Farid komt weinig buiten: 'Wanneer moet ik vitamine D gaan slikken?'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. Farid is bang dat hij niet genoeg buiten is geweest en dus een tekort aan vitamine D heeft. Maar hoe weet hij of hij daadwerkelijk een vitamine D-tekort heeft?
Net als zovelen is Farid wel een beetje klaar met de donkere dagen en al die regen. De afgelopen maanden is hij niet tot nauwelijks buiten geweest. Van onze huisarts wil hij weten waarom het belangrijk is om voldoende zonlicht tot je nemen en wanneer er begonnen moet worden met het slikken van (extra) vitamine D. "Ik voel me vaak wat lusteloos, heb vaak hoofdpijn en ik slaap slecht, zijn dit tekenen dat ik een vitamine D-tekort heb?"
In de maanden november tot en met maart is de zonkracht in Nederland te zwak. Ook al ben je in die maanden buiten, je huid kan daardoor geen vitamine D aanmaken. Dit moet dus gebeuren in de overige maanden – van april tot en met oktober. Het advies is om dan in ieder geval 15 tot 30 minuten per dag buiten te zijn, zodat je huid dan wél vitamine D kan aanmaken en ook genoeg reserves kan aanmaken om die andere donkere maanden vol te houden, legt huisarts Marnix van der Leest uit.
Supplement slikken
Maar, zegt ook de huisarts, er zijn heel veel groepen mensen die niet goed genoeg hebben aan dat ene half uurtje in de buitenlucht. "Voor zwangeren, kinderen tot 4 jaar, ouderen, mensen met een getinte huid en mensen die – om wat voor reden dan ook – niet veel buiten komen is het nodig om extra vitamine D te slikken. Deels kun je vitamine D wel uit je voeding halen, maar dat blijkt vaak niet voldoende en dan is het alsnog raadzaam om een supplement te nemen."
Volgens de huisarts is vitamine D noodzakelijk voor de groei van sterke botten en tanden en de werking van je spieren. Er lijkt mogelijk ook invloed te zijn op het afweersysteem. Daarnaast lijkt weinig vitamine D ook te maken te hebben met onder meer hart- en vaatziekten, nierziekten en bijvoorbeeld darmkanker. Het is niet zeker of de klachten van Farid te maken hebben met een vitamine D-tekort. "Symptomen van een ernstig tekort zijn onder meer botontkalking en pijnlijke botten. Heel vaak wordt er ook een link gelegd met vermoeidheid maar opvallend genoeg is daar tot op heden nog geen sluitend wetenschappelijk bewijs voor gevonden."
Teveel aan vitamine D
Niet alleen een tekort, ook een teveel aan vitamine D komt voor. In dat geval kunnen problemen als nierstenen en kalkafzetting rond de organen en weefsels voorkomen. "Maar die kans is niet groot", zegt Van der Leest.
En wat als je je in de zomerse maanden heel goed insmeert met zonnebrand, houd je dan niet ook de vitamine D tegen? Van der Leest: "Nee, zonnebrand houdt niet alle straling tegen. KWF adviseert mensen die zich heel goed insmeren wel om dagelijks langer dan die 15 tot 30 minuten buiten te zijn, om er zeker van te zijn dat je genoeg vitamine D aanmaakt. En onthoud: ook al schijnt de zon niet, je maakt in die maanden wel vitamine D aan. Het gaat niet om het zonnen, maar om het buiten zijn."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog, dermatoloog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek verschijnen.