Ondernemers blij met plan voedselverspilling: 'Niet weg te werken'
Minister Schouten trekt 7 miljoen euro uit voor voorlichting en het bedenken van nieuwe oplossingen om grootschalige voedselverspilling in Nederland te verminderen. Ondernemers die zich er hard voor maken zijn blij met het steuntje in hun rug. "Zulke hoeveelheden werk je niet zomaar weg."
Charlotte Heine liep een aantal jaar geleden in de supermarkt en zag een medewerker allerlei producten uit de schappen halen. Op de waarom-vraag kreeg ze te horen: "Er zit een plekje op en dat willen mensen niet." En dus moesten de producten worden weggegooid.
"Potverdorie, dit moet niet kunnen, vond ik. Ik besloot toen: dit wil ik hebben", vertelt Heine. Met de eigenaar van de supermarkt werd afgesproken dat ze elke week kosteloos een bak met afgedankte groente en fruit kon ophalen.
Voedselverspillingsakkoord
Inmiddels maakt ze samen met zakenpartner Joep Weerts zo'n 400 tot 500 potten chutney, jam en ingemaakte courgette en knoflookpickles die onder de naam 'Potverdorie!' verkocht worden in speciaalzaken en aan restaurants. "Er is zoveel vraag dat we nu op zoek zijn naar een producent die onze filosofie omarmt maar op grotere schaal kan werken."
Want aan nieuwe producten maken van 'afdankertjes' kleeft één groot nadeel: "Onze leveranciers willen een constante. Dus als de uienchutney op is, willen ze nieuwe. Maar als wij geen uien gekregen hebben, wordt dat lastig."
Soepen, sappen en sauzen
Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit maakte vandaag bekend dat ze de komende jaren zeven miljoen euro uittrekt voor plannen tegen voedselverspilling. Er komt een landelijk voedselverspillingsakkoord met ideeën van supermarkten, ondernemers, natuurorganisaties en de overheid om te zorgen dat Nederland in 2030 de helft minder voedsel verspilt.
Nu wordt er 2 miljoen ton kilo voedsel per jaar weggedaan en dat is veel te veel, vindt het kabinet. De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor het onderwerp. Tal van ondernemers maken nu soepen, sappen en sauzen van aubergines met vlekjes en kromme peren.
Er zijn ook restaurants, zoals Instock, die werken met voedsel van de Albert Heijn dat anders weggegooid zou worden. In Nijmegen heeft een supermarkt een speciaal verspillingsschap met producten die 'gered' zijn uit de vuilnisbak.
'Versoepel eisen'
Mirjam van der Werff van Twisted Jams zegt 'mee te liften op die aandacht'. Zij maakt samen met een zakenpartner honderden potten jam per dag. Geen gewone jam, maar ananas met drop, spicy tomaten of rode ui met tijm. Inmiddels zijn er tachtig verkooppunten en wekelijks komen er een paar bij.
Hoe meer initiatieven erbij komen, des te beter, zegt ze. "De hoeveelheden voedsel die er nu worden weggegooid, krijgt niemand weggewerkt." Als het aan Van der Werff ligt, moeten er daarom een paar dingen anders geregeld worden.
"De regels voor de eisen waar groenten en fruit aan moet voldoen, moeten versoepeld worden. In Frankrijk liggen bijvoorbeeld grote en kleine courgettes door elkaar in het schap en worden ze verkocht per kilo en niet per stuk. Dat helpt. En bij Turkse winkels zie je wel gewoon smaakvolle, kromme komkommers liggen."
Kromkommer maakt soepen van afgekeurde groenten. (Foto: ANP)
Kromme peer
Volgens haar worden producten veel te snel afgekeurd. "Als er in een pallet vol frambozen één klein stukje van een framboos kapot is, mag de hele pallet weg." Daarnaast is bewustwording onder consumenten hard nodig, zegt ze. "Daarom betalen wij ook voor alle producten die wij afnemen. Ook al worden ze gratis aangeboden."
De reden daarvoor: "Ook afgekeurde producten hebben een waarde. Als je die toekent, wordt er heel anders mee omgegaan. Nu zeggen mensen: een kromme peer is inderdaad waardeloos."
'Retail hanteert strengere eisen'
Aan welke eisen groenten en fruit moet voldoen, is vastgelegd in Europese wetgeving. De retail hanteert daarnaast eigen, soms strengere, eisen, laat een woordvoerder van het ministerie weten. "Dat is de reden waardoor klasse II-producten, die bijvoorbeeld net iets minder mooi gevormd zijn, lang niet altijd in de schappen belanden."
Bij winkels als Albert Heijn en Jumbo zie je dan ook altijd glimmende paprika's liggen zonder vlekjes, rechte peren en aubergines die allemaal hetzelfde formaat hebben. Beide supermarkten zeggen zich wel in te zetten tegen die verspilling.
Voedselbank
"Wij kopen slim in en wat niet verkocht wordt gaat bijvoorbeeld naar de voedselbank", laat een woordvoerder van Albert Heijn weten. Daarnaast verkoopt de supermarkt 'buitenbeentjes', zoals te kleine paprika's, kromme komkommers en appels die onvoldoende zijn gekleurd.
Jumbo doneert ook aan voedselbanken en maakt sinds kort samen met de Verspillingsfabriek ketchup en currysaus van 'geredde' tomaten. "Daarnaast lopen er nog een tal van andere initiatieven, maar het is nog te vroeg hierover iets te delen", aldus een woordvoerder.
Stel dat de doelstelling van minister Schouten gehaald wordt, is er dan nog wel werk voor al die bedrijven die iets maken van de afgedankte producten? Charlotte Heine van Potverdorie!: "Als we daardoor failliet gaan is onze missie geslaagd. Zoveel eten weggooien, dat kan ethisch echt niet."