Wat is een woekerpolis? Vijf vragen
Woekerpolissen raakten in de jaren negentig in zwang, al wisten we toen nog niet dat het woekerpolissen zouden worden. Wat maakt een polis een woekerpolis? En wat kun je doen als je gedupeerd bent? Vijf vragen én antwoorden.
1. Wat is een woekerpolis?
De term woekerpolis verwijst naar beleggingsverzekeringen met hoge, verborgen kosten die niet doen wat de verkoper beloofd heeft. De verzekeringen werden afgesloten in de jaren negentig tot en met 2006, vaak voor de aflossing van een hypotheek of als aanvulling op het pensioen. Deskundigen waarschuwden in 1995 al voor de gevaren van de beleggingsverzekering. Maar pas in 2006 werd bij een grote publiek bekend wat deze gevaren waren. Verzekeraars bleken (hoge) kosten in te houden van de inleg, kosten waarover de polishouder niet altijd even duidelijk werd geïnformeerd. De laatsten hadden hiermee een argument om verzekeraars aansprakelijk te stellen.
2. Hoeveel mensen zijn er gedupeerd en hoe groot is de schade?
Dat is lastig te zeggen en hangt af van welke uitgangspunten je hanteert. Er zijn in Nederland ongeveer 7 miljoen beleggingsverzekeringen verkocht. Maar of dit allemaal woekerpolissen zijn, hangt af van wat je redelijke kosteninhoudingen vindt. In maart 2008 verscheen hierover een aanbeveling, van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Op basis van die aanbeveling, kwam de Autoriteit Financiële Markten tot de berekening dat er 1,1 miljoen woekerpolissen zijn, beleggingsverzekeringen waarbij te hoge kosten worden ingehouden. Maar de aanbeveling van het Kifid is omstreden. Bovendien gaat de aanbeveling uit van kosten ten opzichte van het vermogen dat met de beleggingen wordt opgebouwd, in plaats van kosten ten opzichte van de inleg.
3. Hoe weet ik of ik een woekerpolis heb?
Een overzicht van beleggingsverzekeringen vind je hier. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft een stappenplan ontwikkeld dat kan helpen bij het beantwoorden van de vraag of jouw polis een te dure is. Als je er echt niet uitkomt, adviseert de AFM navraag te doen bij de verzekeraar of een financieel adviseur. Maar dit zijn natuurlijk de partijen die de verzekering aan jou hebben verkocht. Dat maakt een antwoord op de vraag helaas niet eenvoudig. Verzekeraars zelf beantwoorden de vraag of je een woekerpolis hebt op basis van de aanbeveling van het Kifid, maar deze aanbeveling is dus omstreden.
4. Kan ik nog een claim indienen?
Wie schade wil verhalen op zijn verzekeraar moet over een lange adem en diepe zakken beschikken. Individuele polishouders moeten dus eerst de afweging maken hoe groot hun schade is, en of het de moeite waard is om een (mogelijk langdurige en kostbare) rechtszaak te beginnen zonder dat zeker is dat deze zaak wordt gewonnen. Verschillende rechtbanken hebben namelijk tot dusver verschillend geoordeeld. In een aantal gevallen is de verzekeraar in het gelijk gesteld, in een aantal gevallen de gedupeerde.
5. Is het dan wel verstandig om een claim in te dienen?
Ga actief op zoek naar de noodzaak en mogelijkheden om je (eventuele woeker)polis te repareren. De Autoriteit Financiële Markten heeft hiervoor een aantal praktische tips. Het advies is verder om vooral niet te wachten. Neem het initiatief, kom in beweging om een vervelende verassing aan het eind van de looptijd van de polis te voorkomen. Als je verzekeraar niet met je in gesprek wilt, kun je een klacht indienen bij de Geschillencommissie van het Kifid. Controleer dan wel eerst of je aan voorwaarden voor het indienen van een klacht voldoet. Een alternatief is aansluiting zoeken bij collectieven als de Vereniging Wakkerpolis. Hou daarbij wel in het achterhoofd dat dit soort collectieven zelf een financieel belang heeft.