvrouw Ingrid Thijssen is zelf wel voorstander van een quotum. "Zij vindt echt dat er geen excuus meer mag zijn en er vrouwen aan de top moeten komen. Zij wijst daarbij op de rol die mannen hebben."

Deze 'voorbeeldmannen' zouden volgens de filosofie van Thijssen vrouwen naar voren moeten schuiven. Juist deze mannen zouden het verschil kunnen maken. Zij interviewde onlangs vijf topmannen als Gerrit Zalm over de vraag wat hun ervaringen zijn met vrouwen aan het roer.

Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW zegt hierin dat: "Als je meer vrouwen aan de top wilt, moet je daar zelf ook iets voor doen. Als ze goed zijn, is het ook goed voor het bedrijf." Ook hoogleraar Corporate Governance, Lückerath, legt de bal dus bij bedrijven neer.

Gelijke geschiktheid?

"Het gaat bedrijven straks echt hinderen als alleen de oude generatie aan de top staat. Je ziet bij jongeren die na hun studie solliciteren dat ze kiezen voor diverse bedrijven. Die stralen verjonging en vernieuwing uit."

Shell-topvrouw Marjan van Loon zei deze week nog in de podcast Expeditie Gender Gap (over de verschillen tussen mannen en vrouwen op de werkvloer): "Ik denk dat de discussie omgevormd moet worden van: 'gelijke geschiktheid' of 'we nemen ze zeker aan als ze goed genoeg zijn' naar: 'we gaan dit alleen maar vullen met een vrouw en we gaan gewoon zo lang kijken tot we haar gevonden hebben'. En ik denk dat je dan een andere bril opzet."