Wat gebeurt er als je je haar niet meer wast? 'Ik zag er niet uit'

Misschien ben je het weleens tegengekomen: de 'no poo-beweging'. Ga je voor no poo (afkorting voor geen shampoo), dan kies je er bewust voor je haar niet meer te wassen met shampoo. Dit zou beter zijn voor verschillende zaken: het milieu, je hoofdhuid, het volume van je haar én je portemonnee, om maar een paar voorbeelden te noemen.

Je zou kunnen denken: 'bah, daar wordt het toch ontzettend vies, vet en goor van?' Maar de online no-poo beweging is groot, dus dat kan toch haast niet het geval zijn? Zij zweren toch niet voor niets bij het niet meer wassen van hun haar en gaan naarstig op zoek naar (natuurlijke) alternatieven. Net zoals Tom Kraaijeveld (35) en Eileen Damstra (29).

'Sta nog steeds open voor iets beters, maar het is een begin'

Eileen Damstra (29) probeerde alles om geen shampoo meer te gebruiken.

Het is ruim een jaar geleden sinds Eileen stopte met het gebruik van shampoo. Ze wilde kijken of er natuurlijke alternatieven waren die haar konden helpen het gewenste resultaat voor haar haar te bereiken. "Mijn haar werd droog en slap als ik het te vaak waste met shampoo. Ik ben langzaamaan steeds minder shampoo gaan gebruiken en toen de fles op was, heb ik geen nieuwe meer gekocht."

Het eerste alternatief voor shampoo dat Eileen probeerde, was een shampoo bar (shampoo, maar dan in vaste vorm, red.) die ze kreeg van haar zusje. "Mijn zusje weet dat ik van natuurlijke producten houd en gaf me er daarom een. Mijn haar voelde heel fijn na het wassen met die bar, maar jammer genoeg zag ik er niet uit. Ik kreeg het zelfs meerdere keren te horen. Dan weet je zeker: oké, misschien toch niet zo geslaagd."

Jammerlijk gefaald

De eerste poging faalde dus jammerlijk, maar Eileen laat zich niet zomaar uit het veld slaan – en dus experimenteerde ze verder. Diverse mogelijkheden passeerden de revue: "Gewone zeep, olijfoliezeep, black soap, avocadomaskers, bier, ei, havermelk en rijstwater. Niks hiervan werkte naar wens."

Het was een periode waarin Eileen haar haar geregeld in een staart droeg. "Mijn haar zag er niet bepaald florissant uit", zegt ze. Toch twijfelde ze geen enkele keer om weer shampoo te gaan gebruiken. "Ik had nog niet alles geprobeerd. In mijn gedachten was het nog steeds mogelijk, ik hoefde maar één keer het goede te vinden. Ook na het gebruik van shampoo was ik nooit helemaal tevreden over mijn haar. Het werd snel vet toen ik nog shampoo gebruikte en voelde niet alsof het daar wel gezond door werd. Het is natuurlijk fijn als het er mooi en schoon uitziet, maar ik vind het ook belangrijk dat mijn haar goed voelt en dat deed het niet."

Nieuw plan in drie stappen

Na veel uitproberen vond Eileen dan toch een voor haar fijne manier om haar haar te wassen, zónder shampoo. "Het vergt wel even wat voorbereiding en werk en ik sta nog steeds open voor iets beters, maar het is een begin." Haar nieuwe 'haarwasplan' bestaat uit drie stappen. "Ik begin met een masker van lijnzaadgel, dat ik maak van water en lijnzaad. Ik doe dit in mijn haar en laat het even intrekken. Het werkt vochtinbrengend en wordt door veel mensen ook aangeprezen als natuurlijke gel, maar ik gebruik het om mijn haar te voeden."

Als de eerste stap is volbracht, is het tijd voor de 'ghassoul klei': een klei die geweldig goed olie absorbeert en daardoor zeer geschikt is voor het wassen van je haar. "Sommige mensen gebruiken deze klei als masker, maar daar wordt mijn haar te droog van. Ik laat het daarom maar kort in mijn haar. Daarna spoel ik mijn haar na met appelazijn. Dat is mijn vervanger voor conditioner. Het laat mijn haar er gladder en glanzender uitzien."

Een hele onderneming, maar voor Eileen het perfecte recept (voor nu). Eileen wil wel graag benadrukken dat dit niet voor iedereen hoeft te werken. "Iedereen heeft ander haar, dus ook zijn of haar eigen weg te zoeken naar een geschikt alternatief. Wel zie ik dat appelazijn en ghassoul klei favoriet zijn bij velen."

'Mijn haar zag er weinig levendig uit'

Tom Kraaijeveld (35) gebruikt al jaren geen shampoo, gel of wax meer.

Net als Eileen maakte ook Tom de keuze om zijn haar niet meer met shampoo te wassen. Voor hem was de weg naar een geschikte shampoovervanger wel iets minder ingewikkeld: hij doet het 'gewoon' met appelazijn. "Ik had geen zin meer om producten in mijn haar te smeren en draag daarom ook geen gel of wax meer." Het is inmiddels vijf jaar geleden dat Tom voor het laatst wax, gel of shampoo gebruikte.

Niet alleen stopte Tom met producten in zijn haar doen vanwege gemak, ook merkte hij dat zijn haar slap en stijl werd nadat hij het weer had gewassen met shampoo. "Mijn haar zag er dan weinig levendig uit en hing plat en dood naar beneden. Ik kon er niks mee. Mijn haar is nu misschien iets vettiger, maar ik kan er wel mee doen wat ik wil, zonder dat ik een product hoef te gebruiken." Voor gel en wax zocht hij niet naar andere opties. "Daar ben ik gewoon helemaal mee gestopt. Het gaat prima zonder, met de lengte die ik nu heb."

Terug naar de natuur

Tom maakt zijn eigen 'shampoo' met water en een beetje appelazijn. Hij doet dit in een oude shampoofles en gebruikt dit zodra dat nodig is, om zijn haar te wassen. "Meestal is dat om de week." Nog steeds is hij erg tevreden over zijn huidige haarroutine. "Ik ben het zat om al die chemische spullen in mijn haar te hebben. Terug naar de natuur is iets wat ik mijn hele leven al zo veel mogelijk probeer na te streven."

Maar stinkt zijn haar niet nu hij het in plaats van met shampoo, met appelazijn wast? "Volgens mij stinkt haar van nature niet, toch? Ik heb er zelf in ieder geval geen last van. Wel krijg ik, hoe langer mijn haar wordt, steeds meer de neiging om het met shampoo te wassen. Maar ik heb daar nooit aan toegegeven. Ik kan me om die reden wel goed inbeelden dat dit voor bijvoorbeeld vrouwen of mannen met lang haar een ander verhaal is."

'Vermijd warm water'

Natuurlijk wilde ook Tom voorkomen dat zijn haar er vies of vet zou gaan uitzien. "Toch ontkom je daar bijna niet aan. Helemaal als je warm doucht. Door de warmte gaan je poriën meer open staan en komt er meer talg vrij. Daar wordt je haar vet van. Ik probeer daarom mijn hoofd zo veel mogelijk buiten de warme straal te houden en douche vaak koud af."

En geef niet zomaar op. "Het vergt flink wat doorzettingsvermogen. Als je net stopt met shampoo, maakt je hoofdhuid eerst meer talg aan en wordt je haar eerst vetter. Daar moet je even doorheen. Na een tijdje neemt dit af en heb je daar geen last meer van."

Dit zegt de expert over no poo

Dermatoloog Menno Gaastra begrijpt de no poo-beweging wel. "Het is sowieso goed om je haar niet te vaak te wassen met shampoo, want hiermee haal je de natuurlijke bescherming van je hoofdhuid weg. Het ergste dat kan gebeuren, is dat je huid een beetje vet wordt. Maar je lichaam kan dit vervolgens heel goed zelf reguleren."

Een normale huid kan veel hebben, en daarom hebben de meeste mensen geen last van shampoogebruik. Maar heb je een gevoelige huid – of heb je aanleg voor huidaandoeningen zoals bijvoorbeeld eczeem? Dan moet je uitkijken met overmatig gebruik van zeep en shampoos. "Deze spoelen het laatste beetje vet weg dat je eigenlijk nodig hebt om je huid gezond te houden. Een klein laagje vet op je huid is handig, want dit beschermt je huid tegen de verontreinigende buitenwereld. Ook je talg- en zweetklieren functioneren beter onder een iets vettere huid en kunnen dan beter ons lijf verdedigen tegen kwade bacteriën."

Appelazijn of baking soda: goed idee?

Gaastra benadrukt dat, naast het uitdrogen van je hoofdhuid, shampoo verder geen schadelijke effecten heeft. Daarentegen bevordert het de gezondheid van je haar óók niet. "Er worden een hoop stofjes aan shampoo toegevoegd om je haar er mooier, glanzender en gevoeder uit te laten zien. Dat is leuk, maar je haar is en blijft dood keratineweefsel. Dat gaat nooit 'echt leven', wat je er ook insmeert. Het helpt je hooguit je hoofdhuid minder vet te maken, waardoor je haar ook minder snel vet wordt."

Als vervanger voor shampoo ziet Gaastra regelmatig appelazijn of baking soda voorbij komen: producten die misschien minder schadelijk zijn voor het milieu, maar daarmee niet per se voor je hoofdhuid. "Appelazijn en baking soda drogen net zo goed je hoofdhuid uit als shampoo, dus ook bij deze producten geldt dat je ze niet te veel moet gebruiken om je huid gezond en voldoende vettig te houden."