Geadopteerde Inez oneens met adoptiestop: 'Ik heb een heel goed leven'

Sinds februari geldt in Nederland een adoptiestop. Na een vernietigend rapport van een commissie onder leiding van Tjibbe Joustra zijn kinderen uit het buitenland voorlopig niet meer welkom. Uit onderzoek bleek dat er sprake was van structurele misstanden bij de adoptie van kinderen uit Bangladesh, Brazilië, Colombia, Indonesië en Sri Lanka tussen 1967 en 1998. Zo zouden er documenten zijn vervalst en zouden kinderen zijn afgestaan tegen betaling of dwang. Volgens de commissie kwamen ook daarvóór al structurele misstanden voor, en is dat 'tot op de dag van vandaag' het geval.

Dat laatste betwist Inez Teurlings, mede-oprichter en bestuurslid van de Stichting Interlandelijk Geadopteerden (SIG) en zelf als kind geadopteerd uit Bangladesh. "Misstanden in het verleden zijn aangetoond, maar tegenwoordig komen ze nauwelijks meer voor. Het zou gaan om 2 à 3 incidenten per jaar, waarbij mensen de huidige wet- en regelgeving op adoptiegebied proberen te omzeilen. Moet je daarvoor het hele systeem platleggen, terwijl het nog veel meer goeds oplevert?"

Eerder deze week lieten vier adoptiebureaus al van zich horen in een gemeenschappelijke verklaring, waarin ze laten weten dat de adoptiestop wat hen betreft zo snel mogelijk moet worden opgeheven. Inez deelt die mening. "Ik vind het heel voorbarig. Als iets vandaag de dag aantoonbaar structureel niet goed gaat moet je ermee stoppen, maar de onderbouwing hiervan ontbreekt nu."

Inez was 15 maanden oud toen ze naar Nederland kwam. Op dat moment zat ze in een kindertehuis in Bangladesh. Waarom ze precies is afgestaan, weet ze nog altijd niet. Ze groeide op in een warm gezin in een dorpje in Brabant, met drie zussen, van wie twee net als zij geadopteerd. Een van haar zussen kwam ook uit Bangladesh, de ander uit Indonesië. "Bij hen is het onderwerp adoptie echt nooit een issue geweest", zegt Inez. "Zij waren er totáál niet mee bezig. Wat dat betreft had ik net zo goed blanke niet-biologische zussen kunnen hebben." Met zowel haar zussen als haar ouders had en heeft ze een hechte band. "Ik beschouw mijn adoptieouders echt als mijn ouders. Dat geldt voor 6 van de 7 geadopteerden, blijkt ook uit het onderzoek van het CBS in opdracht van de commissie-Joustra."

'Wil haar laten weten dat het goed gaat'

Toch begon er na haar studie iets te knagen bij Inez. "Om keuzes te kunnen maken voor mijn toekomst, ging ik terugkijken naar mijn verleden. Dat is niet uniek voor geadopteerden, iedereen kijkt weleens naar zijn verleden, maar bij ons komt er meer puzzelwerk bij kijken. Het zette me aan het denken: wat als ik zelf als moeder een kind had afgestaan? Dan zou ik er elke dag aan denken, was mijn conclusie. Dat maakte dat ik mijn biologische moeder wilde vinden om haar te laten weten dat het goed met mij gaat en dat ik blij ben dat ze deze keuze heeft gemaakt."

Inez maakte twee reizen naar Bangladesh om op zoek te gaan naar haar biologische ouders. De eerste keer kreeg ze geen informatie boven tafel, sterker nog, er werd overduidelijk gelogen. Gedurende het bezoek veranderde het verhaal over hoe zij aan haar naam kwam vijf keer. De tweede zoektocht leverde een afstandsverklaring op met een naam en adres van haar veronderstelde moeder. "Voor wat het waard is", zegt Inez. Maar de drang om haar biologische moeder te ontmoeten – wie haar biologische vader is heeft ze zich nooit afgevraagd – was inmiddels weggezakt.

Alleen maar vooruitkijken 

"Ik had mijn keuzes voor de toekomst gemaakt en mijn leven liep weer; daarmee verdween de behoefte naar de achtergrond. Ik heb berusting gevonden in het feit dat mijn leven is wat het is en ga ervan uit dat mijn moeder ook rust heeft gevonden in haar leven en er net als ik het beste van heeft gemaakt. Zij schiet er niets mee op als ik heel verdrietig ga zijn, en ik word er ook niets wijzer van als ik gebukt ga onder het idee dat zij verdrietig is. Als we qua genen op elkaar lijken, kijkt ze ook vooruit en niet alleen maar achteruit."

In de tijd dat Inez zoekende was vond ze steun bij gelijkgestemden als voorzitter van Shapla, een vereniging voor geadopteerden uit Bangladesh. Die vereniging fuseerde met andere belangengroepen voor geadopteerden in Stichting Interlandelijk Geadopteerden (SIG), waarvan Inez mede-oprichter en bestuurslid is. De stichting zit regelmatig om de tafel met het ministerie van Justitie, als spreekbuis van geadopteerden die een positief geluid willen laten horen.

'Scheer niet alle geadopteerden over één kam'

Inez is een groot voorstander van adoptie. "Ik heb aan den lijve ondervonden hoe waardevol adoptie kan zijn. Ik heb een heel goed leven. Dat leven had ik niet gehad als ik in Bangladesh was gebleven." Ze vindt dat het ministerie nu alle geadopteerden ten onrechte over één kam scheert. "Het gaat eigenlijk om grofweg drie groepen. De eerste groep zijn de slachtoffers van kinderhandel. Dat is de groep die door het rapport van de commissie in de media veelvuldig in beeld is gekomen, en het is heel goed dat ze zijn erkend en herkend als slachtoffers van die misstanden. Daarnaast heb je een groep die chronisch ongelukkig is met hun adoptie, dat is een kleine maar relatief hardnekkige groep, die inmiddels ook aansluiting vindt bij de eerste groep."

"Het overgrote deel van de geadopteerden is wel positief over adoptie, blijkt ook uit het CBS-onderzoek in opdracht van de commissie-Joustra. Bijna 70 procent van de geadopteerden vindt dat adoptie altijd mogelijk moet blijven, 70 procent is blij geadopteerd te zijn, 85 procent voelt zich verbonden met Nederland en 84 procent onderschrijft dat ze dankzij hun adoptie meer kansen hebben gekregen in het leven."

Het zou het gesprek enorm vooruithelpen als het onderscheid tussen deze verschillende groepen duidelijk wordt gemaakt, vindt Inez. "Kijk wat er per doelgroep nodig is. Ja, het is zeer kwalijk dat die misstanden hebben kunnen plaatsvinden door gebrekkige wet- en regelgeving en toezicht in het verleden. Maar vandaag de dag is die er wel degelijk. Zolang die wordt opgevolgd, zullen adoptieprocedures zo zorgvuldig mogelijk verlopen. 

Volgens Inez is adoptie de beste kinderbeschermingsmaatregel die er bestaat. "Niets is zo veilig is als opgroeien in een gezin. Met zo’n adoptiestop kieper je dat gewoon overboord en laat je kinderen in de kou staan. Je ontneemt kinderen voor wie een goede oplossing bestaat een toekomst." Zelf ziet ze haar adoptie als een grote kans die ze heeft gekregen. "Ik heb ervoor gekozen om het mooiste van die kans te maken. Ik wil dat de al dan niet vrijwillige keuze van mijn biologische moeder iets heeft betekend, in positieve zin."